پرش به محتوا

المؤتلف و المختلف (ازدى): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'المؤتلف و المختلف (ابهام زدایی)' به 'المؤتلف و المختلف (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''')
جز (جایگزینی متن - 'المؤتلف و المختلف (ابهام زدایی)' به 'المؤتلف و المختلف (ابهام‌زدایی)')
 
(۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۵: خط ۵:


| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[ازدي، عبدالغني بن سعيد]] (نويسنده)
[[ازدی، عبدالغنی بن سعید]] (نویسنده)
   
   
[[تميمي، قيس عبد اسماعيل]] (محقق و معلق)
[[تميمي، قيس عبداسماعيل]] (محقق و معلق)


[[شمري، مثني محمد حميد]] (محقق و معلق)
[[شمري، مثنیمحمد حميد]] (محقق و معلق)


| زبان =عربي
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏114‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏4‎‏م‎‏8‎‏  
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏114‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏4‎‏م‎‏8‎‏  
| موضوع =
| موضوع =
خط ۲۶: خط ۲۶:
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11488AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11488AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =2
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =7539
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11488
| کتابخوان همراه نور =11488
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۳۳: خط ۳۴:
}}
}}


'''المؤتلف و المختلف'''، اثر عبدالغنى بن سعید ازدى (متوفای 409ق)، به زبان عربی و در دو جلد تنظیم شده است.
{{کاربردهای دیگر|المؤتلف و المختلف (ابهام‌زدایی)}}
این اثر را قیس عبداسماعیل تمیمى و مثنى محمد حمید شمرى، تصحیح کرده و تعلیقاتی را بر آن افزوده‌اند و دکتر بشار عواد معروف بر آن نظارت کرده است.
 
'''المؤتلف و المختلف'''، اثر [[ازدی، عبدالغنی بن سعید|عبدالغنى بن سعید ازدى]] (متوفای 409ق)، به زبان عربی و در دو جلد تنظیم شده است.
 
این اثر را [[تميمي، قيس عبداسماعيل|قیس عبداسماعیل تمیمى]] و [[شمري، مثنیمحمد حميد|مثنى محمد حمید شمرى]]، تصحیح کرده و تعلیقاتی را بر آن افزوده‌اند و دکتر بشار عواد معروف بر آن نظارت کرده است.


نام کامل کتاب عبارت است از: «المؤتلف و المختلف في أسماء نقلة الحديث و أسماء آبائهم و أجدادهم»؛ همان طور که از نام این کتاب پیداست تأکید نویسنده بر شناسایی اسامی راویان است و هدفش تفکیک بین اسامی شبیه به هم و پیشگیری از اشتباه در نسبت روایی و سلسله روایتگران.
نام کامل کتاب عبارت است از: «المؤتلف و المختلف في أسماء نقلة الحديث و أسماء آبائهم و أجدادهم»؛ همان طور که از نام این کتاب پیداست تأکید نویسنده بر شناسایی اسامی راویان است و هدفش تفکیک بین اسامی شبیه به هم و پیشگیری از اشتباه در نسبت روایی و سلسله روایتگران.
خط ۴۷: خط ۵۱:
مصححان بعد از توضیحی درباره شرح ‌حال و منزلت علمی نویسنده، روش او را در کتاب حاضر معرفی کرده و همچنین روش خودشان را در تصحیح، شرح داده‌اند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص5-36</ref>.
مصححان بعد از توضیحی درباره شرح ‌حال و منزلت علمی نویسنده، روش او را در کتاب حاضر معرفی کرده و همچنین روش خودشان را در تصحیح، شرح داده‌اند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص5-36</ref>.


نویسنده، متأسفانه مقدمه ننوشته و با ذکر این روایت کوتاه از ابوعمران موسى بن عیسى حنیفی که گفته: «سمعت أباإسحاق النّجيرمي إبراهيم بن عبداللّه يقول: أولى الأشياء بالضّبط أسماء النّاس لأنّه شي‏ء لا يدخله القياس و لا قبله شي‏ء يدلّ عليه و لا بعده شي‏ء يدلّ عليه» <ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص49</ref>؛ «شنیدم ابواسحاق نجیرمی ابراهیم بن عبدالله می‌گفت: سزاوارترین چیزها برای ثبت و ضبط کردن عبارت است از اسامی مردم؛ چون چیزی است که قیاس‌بردار نیست و نه قبلش چیزی هست که بر آن دلالت کند و نه بعدش»، وارد بحث اصلی شده است.
نویسنده، متأسفانه مقدمه ننوشته و با ذکر این روایت کوتاه از ابوعمران موسى بن عیسى حنیفی که گفته: «سمعت أباإسحاق النّجيرمي إبراهیم بن عبداللّه يقول: أولى الأشياء بالضّبط أسماء النّاس لأنّه شي‏ء لا يدخله القياس و لا قبله شي‏ء يدلّ عليه و لا بعده شي‏ء يدلّ عليه»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص49</ref>؛ «شنیدم ابواسحاق نجیرمی ابراهیم بن عبدالله می‌گفت: سزاوارترین چیزها برای ثبت و ضبط کردن عبارت است از اسامی مردم؛ چون چیزی است که قیاس‌بردار نیست و نه قبلش چیزی هست که بر آن دلالت کند و نه بعدش»، وارد بحث اصلی شده است.
   
   
برای آشنایی با روش و محتوای این اثر، توجه به چند مطلب مفید و جالب ذیل کافی است:
برای آشنایی با روش و محتوای این اثر، توجه به چند مطلب مفید و جالب ذیل کافی است:
# باب بلبل و بلیل:‏ پس بلبل، جماعتی هستند مشهور و بُلَیل عبارت است از: یکی، عبدالرحمن بن بلیل که حدیثش در نزد کوفیان است و دیگری، عمرو بن بُلَیل که او نیز کوفی است <ref>ر.ک: همان، ص134-135</ref>.
# باب بلبل و بلیل:‏ پس بلبل، جماعتی هستند مشهور و بُلَیل عبارت است از: یکی، عبدالرحمن بن بلیل که حدیثش در نزد کوفیان است و دیگری، عمرو بن بُلَیل که او نیز کوفی است<ref>ر.ک: همان، ص134-135</ref>.
# باب دینار و ذبیان: دینار، فراوان است و ذبیان – با ذال نقطه‌دار، اندک. از آن عده اندک اینها هستند: خلیفة بن کعب، ابوذبیان که شعبه از او روایت کرده است و ذبیان بن حکیم برادر عثمان بن حکیم و علی بن حکیم<ref>ر.ک: همان، ص345</ref>.
# باب دینار و ذبیان: دینار، فراوان است و ذبیان – با ذال نقطه‌دار، اندک. از آن عده اندک اینها هستند: خلیفة بن کعب، ابوذبیان که شعبه از او روایت کرده است و ذبیان بن حکیم برادر عثمان بن حکیم و علی بن حکیم<ref>ر.ک: همان، ص345</ref>.
# باب عریف و غریف‏: عریف - با عین بی‌‌نقطه ضمه‌دار - عبارت است از دو نفر: یکی، عریف بن درهم و دومی، عریف بن ابراهیم که حدیثش را از یعقوب بن محمد زهری روایت میکند و اما غریف - با غین نقطه و فتحه‌دار - عبارت است از سه نفر: یکی، عبیداللّه بن خلیفه ابوالغریف و دیگری غریف بن دیلمی که ابراهیم بن ابی‌عبله از او روایت کرده و سومی، هذیل بن عمیر بن ابی‌الغریف<ref>ر.ک: همان، ج2، ص551-552</ref>.
# باب عریف و غریف‏: عریف - با عین بی‌نقطه ضمه‌دار - عبارت است از دو نفر: یکی، عریف بن درهم و دومی، عریف بن ابراهیم که حدیثش را از یعقوب بن محمد زهری روایت می‌کند و اما غریف - با غین نقطه و فتحه‌دار - عبارت است از سه نفر: یکی، عبیداللّه بن خلیفه ابوالغریف و دیگری غریف بن دیلمی که ابراهیم بن ابی‌عبله از او روایت کرده و سومی، هذیل بن عمیر بن ابی‌الغریف<ref>ر.ک: همان، ج2، ص551-552</ref>.
# باب یاسر و باشر و ناشر: پس یاسر، فراوان است و باشر – با باء و شین - یکی است و آن باشر ابوخازم است که حدیثش در بصریین است و معلّى بن اسد از او روایت کرده، ولی محمد بن ابی‌بکر مقدّمی اسمش را به شکل دیگری نقل میکند و در روایت یوسف قاضی و غیر آن یافته‌‌‌‌‌ایم که میگوید: بشر بن خازم.
# باب یاسر و باشر و ناشر: پس یاسر، فراوان است و باشر – با باء و شین - یکی است و آن باشر ابوخازم است که حدیثش در بصریین است و معلّى بن اسد از او روایت کرده، ولی محمد بن ابی‌بکر مقدّمی اسمش را به شکل دیگری نقل می‌کند و در روایت یوسف قاضی و غیر آن یافته‌‌‌ایم که می‌گوید: بشر بن خازم.
امّا ناشر - با نون در اولش و راء بی‌نقطه در آخرش - پس او ناشر پدر ابوثعلبه خشنی جرثوم است و گفته شده: ناشب<ref>ر.ک: همان، ص750</ref>.
امّا ناشر - با نون در اولش و راء بی‌نقطه در آخرش - پس او ناشر پدر ابوثعلبه خشنی جرثوم است و گفته شده: ناشب<ref>ر.ک: همان، ص750</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
برای اثر حاضر، در پایان کتاب، فهرست موادّ (یعنی اسم‌هایی که در عناوین بابها آمده) و فهرست کسانی که شرح ‌حالشان ذکر شده، به ترتیب الفبایی و نیز فهرست منابع فراهم شده است<ref>ر.ک: همان، ص752-862</ref>.
برای اثر حاضر، در پایان کتاب، فهرست موادّ (یعنی اسم‌هایی که در عناوین بابها آمده) و فهرست کسانی که شرح ‌حالشان ذکر شده، به ترتیب الفبایی و نیز فهرست منابع فراهم شده است.<ref>ر.ک: همان، ص752-862</ref>.


مصححان، تصاویری از صفحات اول و آخر نسخه‌های خطی اثر حاضر را آورده‌اند<ref>ر.ک: همان، ج1، ص37-48</ref>.
مصححان، تصاویری از صفحات اول و آخر نسخه‌های خطی اثر حاضر را آورده‌اند<ref>ر.ک: همان، ج1، ص37-48</ref>.


==پانویس ==
==پانویس==
<references />
<references/>
   
   
==منابع مقاله==  
==منابع مقاله==  
خط ۶۸: خط ۷۲:




== وابسته‌ها ==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[المؤتلف و المختلف]]
[[المؤتلف و المختلف]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
خط ۸۲: خط ۸۶:
   
   
[[رده: مباحث خاص علم الحدیث]]
[[رده: مباحث خاص علم الحدیث]]
[[رده:جدید25 شهریور الی 24 مهر]]