۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '</div> '''' به '</div> '''') |
جز (جایگزینی متن - 'كتابها' به 'کتابها') |
||
خط ۱۹۵: | خط ۱۹۵: | ||
دو خصيصه، افكار ميرداماد را از ساير حكماى عصر او ممتاز مىسازد: نخست چگونگى نظم و نسق رسالات اوست و ديگرى انديشه او در موضوع حدوث دهرى كه نقطه عطف و محور همه آثار وى است. | دو خصيصه، افكار ميرداماد را از ساير حكماى عصر او ممتاز مىسازد: نخست چگونگى نظم و نسق رسالات اوست و ديگرى انديشه او در موضوع حدوث دهرى كه نقطه عطف و محور همه آثار وى است. | ||
نظم و نسق آثار او، مثلاً در «قبسات و تقديسات» با | نظم و نسق آثار او، مثلاً در «قبسات و تقديسات» با کتابهاى سنتى اسلامى در باب فلسفه و حكمت كه معمولاً آغاز آنها با منطق است و سپس به طبیعیات و رياضيات و الهيات مىپردازند از جهات بسيار تفاوت دارد. به عنوان مثال ده فصل از كتاب قبسات به معانى مختلف حدوث، تقسيمات حدوث، تقسيمات وجود، انواع سبق و استشهاد به قرآن و حديث، طبايع، زمان، حركت، نقد منطق، قدرت و اراده حق، جواهر عقليه، مراتب وجود و بالاخره قضا و قدر اختصاص يافته است. | ||
دوّمين خصيصه ممتاز ارائه حكمت ميرداماد، مربوط به تصوّر او از زمان است. اين پرسش مشهور كه آيا جهان حادث است يا قديم، يكى از موارد مهم منازعه ميان فيلسوفان و متكلّمان هم در عالم اسلام و مسيحيت و هم در يونان بوده است. ميرداماد با تفكيك واقعيت به سه مقوله «زمان»، «دهر» و «سرمد»، كه دهر و سرمد انواعى از قدمند، براى اين مسأله راه حلّى يافته است. | دوّمين خصيصه ممتاز ارائه حكمت ميرداماد، مربوط به تصوّر او از زمان است. اين پرسش مشهور كه آيا جهان حادث است يا قديم، يكى از موارد مهم منازعه ميان فيلسوفان و متكلّمان هم در عالم اسلام و مسيحيت و هم در يونان بوده است. ميرداماد با تفكيك واقعيت به سه مقوله «زمان»، «دهر» و «سرمد»، كه دهر و سرمد انواعى از قدمند، براى اين مسأله راه حلّى يافته است. | ||
خط ۳۳۱: | خط ۳۳۱: | ||
ميرداماد بر نوشتههاى خود حواشى بسيارى زده به طورى كه در بعضى از آنها حواشى به اندازه اصل متن يا بيشتر از آن مىباشد. | ميرداماد بر نوشتههاى خود حواشى بسيارى زده به طورى كه در بعضى از آنها حواشى به اندازه اصل متن يا بيشتر از آن مىباشد. | ||
از ويژگىهاى آثار ميرداماد در حكمت اسلوب بسيار دشوار آن است و دشوارى سبک نگارش و اسلوب تأليف بر مشكل فهم مطلب افزوده است. نقل شده است كه ملاصدرا شاگرد مير، وى را در خواب ديد و از او سؤال كرد: «با اينكه مذهب من - در حكمت - از مذهب شما جدا نيست چرا مردم مرا تكفير كردند اما شما را تكفير نكردند؟» ميرداماد در جواب گفت: «زيرا من مطالب حكمت را چنان نوشتهام كه علما از فهم آن عاجزند و غير از اهل حكمت كسى آن را نمىتواند بفهمد ولى تو مطالب حكمت را مبتذل كردى و به نحوى بيان كردى كه اگر ملا مكتبى هم | از ويژگىهاى آثار ميرداماد در حكمت اسلوب بسيار دشوار آن است و دشوارى سبک نگارش و اسلوب تأليف بر مشكل فهم مطلب افزوده است. نقل شده است كه ملاصدرا شاگرد مير، وى را در خواب ديد و از او سؤال كرد: «با اينكه مذهب من - در حكمت - از مذهب شما جدا نيست چرا مردم مرا تكفير كردند اما شما را تكفير نكردند؟» ميرداماد در جواب گفت: «زيرا من مطالب حكمت را چنان نوشتهام كه علما از فهم آن عاجزند و غير از اهل حكمت كسى آن را نمىتواند بفهمد ولى تو مطالب حكمت را مبتذل كردى و به نحوى بيان كردى كه اگر ملا مكتبى هم کتابهاى تو را ببيند مطالب آن را مىفهمد. براى همين است كه تو را تكفير كردند و مرا تكفير نكردند.» | ||
دليل اينكه ميرداماد مباحث حكمت را با اسلوبى دشوار و غامض مىنوشته دو امر مىتواند بوده باشد: اول همان كه در نقل بالا آمده است. يعنى ترس از تكفير كجفهمان و تحجّرگرايان؛ احتمال دوّم و قويتر آن است كه وى با توسّل به اين روش قصد آن داشت كه مطالب حكمت و دقايق معرفت از دسترس افكار منحرف بدور باشد. وى بر اين امر بسيار مصرّ بوده بهطورى كه براى قبول حضور شاگردى در حلقه درسش با او گفتگو مىكرده است. | دليل اينكه ميرداماد مباحث حكمت را با اسلوبى دشوار و غامض مىنوشته دو امر مىتواند بوده باشد: اول همان كه در نقل بالا آمده است. يعنى ترس از تكفير كجفهمان و تحجّرگرايان؛ احتمال دوّم و قويتر آن است كه وى با توسّل به اين روش قصد آن داشت كه مطالب حكمت و دقايق معرفت از دسترس افكار منحرف بدور باشد. وى بر اين امر بسيار مصرّ بوده بهطورى كه براى قبول حضور شاگردى در حلقه درسش با او گفتگو مىكرده است. | ||
خط ۴۴۴: | خط ۴۴۴: | ||
#فوائد الرضويه، [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]]، كتابخانه مركزى. | #فوائد الرضويه، [[قمی، عباس|شيخ عباس قمى]]، كتابخانه مركزى. | ||
#تاريخ عالم آراى عباسى، اسكندربيگ تركمان، كتابفروشى تأييد. | #تاريخ عالم آراى عباسى، اسكندربيگ تركمان، كتابفروشى تأييد. | ||
#تاريخ سياسى و اجتماعى ايران، ابوالقاسم طاهرى، شركت سهامى | #تاريخ سياسى و اجتماعى ايران، ابوالقاسم طاهرى، شركت سهامى کتابهاى جيبى، چاپ دوّم. | ||
ویرایش