۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاریخ منتظم ناصری: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'مبارك' به 'مبارک'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'مبارك' به 'مبارک') |
||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
اين كتاب در دو بخش و سه جلد سامان يافته است. منبع جلد يكم كتاب تا رويدادهاى 628، به تصريح مؤلف خلاصه و ترجمه [[الكامل في التاريخ]] [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] است و پس از اين، منابع ديگرى مانند تاريخ ابوالفدا نيز از منبعهاى آن به شمار مىرود. وى همچنين براى نوشتن تاريخ جهان، از منابع فرانسوى سود برده و براى ضبط صحيح اَعلام و تاريخها از وفيات الاعيان [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلّكان]] بهره گرفته، اما به هر روى، غلطهاى نسخههاى خطى به كتاب وى نيز راه يافته و نامهايى مانند بَراء بن عازِب، در متن به براء بن غالب بدل شده است. منبع جلدهاى دوم و سوم را كتابهايى مانند تاريخ مغولِ نسوى، مطلع سعدين، حبيب السِيَر، [[أحسن التواريخ|احسن التواريخ]] و عباسنامه مىتوان برشمرد و منبع جلد سوم آن، [[ناسخ التواريخ]] است. | اين كتاب در دو بخش و سه جلد سامان يافته است. منبع جلد يكم كتاب تا رويدادهاى 628، به تصريح مؤلف خلاصه و ترجمه [[الكامل في التاريخ]] [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] است و پس از اين، منابع ديگرى مانند تاريخ ابوالفدا نيز از منبعهاى آن به شمار مىرود. وى همچنين براى نوشتن تاريخ جهان، از منابع فرانسوى سود برده و براى ضبط صحيح اَعلام و تاريخها از وفيات الاعيان [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلّكان]] بهره گرفته، اما به هر روى، غلطهاى نسخههاى خطى به كتاب وى نيز راه يافته و نامهايى مانند بَراء بن عازِب، در متن به براء بن غالب بدل شده است. منبع جلدهاى دوم و سوم را كتابهايى مانند تاريخ مغولِ نسوى، مطلع سعدين، حبيب السِيَر، [[أحسن التواريخ|احسن التواريخ]] و عباسنامه مىتوان برشمرد و منبع جلد سوم آن، [[ناسخ التواريخ]] است. | ||
تقويم سالهاى نوشته شدن هر يك از جلدها، در پايان آنها و جدولى از نامهاى شاهان قاجار در پى آن ديده مىشود. اين جدول، سال تولد و مرگ و زمان سلطنت آنان را در بر دارد و به دنبال آن، گزارشى درازدامن درباره «سلطنت عُظما»؛ يعنى وصف خانواده سلطنت، نامهاى اميران، رئيسان طايفهها، اعيان، خانان و افراد شهير و ادارات دولتى (وزارت جنگ، اداره پليس، درب خانه، وزارت اعظم داخله و ماليه و عدليه و خارجه و وزارت دربار اعظم و دار الشوراى كبرا و وزارت علوم، وزارت فوايد عامه و دار الترجمه | تقويم سالهاى نوشته شدن هر يك از جلدها، در پايان آنها و جدولى از نامهاى شاهان قاجار در پى آن ديده مىشود. اين جدول، سال تولد و مرگ و زمان سلطنت آنان را در بر دارد و به دنبال آن، گزارشى درازدامن درباره «سلطنت عُظما»؛ يعنى وصف خانواده سلطنت، نامهاى اميران، رئيسان طايفهها، اعيان، خانان و افراد شهير و ادارات دولتى (وزارت جنگ، اداره پليس، درب خانه، وزارت اعظم داخله و ماليه و عدليه و خارجه و وزارت دربار اعظم و دار الشوراى كبرا و وزارت علوم، وزارت فوايد عامه و دار الترجمه مبارکه دولتى) آمده، اما به هر روى، وجود پارهاى از خطاهاى تاريخى در اين كتاب از ديد منتقدان دور نمانده است. | ||
خود نويسنده نيز گاهى به اختلاف ديدگاه مؤلفان يا خطاى آنان مانند اختلاف نظر مورخان ايرانى همچون صاحب تاريخ جهانگشاى نادرى با مؤلفان تواريخ فرنگ و تاريخ آل عثمان درباره سال خلع شدن طهماسب دوم صفوى، اشاره و همچنين، ديدگاه مورخان ايرانى را درباره تاريخ قتل آقا محمد شاه قاجار، تأييد مىكند. اين كتاب، در بر دارنده برخى از آثار ويژه مانند تاريخ افغانى، نوشته شيخ عبدالنبى منشى بهبهانى و رسالهاى منسوب به سياحى اروپايى به نام عبرتنامه يا بصيرتنامه در شرح «اسباب زوال دولت صفويه» و تقويم تطبيقى هجرى قمرى و ميلادى از سال يكم هجرى تا 1300، است و از اين رو، مهم شمرده مىشود. | خود نويسنده نيز گاهى به اختلاف ديدگاه مؤلفان يا خطاى آنان مانند اختلاف نظر مورخان ايرانى همچون صاحب تاريخ جهانگشاى نادرى با مؤلفان تواريخ فرنگ و تاريخ آل عثمان درباره سال خلع شدن طهماسب دوم صفوى، اشاره و همچنين، ديدگاه مورخان ايرانى را درباره تاريخ قتل آقا محمد شاه قاجار، تأييد مىكند. اين كتاب، در بر دارنده برخى از آثار ويژه مانند تاريخ افغانى، نوشته شيخ عبدالنبى منشى بهبهانى و رسالهاى منسوب به سياحى اروپايى به نام عبرتنامه يا بصيرتنامه در شرح «اسباب زوال دولت صفويه» و تقويم تطبيقى هجرى قمرى و ميلادى از سال يكم هجرى تا 1300، است و از اين رو، مهم شمرده مىشود. | ||