نظرية السنة في الفكر الإمامي الشيعي التكوّن و الصيرورة: تفاوت میان نسخه‌ها

|data-type='automationCode'|12270

در مقدمه، خلاصه‌اى از محتواى فصول كتاب، توضيح داده شده است <ref>مقدمه، ص 9</ref>.

در مدخل، به تشريح و توضيح برخى از اصطلاحاتى كه در كتاب از آن بحث شده، پرداخته شده است، از جمله: سنت، خبر، اثر، حديث، خبر متواتر، خبر واحد و... <ref>مقدمه، ص 11</ref>.

در فصل اول، تمركز نويسنده بر بررسى نظريه سنت در عصر حضور مى‌باشد؛ زيرا نويسنده بر اين عقيده است كه حضور معصومين(ع)، مرحله و دوران خاصى از تاريخ تشيع را به خود اختصاص داده و بايد به‌صورت مفصل و مستقل، مورد بحث و بررسى قرار گيرد. نويسنده در اين فصل، به بررسى عصر پيامبر(ص) تا آغاز غيبت صغرى در سال 260ق، پرداخته است <ref>همان، ص 11</ref>.

از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصل، عبارتند از: فقه منصوص يا فقه روايى؛ عصر تدوين و مرحله تكوّن نظرى؛ مقوله سنت در ممارست علمى شيعى در قرون اوليه هجرت <ref>متن كتاب، ص 35</ref>.

نويسنده در فصل دوم، به فترت مابين سال 260ق، تا عصر ابن طاووس (673ق) و علامه حلى (726ق) پرداخته است. وى معتقد است كه تفكر شيعى در عصر اين دو بزرگوار، دچار تحول شده است. در اين فصل، نظريات شيخ صدوق (381ق)، شيخ مفيد (413ق)، شيخ مرتضى (436ق)، ابن ادريس (598ق) و محقق حلى (676ق) مورد بررسى قرار گرفته است <ref>مقدمه، ص 11</ref>.

فصل سوم، به بحث از نظريه سنت در مكتب حله و جبل عامل، اختصاص يافته و نويسنده از آن، به مكتب علامه حلى تعبير كرده است <ref>همان</ref>.

از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصل، عبارتند از: تحول از نقد متن به نقد سند؛ سنت محكيه از ابن ادريس تا ابن طاووس؛ ابن طاووس و ظهور عقل انتقادى در علم رجال؛ بررسى نظريات ابن سعيد حلى و فاضل آبى؛ نقش علامه حلى در تأسيس و تجديد نظريه سنت؛ تقسيمات چهارگانه حديث؛ وقوع انقسامات درون مكتب علامه حلى و تأسيس يا اعاده علم درايه <ref>متن كتاب، ص 167</ref>.

در فصل چهارم، نظريه اخبارى‌گرى و اجتهاد، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. در اين فصل، ابتدا ظهور مكتب اخبارى به‌وسيله امين استرآبادى (1036ق) از زاويه نظريه سنت بررسى و از نظريات موجود در مكتب اخبارى‌گرى، بحث شده است <ref>مقدمه، ص 12</ref>.

ماهيت مكتب اخبارى قديم و جديد، تمايز بين اخبارى و اصولى، اخباريه و مذهب حسى، اجماع شيعى بر رجوع به كتب اربعه، ظن معتبر، تنظيم موسوعات حديثى، اخباريه و علم رجال، مكاتب اصولى، رجالى، درايه‌اى و مواجه با اخبارى و... از جمله مباحثى است كه در اين فصل مورد بحث قرار گرفته است <ref>متن كتاب، ص 215</ref>.

در فصل پنجم، به بررسى تطور نظريه سنت از قرن سيزدهم تا پانزدهم هجرى، پرداخته شده است. از جمله مباحث اين فصل، عبارت است از: نظريات فلسفى در تأسيس مقوله ظن و شرعيت آن؛ از جمله نظريه مصحلت سلوكيه، علميت و طريقيت، تنجيز و تعذير، تزاحم حفظى، اختلاف موضوع و نظريه مصحلت در جعل؛ مقوله علم اجمالى و نقش آن در تأسيس عقلى نظريه سنت؛ ادله عقليه بر حجيت خبر واحد؛ برهان فاضل تونى <ref>همان، ص 365</ref>.

نظريات و تفكرات شيعى در قرن دهم هجرى، در فصل ششم، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. از جمله مطالب اين فصل عبارت است از: استشراق و نقش آن در نقد سنت نبوى؛ اعاده قرائت سنت در جهان عرب؛ رشد و نمو حديثى شيعه معاصر؛ ادعيه دخيله؛ احاديث موضوعه؛ صالحى نجف‌آبادى و نقد «مجمع البيان»؛ روش آصف محسنى در نقد «بحار الأنوار»؛ كتب موضوعه و احاديث ساختگى در نزد نجف‌آبادى؛ اصفهانى و نقد نظريه خبر واحد؛ اهداف برقعى از نقد مصادر حديث شيعى؛ برقعى و اصول كافى و... <ref>همان، ص 509</ref>.

در فصل هفتم، حدود حجيت سنت مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. حجيت خبر ثقه در موضوعات؛ تقليد در اعتقادات؛ جهت‌گيرى‌هاى اماميه متأخر در حجيت سنت ظنيه در اعتقادات؛ نظريه تجويز ظن و آحاد در عقايد؛ نظريه حجيت آحاد در امور اضطرارى؛ نظريه سيد ابوالقاسم خويى و علامه محمدحسين كاشف‌الغطاء؛ نظريه قرائت تاريخى و هرمنوتيك در حيات شيعى؛ نظريه آيت‌الله سيد حسين بروجردى در تاريخيت معرفت سنت؛ تاريخيت سنت و نظريه اختصاص خطاب به مشافهين و... از جمله مطالب و نظريات مطرح‌شده در اين فصل مى‌باشد <ref>همان، 679</ref>.

خلاصه مطالب مطرح‌شده در كتاب و نتايجى كه نويسنده از مباحث گرفته، در خاتمه كتاب، گنجانده شده است <ref>همان، ص 767</ref>.