۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الهداية إلی غوامض الكفاية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'مثلا ' به 'مثلاً'
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') |
جز (جایگزینی متن - 'مثلا ' به 'مثلاً') |
||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
علما بالاتفاق، عارض بدون واسطه و به واسطه جزء مساوى و به واسطه امر خارجى مساوى را اعراض ذاتى و به واسطه امر خارجى اعم و به واسطه امر خارجى اخص و به واسطه امر مباين را اعراض غريب مى‌دانند و در عارض به واسطه امر داخلى اعم، اختلاف دارند. | علما بالاتفاق، عارض بدون واسطه و به واسطه جزء مساوى و به واسطه امر خارجى مساوى را اعراض ذاتى و به واسطه امر خارجى اعم و به واسطه امر خارجى اخص و به واسطه امر مباين را اعراض غريب مى‌دانند و در عارض به واسطه امر داخلى اعم، اختلاف دارند. | ||
اشكال: محمولات مسائل، به واسطه موضوعات خود، بر موضوع علم عارض مى‌شوند؛ | اشكال: محمولات مسائل، به واسطه موضوعات خود، بر موضوع علم عارض مى‌شوند؛ مثلاًرفع، به واسطه فاعليت بر كلمه عارض مى‌شود و فاعليت نسبت به كلمه امر خارجى اخص است و مطابق آنچه گفته شد، عرض غريب مى‌باشد و اين، با تعريف موضوع علم(چيزى كه در علم، از عوارض ذاتى آن بحث مى‌شود، سازگار نيست). | ||
پاسخ مرحوم آخوند: ايشان، به پيروى از مرحوم صاحب فصول، از تعريفى كه مشهور براى عرض ذاتى كرده‌اند، عدول نموده و آن را چنين تعريف كرده است: عرض ذاتى، آن است كه واسطه در عروض ندارد، خواه اصلا واسطه‌اى در ميان نباشد يا باشد، ولى واسطه در ثبوت يا اثبات باشد، نه واسطه در عروض؛ پس اگر عرض، داراى واسطه در عروض باشد، غريب است و الا ذاتى است. واسطه در ثبوت، عبارت است از آنچه علت وجود شىء مى‌باشد؛ واسطه در اثبات، آن است كه علم به آن، علت علم به وجود شىء است و واسطه در عروض، آن است كه علت صحت حمل مجازى مى‌باشد، مثل كشتى كه واسطه حمل حركت بر سرنشين آن مى‌گردد | پاسخ مرحوم آخوند: ايشان، به پيروى از مرحوم صاحب فصول، از تعريفى كه مشهور براى عرض ذاتى كرده‌اند، عدول نموده و آن را چنين تعريف كرده است: عرض ذاتى، آن است كه واسطه در عروض ندارد، خواه اصلا واسطه‌اى در ميان نباشد يا باشد، ولى واسطه در ثبوت يا اثبات باشد، نه واسطه در عروض؛ پس اگر عرض، داراى واسطه در عروض باشد، غريب است و الا ذاتى است. واسطه در ثبوت، عبارت است از آنچه علت وجود شىء مى‌باشد؛ واسطه در اثبات، آن است كه علم به آن، علت علم به وجود شىء است و واسطه در عروض، آن است كه علت صحت حمل مجازى مى‌باشد، مثل كشتى كه واسطه حمل حركت بر سرنشين آن مى‌گردد | ||