۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' | تعداد جلد =' به '| تعداد جلد =') |
جز (جایگزینی متن - 'كتابها' به 'کتابها') |
||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
مبحث چهارم به تجارب روششناسى پرداخته مىشود و از پروژه فكرى ادوارد سعيد و نصر حامد ابوزيد صحبت مىشود.ادوارد سعيد در كتاب متن، منتقد و جهان، متنگرايى را تا حدودى خميرمايه رازآلود و ضدعفونى شده نظريه ادبى مىشمرد.او نقد صرفا مبتنى بر متن را رويكردى در خدمت قدرت مىداند.چرا كه اينگونه از نقد، با قراردادن متن در چارچوبهايى ادبى و كارشناسانه و مجزا كردن آن از واقعيت اجتماعى و سياسى به اصطلاح آن را پالايش متن مىداند. | مبحث چهارم به تجارب روششناسى پرداخته مىشود و از پروژه فكرى ادوارد سعيد و نصر حامد ابوزيد صحبت مىشود.ادوارد سعيد در كتاب متن، منتقد و جهان، متنگرايى را تا حدودى خميرمايه رازآلود و ضدعفونى شده نظريه ادبى مىشمرد.او نقد صرفا مبتنى بر متن را رويكردى در خدمت قدرت مىداند.چرا كه اينگونه از نقد، با قراردادن متن در چارچوبهايى ادبى و كارشناسانه و مجزا كردن آن از واقعيت اجتماعى و سياسى به اصطلاح آن را پالايش متن مىداند. | ||
تجربه ديگر مربوط به ابوزيد متفكر مسلمان مصرى است پروژه فكرى ابوزيد در دو كتاب او به نامهاى معناى متن (مفهوم النص) و متن، قدرت و حقيقت(النص و السلطة و الحقيقة) مطرح شده است.ايشان يك نوآورى دارد و آن اين است كه گفته، قرآن يك متن و محصول فرهنگى است.همانطور كه مىتوانيم بقيّه متون را تحليل... زبانشناسانه كنيم، بايد بتوانيم قرآن را هم تجليل زبانشناسانه نمائيم.خداوند سبحان هنگام فرستادن وحى بر پيامبر(ص) نظام زبانى مخصوص همان نخستين گيرندهى وحى را برگزيده است.گزينش زبان، انتخاب يك ظرف خالى نيست.زبان مهمترين ابزار هر قوم، در فهم و نظامبخشى جهان است.بر اين اساس، نمىتوان دربارهى هيچ زبانى جدا از فرهنگ و واقعيّت آن سخن گفت و به همين لحاظ نمىتوان از متنى منفصل از فرهنگ و واقعيت سخن گفت چرا كه هر متنى در چارچوب نظام زبانى فرهنگ خود قرار دارد يعنى قرآن، نخست درفرهنگ شكل گرفته و سپس به فرهنگ شكل داده است به گمان او اساس | تجربه ديگر مربوط به ابوزيد متفكر مسلمان مصرى است پروژه فكرى ابوزيد در دو كتاب او به نامهاى معناى متن (مفهوم النص) و متن، قدرت و حقيقت(النص و السلطة و الحقيقة) مطرح شده است.ايشان يك نوآورى دارد و آن اين است كه گفته، قرآن يك متن و محصول فرهنگى است.همانطور كه مىتوانيم بقيّه متون را تحليل... زبانشناسانه كنيم، بايد بتوانيم قرآن را هم تجليل زبانشناسانه نمائيم.خداوند سبحان هنگام فرستادن وحى بر پيامبر(ص) نظام زبانى مخصوص همان نخستين گيرندهى وحى را برگزيده است.گزينش زبان، انتخاب يك ظرف خالى نيست.زبان مهمترين ابزار هر قوم، در فهم و نظامبخشى جهان است.بر اين اساس، نمىتوان دربارهى هيچ زبانى جدا از فرهنگ و واقعيّت آن سخن گفت و به همين لحاظ نمىتوان از متنى منفصل از فرهنگ و واقعيت سخن گفت چرا كه هر متنى در چارچوب نظام زبانى فرهنگ خود قرار دارد يعنى قرآن، نخست درفرهنگ شكل گرفته و سپس به فرهنگ شكل داده است به گمان او اساس کتابهاى او همين مسئله تاريخمندى و زمانمندى متن قرآن و ارتباط وثيق آن با فرهنگ منتسب به آن است.او معترف است كه در تمام اين مراحل، از تحليلهاى زبانى، زبانشناختى و فرهنگى-مردمشناختى بهره برده است و از سوى ديگر، كتاب خود را، كتابى سنّتى مىداند يعنى هم به موضوعى كهن در ميراث اسلامى مىپردازد و هم مواد و مصالح اصلى آن عمدتاً متون و نظريات تدوين يافته در سنّت گذشته ريشه دارد براى همين است كه اثر او را اثرى نوانديشانه و جديد مىتوان به شمار آورد. | ||
===فصل دوم=== | ===فصل دوم=== | ||
فصل دوم با عنوان پيام قرآنى در سوره بقره، داراى چهار بحث است.در بحث اوّل از ابزارهاى روششناختى و نظرى در ايجاد تصوير از پيامهاى قرآنى در سوره بقره از نظر گذشتگان و پيشينيان كه در خلال چارچوب نظرى پژوهش كه ارتباط بين متن سوره و سياق آن مطرح شد، استفاده مىكنيم كه در بحث اوّل، قرائتى از | فصل دوم با عنوان پيام قرآنى در سوره بقره، داراى چهار بحث است.در بحث اوّل از ابزارهاى روششناختى و نظرى در ايجاد تصوير از پيامهاى قرآنى در سوره بقره از نظر گذشتگان و پيشينيان كه در خلال چارچوب نظرى پژوهش كه ارتباط بين متن سوره و سياق آن مطرح شد، استفاده مىكنيم كه در بحث اوّل، قرائتى از کتابهاى علوم قرآنى آورده شده است كه مشخصات اين سوره از جمله مدنى بودن،268 آيه، سوره دوم قرآن به ترتيب مصحف كنونى و سوره اول از اقسام طويل سور، جايگاه اين سوره از نظر ارزش ذكر مىشود.اين سوره از يك مقدمه و سه قسم و يك خاتمه تشكيل شده است.مقدمه، از آيه 1 تا 20 مىباشد كه بعد از حروف الم مردم به سه گروه متقين، كافرين و منافقين تقسيم مىشوند. | ||
وصف متقين در 4 آيه، وصف كافرين در 2 آيه و 13 آيه ديگر در وصف منافقين مىباشد.پس قسم اول از آيه 21 تا آيه 167 ادامه مىيابد كه به موضوع تقوى و طريق سلوك آن و بحث عبادت و توحيد تاكيد مىكند.و بعد از آن قسم دوم كه از آيه 168 تا 202 ادامه و موضوعات آنها مىپردازد و قسم سوم از آيه 202 تا 284 مىآيد كه اين آيات به بحث دعوت به اسلام مىپردازد.پس بحث سياق مقامى (خارجى) در سوره بقره مطرح كه عبارت از زمان و مكان نزول اين سوره، و مراحل آن، اسباب نزول، مخاطبين اين سوره و موضوع خطاب مىپردازد.بعد از اين مقام، بحث سياق داخلى سوره بقره در كتب علوم قرآن پرداخته مىشود و در اين بحث مناسبت بين آيات و سوره مورد كنكاش از نظر روابط عقلى،ذهنى و لغوى بررسى مىشود. | وصف متقين در 4 آيه، وصف كافرين در 2 آيه و 13 آيه ديگر در وصف منافقين مىباشد.پس قسم اول از آيه 21 تا آيه 167 ادامه مىيابد كه به موضوع تقوى و طريق سلوك آن و بحث عبادت و توحيد تاكيد مىكند.و بعد از آن قسم دوم كه از آيه 168 تا 202 ادامه و موضوعات آنها مىپردازد و قسم سوم از آيه 202 تا 284 مىآيد كه اين آيات به بحث دعوت به اسلام مىپردازد.پس بحث سياق مقامى (خارجى) در سوره بقره مطرح كه عبارت از زمان و مكان نزول اين سوره، و مراحل آن، اسباب نزول، مخاطبين اين سوره و موضوع خطاب مىپردازد.بعد از اين مقام، بحث سياق داخلى سوره بقره در كتب علوم قرآن پرداخته مىشود و در اين بحث مناسبت بين آيات و سوره مورد كنكاش از نظر روابط عقلى،ذهنى و لغوى بررسى مىشود. |
ویرایش