پرش به محتوا

الوجيز في تفسير القرآن العزيز: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن‌ا' به 'ابن‌ ا'
جز (Hbaghizadeh@noornet.net صفحهٔ الوجيز فی تفسير القرآن العزيز را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به الوجيز في تفسير القرآن العزيز منتقل کرد)
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ا' به 'ابن‌ ا')
(۴۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR01937J1.jpg|بندانگشتی|الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز]]
| تصویر =NUR01937J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =الوجيز في تفسير القرآن العزيز
|+ |
| عنوان‌های دیگر =
|-
| پدیدآوران =  
! نام کتاب!! data-type='bookName'|الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز
[[محمودی، مالک]] (محقق)
|-
|نام های دیگر کتاب
|data-type='otherBookNames'|
|-
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[محمودی، مالک]] (محقق)


[[ابن‌ابی‌جامع، علی بن حسین]] (نويسنده)
[[ابن‌ ابی‌جامع، علی بن حسین]] (نویسنده)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏97‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏و‎‏3‎‏
|data-type='language'|عربی
| موضوع =
|-
تفاسیر شیعه - قرن 12ق.
|کد کنگره  
| ناشر =
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏97‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏و‎‏3‎‏
دار القرآن الکريم
|-
| مکان نشر =قم - ایران
|موضوع  
| سال نشر = 1413 ق  
|data-type='subject'|تفاسیر شیعه - قرن 12ق.
|-
|ناشر  
|data-type='publisher'|دار القرآن الکريم
|-
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|قم - ایران
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1413 هـ.ق  
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|1937
|}
</div>


 
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01937AUTOMATIONCODE
مؤلف اين تفسير، عالم بزرگوار، على بن حسين بن محى‌الدين بن ابى‌جامع عاملى مى‌باشد.
| چاپ =1
| تعداد جلد =3
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01937
| کتابخوان همراه نور =01937
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''الوجيز فی تفسیر القرآن''' اثر [[ابن‌ ابی‌جامع، علی بن حسین|على بن حسین بن محى‌الدين بن ابى‌جامع عاملى]] مى‌باشد.


== انگيزه مفسر از تأليف تفسير ==
== انگيزه مفسر از تأليف تفسير ==




مفسر در مقدمه كوتاه خود بر تفسير، انگيزه خويش را چنين مى‌نويسد: «علم تفسير از جهت موضوع، از شريف‌ترين علوم و برترين معارف دينى است؛ زيرا از انوار قرآن، كشف حجاب مى‌نمايد و در ضمن آن حقايق بسيارى از علوم و دقائق مهمى از فنون مختلف آشكار مى‌گردد؛ بدين جهت هميشه تأليف تفسيرى را آرزو داشتم كه مختصرى از معارف قرآن را بيان كند. پس از استعانت به فيض الهى و فضل او با وجود مشاغل فراوان، عزم جزم نموده، به تأليف آن اقدام كردم».
مفسر در مقدمه كوتاه خود بر تفسير، انگيزه خويش را چنين مى‌نويسد: «علم تفسير از جهت موضوع، از شريف‌ترين علوم و برترين معارف دينى است؛ زيرا از انوار قرآن، كشف حجاب مى‌نمايد و در ضمن آن حقايق بسيارى از علوم و دقائق مهمى از فنون مختلف آشكار مى‌گردد؛ بدين جهت هميشه تأليف تفسيرى را آرزو داشتم كه مختصرى از [[معارف قرآن]] را بيان كند. پس از استعانت به فيض الهى و فضل او با وجود مشاغل فراوان، عزم جزم نموده، به تأليف آن اقدام كردم».


== معرفى تفسير ==
== معرفى تفسير ==




عنوان تفسير، «الوجيز في تفسير القرآن العزيز» و روش تفسيرى آن، روشى مزجى است كه مؤلف در نگارش آن گزيده‌گويى را پيشه ساخته و به بسيارى از وجوه تفسير و نكات بلاغى و ادبى اشاره نموده است؛ درعين‌حال از وجوه اعراب و قرائات صرف نظر نكرده است.
عنوان تفسير، [[الوجيز في تفسير القرآن العزيز]] و روش تفسيرى آن، روشى مزجى است كه مؤلف در نگارش آن گزيدويى را پيشه ساخته و به بسيارى از وجوه تفسير و نكات بلاغى و ادبى اشاره نموده است؛ درعين‌حال از وجوه اعراب و قرائات صرف نظر نكرده است.


مفسر در مقدمه كوتاه خود مى‌نويسد: «در اين تأليف بنا را بر ايجاز در تعبير نهاده، درعين‌حال به اكثر اقوال و وجوه تفسيرى اشاره داشته و برخى نكات را كه فهم معنا بر آن متوقف بوده، متعرض گشته، در قرائت به ذكر قرائات سبعه اكتفا، نموده (در برخى موارد جزئى به ديگر قرائت‌ها اشاره كرده‌ام). در عدد آيات بنا را بر مشهور (كه از ''' «بسم الله الرحمن الرحيم» ''' غفلت مى‌نمايند)، نهادم؛ گرچه در اعتقاد بنا بر روايات متواتر صحيحه، آن را جزء هر سوره (جز سوره توبه) مى‌دانم».
مفسر در مقدمه كوتاه خود مى‌نويسد: «در اين تأليف بنا را بر ايجاز در تعبير نهاده، درعين‌حال به اكثر اقوال و وجوه تفسيرى اشاره داشته و برخى نكات را كه فهم معنا بر آن متوقف بوده، متعرض گشته، در قرائت به ذكر قرائات سبعه اكتفا، نموده (در برخى موارد جزئى به ديگر قرائت‌ها اشاره كرده‌ام). در عدد آيات بنا را بر مشهور (كه از بسم الله الرحمن الرحيم غفلت مى‌نمايند)، نهادم؛ گرچه در اعتقاد بنا بر روايات متواتر صحيحه، آن را جزء هر سوره (جز سوره توبه) مى‌دانم».


== روش تفسير ==
== روش تفسير ==
خط ۷۴: خط ۶۱:




برخى از ويژگى‌هاى اين تفسير را مرحوم دكتر عبد الرّزّاق محى‌الدين در مقدمه خود، چنين بيان كرده است:
برخى از ويژگى‌هاى اين تفسير را مرحوم دكتر عبدالرّزّاق محى‌الدين در مقدمه خود، چنين بيان كرده است:
 
1. برداشت مفسر از آيات قرآن، برداشتى است اديبانه كه باعث گرديده، اثر او از بسيارى تفسيرهاى ديگر متمايز باشد؛ چراكه بيشتر مفسران، آيات را چنان با فرهنگ خويش درآميخته‌اند كه نوعى تكلف و ساختگى در آن به چشم مى‌خورد؛ در نتيجه، شگفتى‌هايى را كه نشانه اعجاز قرآنند، از بين برده‌اند.
 
2. مفسر، نظريه‌هاى گوناگون مفسران را با دقت و امانت و بدون تعصب و پايمال كردن انديشه‌اى يا برترى دادن بر انديشه ديگر، بيان نموده و سپس با آرامش خاطر، نظريه خويش را ابراز كرده است.


3. مؤلف، بحث را نه‌چندان گسترده و وسيع مطرح كرده و نه آن را كوتاه و نارسا، رها ساخته، بلكه كوشيده است، مطالب را با فشردگى مناسبى بيان نمايد و بر اين اساس، قرائات، شأن نزول، لغت، قواعد نحوى، بلاغت، احكام فقهى، مسائل كلامى، حوادث تاريخى، همه و همه را يكسان مورد توجه قرار داده است و بى‌گمان در هنر نگارش، همگان از اين ويژگى برخوردار نيستند. اين شيوه بيان، گوياى اين حقيقت است كه مفسّر به علوم عربى و مباحث اسلامى، تسلط كامل داشته است؛ تسلّطى كه وى را در چيرگى بر قلم خويش توانا ساخته است.
#برداشت مفسر از آيات قرآن، برداشتى است اديبانه كه باعث گرديده، اثر او از بسيارى تفسيرهاى ديگر متمايز باشد؛ چراكه بيشتر مفسران، آيات را چنان با فرهنگ خويش درآميخته‌اند كه نوعى تكلف و ساختگى در آن به چشم مى‌خورد؛ در نتيجه، شگفتى‌هایى را كه نشانه اعجاز قرآنند، از بين برده‌اند.
 
#مفسر، نظريه‌هاى گوناگون مفسران را با دقت و امانت و بدون تعصب و پايمال كردن انديشه‌اى يا برترى دادن بر انديشه ديگر، بيان نموده و سپس با آرامش خاطر، نظريه خويش را ابراز كرده است.
4. اختصار از ديدگاه مؤلف، اختصار در انديشه‌ها و مطالب نيست، بلكه اختصار در رساندن مفاهيم و مطالب است؛ يعنى اختصار به‌گونه‌اى است كه اگر توضيح مطالب را در كتاب‌هاى مفصل جستجو كنيد، به بيش از آنچه در اين اثر به آن اشاره رفته، دست نخواهيد يافت.
#مؤلف، بحث را نه‌چندان گسترده و وسيع مطرح كرده و نه آن را كوتاه و نارسا، رها ساخته، بلكه كوشيده است، مطالب را با فشردگى مناسبى بيان نمايد و بر اين اساس، قرائات، شأن نزول، لغت، قواعد نحوى، بلاغت، احكام فقهى، مسائل كلامى، حوادث تاريخى، همه و همه را يكسان مورد توجه قرار داده است و بى‌گمان در هنر نگارش، همگان از اين ويژگى برخوردار نيستند. اين شيوه بيان، گوياى اين حقيقت است كه مفسّر به علوم عربى و مباحث اسلامى، تسلط كامل داشته است؛ تسلّطى كه وى را در چيرگى بر قلم خويش توانا ساخته است.
#اختصار از ديدگاه مؤلف، اختصار در انديشه‌ها و مطالب نيست، بلكه اختصار در رساندن مفاهيم و مطالب است؛ يعنى اختصار به‌گونه‌اى است كه اگر توضيح مطالب را در كتاب‌هاى مفصل جستجو كنيد، به بيش از آنچه در اين اثر به آن اشاره رفته، دست نخواهيد يافت.


آقاى مالك محمودى كار تحقيق اين اثر را به عهده گرفته است. وى مأخذ روايات و اقوال و آراء نقل‌شده مفسران را رديابى كرده و به‌دقت نشان داده است.
آقاى مالك محمودى كار تحقيق اين اثر را به عهده گرفته است. وى مأخذ روايات و اقوال و آراء نقل‌شده مفسران را رديابى كرده و به‌دقت نشان داده است.
خط ۹۵: خط ۷۹:
الف)- تفاسير:  
الف)- تفاسير:  


1. تفسير مجمع البيان؛
#[[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسير مجمع البيان]]؛
 
#تفسير التبيان؛
2. تفسير التبيان؛
#[[التفسير (عیاشی)|تفسير عياشى]]؛
 
#تفسير البرهان؛
3. تفسير عياشى؛
#[[تفسير نور الثقلين]]؛
 
#تفسير روح البيان؛
4. تفسير البرهان؛
#تفسير قرطبى؛
 
#تفسير بيضاوى؛
5. تفسير نور الثقلين؛
#تفسير كشاف؛
 
#كنز العرفان؛
6. تفسير روح البيان؛
#[[تفسير جوامع الجامع]]؛
 
#تفسير ابن كثير.
7. تفسير قرطبى؛
 
8. تفسير بيضاوى؛
 
9. تفسير كشاف؛
 
10. كنز العرفان؛
 
11. تفسير جوامع الجامع؛
 
12. تفسير ابن كثير.


ب)- منابع روائى:  
ب)- منابع روائى:  


1. نهج البلاغة؛
#نهج‌البلاغة؛
 
#توحيد صدوق؛
2. توحيد صدوق؛
#[[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]]؛
 
#[[الکافی|كافى]]؛
3. وسائل الشيعة؛
#[[ثواب الأعمال]]؛
 
#جامع أحاديث الشيعة؛
4. كافى؛
#[[عوالي اللئالي]]؛
 
#[[سنن ترمذى]].
5. ثواب الأعمال؛
 
6. جامع أحاديث الشيعة؛
 
7. عوالي اللئالي؛
 
8. سنن ترمذى.


و...
و...


دار القرآن الكريم در مقدمه خود بر اين تفسير، ابتدا سيرى اجمالى از آغاز و تطور تفسير را ذكر كرده، به سابقه تاريخى موجزنويسى در تاريخ اشاره‌اى كوتاه دارد، سپس، اهداف دار القرآن را كه به امر آيت‌الله‌العظمى گلپايگانى(ره) تأسيس گرديد، بازگو نموده به انگيزه انتخاب اين كتاب مى‌پردازد. در پايان مقدمه يادآور مى‌شود كه محقق محترم شيخ مالك محمودى علاوه بر جزء دوم تفسير در نسخه مخطوط (كه از ابتداى سوره اسراء آغاز مى‌گردد)، تمام تفسير را نيز از ابتدا تا انتهاى آن مراجعه و تحقيق نموده است.
دار القرآن الكريم در مقدمه خود بر اين تفسير، ابتدا سيرى اجمالى از آغاز و تطور تفسير را ذكر كرده، به سابقه تاريخى موجزنويسى در تاريخ اشاره‌اى كوتاه دارد، سپس، اهداف دار القرآن را كه به امر آيت‌الله گلپايگانى(ره) تأسيس گرديد، بازگو نموده به انگيزه انتخاب اين كتاب مى‌پردازد. در پايان مقدمه يادآور مى‌شود كه محقق محترم شيخ مالك محمودى علاوه بر جزء دوم تفسير در نسخه مخطوط (كه از ابتداى سوره اسراء آغاز مى‌گردد)، تمام تفسير را نيز از ابتدا تا انتهاى آن مراجعه و تحقيق نموده است.


دكتر عبدالرزاق محى‌الدين در مقدمه خود به چگونگى چاپ، نسخه‌هاى مختلف كتاب، خصائص آن و ترجمه مؤلف، پرداخته است.
دكتر عبدالرزاق محى‌الدين در مقدمه خود به چگونگى چاپ، نسخه‌هاى مختلف كتاب، خصائص آن و ترجمه مؤلف، پرداخته است.


== منابع مقاله ==
==منابع مقاله==
 
 
1. مقدمات و متن كتاب.
1. مقدمات و متن كتاب.


خط ۱۵۲: خط ۱۱۶:
3. طبقات مفسران شيعه، عقيقى بخشايشى، ج3، ص401، چاپ اول، دفتر نشر نويد، قم.
3. طبقات مفسران شيعه، عقيقى بخشايشى، ج3، ص401، چاپ اول، دفتر نشر نويد، قم.


4. دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهى به كوشش بهاءالدين خرمشاهى، ج2، ص1431.
4. دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهى به كوشش [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاءالدين خرمشاهى]]، ج2، ص1431.{{تفاسیر}}
 
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 




== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/12120 مطالعه کتاب الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:تفسیر]]
[[رده: تفسیر]]
[[رده:متون تفاسیر]]
[[رده: متون تفاسیر]]