۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
کلینی، محمد بن یعقوب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'اهل بيت' به 'اهل‌بيت'
جز (جایگزینی متن - '</div> ' به '</div> ') |
جز (جایگزینی متن - 'اهل بيت' به 'اهل‌بيت') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
'''محمد بن يعقوب بن اسحاق كلينى رازى''' ثقة الإسلام، شيخ المشايخ، از بزرگان شيعه در زمان غيبت صغرا است كه در نيمۀ دوم قرن سوم و نيمه اول قرن چهارم هجرى از بزرگترين محدثين شيعه به شمار مى‌رفت. | '''محمد بن يعقوب بن اسحاق كلينى رازى''' ثقة الإسلام، شيخ المشايخ، از بزرگان شيعه در زمان غيبت صغرا است كه در نيمۀ دوم قرن سوم و نيمه اول قرن چهارم هجرى از بزرگترين محدثين شيعه به شمار مى‌رفت. | ||
او در عهد امامت امام يازدهم، در دهى به نام كلين در 38 كيلومترى شهر رى و در خانه‌اى مملو از عشق و محبت به | او در عهد امامت امام يازدهم، در دهى به نام كلين در 38 كيلومترى شهر رى و در خانه‌اى مملو از عشق و محبت به اهل‌بيت عليهم‌السلام چشم به جهان گشود. | ||
==خاندان== | ==خاندان== | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
آرامگاه اين مرد متقى در روستاى كلين - نزديك حسن آباد شهر رى - قرن‌هاست كه زيارتگاه شيعيان است. | آرامگاه اين مرد متقى در روستاى كلين - نزديك حسن آباد شهر رى - قرن‌هاست كه زيارتگاه شيعيان است. | ||
دايى كلينى كه خود محدثى بزرگ بود و از شيفتگان مكتب | دايى كلينى كه خود محدثى بزرگ بود و از شيفتگان مكتب اهل‌بيت به شمار مى‌رفت، در تعليم و تربيت وى نقش بسزايى داشت. اين مرد دانشمند كه «علاّن» ناميده مى‌شد، در سفر حج و در راه زيارت خانه خدا به شهادت رسيد. | ||
كلينى توانست در دوران كودكى از محضر اين عالم شهيد و پدر بزرگوارش كسب فيض نموده و با منابع علم حديث و رجال آشنا گردد. بعد از طى تحصيلات ابتدايى براى پيمودن مدارج كمال انسانى به شهر رى كه در آن عصر از مرتبه علمى خاصى برخوردار بود مسافرت كرد. | كلينى توانست در دوران كودكى از محضر اين عالم شهيد و پدر بزرگوارش كسب فيض نموده و با منابع علم حديث و رجال آشنا گردد. بعد از طى تحصيلات ابتدايى براى پيمودن مدارج كمال انسانى به شهر رى كه در آن عصر از مرتبه علمى خاصى برخوردار بود مسافرت كرد. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
شهر رى كه در آن روزگار قلب ايران محسوب مى‌شد، به نقطه برخورد آراء و نظرات فرقه‌هايى چون اسماعيليه و مذاهبى چون شافعى، حنفى و شيعى مبدل شده بود. | شهر رى كه در آن روزگار قلب ايران محسوب مى‌شد، به نقطه برخورد آراء و نظرات فرقه‌هايى چون اسماعيليه و مذاهبى چون شافعى، حنفى و شيعى مبدل شده بود. | ||
كلينى در اين زمان در ضمن تحصيلات خود نه تنها با عقايد و نظرات مذاهب و گرايش‌هاى مختلف آشنا شد؛ بلكه به ماهيت برخى از حركتهايى كه مى‌رفت تشيع را از مسير خود منحرف كند پى برد. كلينى درد را شناخت و آگاهانه به درمان آن پرداخت. او معتقد بود علاج اين همه نابسامانى، بازگشت به كلام و پيام | كلينى در اين زمان در ضمن تحصيلات خود نه تنها با عقايد و نظرات مذاهب و گرايش‌هاى مختلف آشنا شد؛ بلكه به ماهيت برخى از حركتهايى كه مى‌رفت تشيع را از مسير خود منحرف كند پى برد. كلينى درد را شناخت و آگاهانه به درمان آن پرداخت. او معتقد بود علاج اين همه نابسامانى، بازگشت به كلام و پيام اهل‌بيت عليهم‌السلام است. | ||
كلينى در اين برهه از زمان به دور از هر هياهو مسير خود را مشخص كرده و تصميم گرفت به ضبط و فراگيرى احاديث بپردازد. از اينرو در محضر اساتيد بزرگى چون ابوالحسن محمد بن اسدى كوفى زانوى ادب زده و در نوشتن احاديث و بحث و گفتگو پيرامون آنها از خود لياقت بسزايى نشان داد. | كلينى در اين برهه از زمان به دور از هر هياهو مسير خود را مشخص كرده و تصميم گرفت به ضبط و فراگيرى احاديث بپردازد. از اينرو در محضر اساتيد بزرگى چون ابوالحسن محمد بن اسدى كوفى زانوى ادب زده و در نوشتن احاديث و بحث و گفتگو پيرامون آنها از خود لياقت بسزايى نشان داد. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
ورود كلينى به قم مقارن با حاكميت سياسى و دينى مردان با فضيلت و با تقوايى بود كه از حديث گويان مشهور زمان خود به شمار مى‌رفتند. | ورود كلينى به قم مقارن با حاكميت سياسى و دينى مردان با فضيلت و با تقوايى بود كه از حديث گويان مشهور زمان خود به شمار مى‌رفتند. | ||
در قلۀ اين هرم، احمد بن محمد بن عيسى اشعرى قرار داشت كه تقوا، فضل و عشق او به | در قلۀ اين هرم، احمد بن محمد بن عيسى اشعرى قرار داشت كه تقوا، فضل و عشق او به اهل‌بيت عليهم‌السلام بر كسى پوشيده نيست. | ||
كلينى با استفاده از محضر اين مرد بزرگ، در كلاس درس استاد ديگرى زانوى ادب زد كه به «معلم» شهرت داشت. معلم كسى است كه [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در كتاب رجال خود او را از ياران امام حسن عسکری عليه‌السلام مى‌شمارد و او را در زمره كسانى مى‌خواند كه به خدمت امام يازدهم شرفياب شده‌اند و او كسى جز احمد بن ادريس قمى نبود. | كلينى با استفاده از محضر اين مرد بزرگ، در كلاس درس استاد ديگرى زانوى ادب زد كه به «معلم» شهرت داشت. معلم كسى است كه [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در كتاب رجال خود او را از ياران امام حسن عسکری عليه‌السلام مى‌شمارد و او را در زمره كسانى مى‌خواند كه به خدمت امام يازدهم شرفياب شده‌اند و او كسى جز احمد بن ادريس قمى نبود. | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
گر چه قم مركز تشيع به شمار مى‌رفت و جويندگان كلام | گر چه قم مركز تشيع به شمار مى‌رفت و جويندگان كلام اهل‌بيت علهيم السلام را سيراب مى‌كرد؛ اما عطش سيرى ناپذير كلينى به زمزم زلال نور اين خاندان، او را بر آن داشت تا آن ديار مقدس و حرم منور را به اميد يافتن روايات و احاديث ناشنيده ترك كند. | ||
از اين رو او هجرت را آغاز نمود و قم را با تمام ارزشهايش به قصد شهرها و روستاهاى ديگر ترك كرد. كلينى روستاها و شهرهاى بيشمارى را پشت سر نهاد و هر جا محدث يا راوى حديثى مى‌يافت كه حديثى از | از اين رو او هجرت را آغاز نمود و قم را با تمام ارزشهايش به قصد شهرها و روستاهاى ديگر ترك كرد. كلينى روستاها و شهرهاى بيشمارى را پشت سر نهاد و هر جا محدث يا راوى حديثى مى‌يافت كه حديثى از اهل‌بيت را نزد خويش داشت در مقابلش زانوى ادب مى‌زد و پس از مدتى باز كوله بار عشق و صفايش را بر دوش مى‌گرفت و راهى ديارى ديگر مى‌شد. | ||
كوفه يكى از شهرهايى بود كه كلينى به آن قدم نهاد. در آن زمان كوفه يكى از مراكز بزرگ علمى به شمار مى‌رفت. كوفه شهرى بود كه ابن عقده در آن حضور داشت. او در حفظ احاديث شهرۀ آفاق بود و بسيارى از شيفتگان علم حديث را به اين شهر بزرگ مى‌كشاند. | كوفه يكى از شهرهايى بود كه كلينى به آن قدم نهاد. در آن زمان كوفه يكى از مراكز بزرگ علمى به شمار مى‌رفت. كوفه شهرى بود كه ابن عقده در آن حضور داشت. او در حفظ احاديث شهرۀ آفاق بود و بسيارى از شيفتگان علم حديث را به اين شهر بزرگ مى‌كشاند. | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
در اين كتاب، ابن عقده شاگردان [[امام صادق]] عليه‌السلام را كه حدود 4000 نفر بوده‌اند نام برده و روايات بسيارى را نيز از حضرت [[امام صادق]] عليه‌السلام نقل كرده است. | در اين كتاب، ابن عقده شاگردان [[امام صادق]] عليه‌السلام را كه حدود 4000 نفر بوده‌اند نام برده و روايات بسيارى را نيز از حضرت [[امام صادق]] عليه‌السلام نقل كرده است. | ||
اين كتاب تا زمان [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] وجود داشته و متأسفانه پس از آن به سرنوشت برخى ديگر از ميراث‌هاى فرهنگى | اين كتاب تا زمان [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] وجود داشته و متأسفانه پس از آن به سرنوشت برخى ديگر از ميراث‌هاى فرهنگى اهل‌بيت عليهم‌السلام گرفتار شده و مفقود گشته است. | ||
==ثقة الإسلام== | ==ثقة الإسلام== | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
ثقة الاسلام شيخ محمد كلينى با چهار سفير و نمايندۀ خاص حضرت امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف كه در طول غيبت صغرى 69 سال رابط بين آن حضرت و شيعيان بودند، هم عصر بود. | ثقة الاسلام شيخ محمد كلينى با چهار سفير و نمايندۀ خاص حضرت امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف كه در طول غيبت صغرى 69 سال رابط بين آن حضرت و شيعيان بودند، هم عصر بود. | ||
با اينكه آن چهار تن از فقها و محدثين بزرگ شيعه بودند و شيعيان آنها را به جلالت قدر مى‌شناختند، اما كلينى مشهورترين شخصيت عالى مقامى بود كه در آن زمان ميان شيعه و سنى با احترام مى‌زيست و به طور آشكار به ترويج مذهب حق و نشر فضايل | با اينكه آن چهار تن از فقها و محدثين بزرگ شيعه بودند و شيعيان آنها را به جلالت قدر مى‌شناختند، اما كلينى مشهورترين شخصيت عالى مقامى بود كه در آن زمان ميان شيعه و سنى با احترام مى‌زيست و به طور آشكار به ترويج مذهب حق و نشر فضايل اهل‌بيت عصمت و طهارت عليهم‌السلام همت مى‌گماشت. | ||
عموم طبقات او را به راستى و درستى گفتار و كردار و احاطه كامل بر احاديث و اخبار مى‌ستودند طورى كه نوشته‌اند شيعه و سنى در اخذ فتوا به او مراجعه مى‌كردند و در اين باره مورد وثوق و اعتماد هر دو فرقه بود. | عموم طبقات او را به راستى و درستى گفتار و كردار و احاطه كامل بر احاديث و اخبار مى‌ستودند طورى كه نوشته‌اند شيعه و سنى در اخذ فتوا به او مراجعه مى‌كردند و در اين باره مورد وثوق و اعتماد هر دو فرقه بود. | ||
| خط ۱۷۷: | خط ۱۷۷: | ||
# كتاب رسائل ائمه عليهم‌السلام | # كتاب رسائل ائمه عليهم‌السلام | ||
# كتاب تعبير الرؤيا | # كتاب تعبير الرؤيا | ||
# مجموعه شعر، مشتمل بر قصايدى كه شعرا در مناقب و فضايل | # مجموعه شعر، مشتمل بر قصايدى كه شعرا در مناقب و فضايل اهل‌بيت عصمت و طهارت عليهم‌السلام سروده‌اند. | ||
==شيخ كلينى سرچشمۀ زلال== | ==شيخ كلينى سرچشمۀ زلال== | ||
| خط ۱۸۴: | خط ۱۸۴: | ||
گذشته از ذوق، خلاقيت و تلاش بى وقفۀ شيخ كلينى در نگارش و پالايش احاديث عصر شيعه، او ثمرۀ رنجها و مشقت‌هاى علماى عصر خود است. وى پلى محكم و امانتدارى راستين بود كه احاديث و روايات علما و استادان عصر خود را به نسل‌هاى آينده منتقل ساخت، و در حقيقت كلينى عصارۀ عصر خويش است. | گذشته از ذوق، خلاقيت و تلاش بى وقفۀ شيخ كلينى در نگارش و پالايش احاديث عصر شيعه، او ثمرۀ رنجها و مشقت‌هاى علماى عصر خود است. وى پلى محكم و امانتدارى راستين بود كه احاديث و روايات علما و استادان عصر خود را به نسل‌هاى آينده منتقل ساخت، و در حقيقت كلينى عصارۀ عصر خويش است. | ||
وقتى سخن از كلينى است سخن از تمام زيبائيها، لطافتها و فضيلتهاى زمان اوست. سخن از عزم و ارادۀ تشيع در كسب معارف و علوم است سخن از كافى است. همانگونه كه وقتى سخن از كافى است سخن از عطر كلام | وقتى سخن از كلينى است سخن از تمام زيبائيها، لطافتها و فضيلتهاى زمان اوست. سخن از عزم و ارادۀ تشيع در كسب معارف و علوم است سخن از كافى است. همانگونه كه وقتى سخن از كافى است سخن از عطر كلام اهل‌بيت عليهم‌السلام، سخن از امانت فراموش شده پيامبر است كه فرمود: «إني تاركٌ فيكمُ الثقلينِ كتابَ اللّٰهِ و عِترَتي...» | ||
شيخ كلينى يعنى كافى، يعنى آبشخور پاك | شيخ كلينى يعنى كافى، يعنى آبشخور پاك اهل‌بيت عليهم‌السلام، يعنى كوثر شيرين حديث در كوير فرهنگى تاريخ، يعنى سرچشمۀ زلال دوستداران آل محمد صلى‌الله‌عليهم اجمعين. | ||
==سال تناثر نجوم== | ==سال تناثر نجوم== | ||
| خط ۱۹۹: | خط ۱۹۹: | ||
كلينى در حالى كه بيش از 70 سال از عمرش مى‌گذشت و پس از 20 سال تلاش در تدوين كتاب كافى و تحمل رنجها، غربتها و مشقت‌ها، اينك در آستانۀ ملاقات با معبود و معشوق است. او در خود آرامشى احساس مى‌نمود، آرامشى كه نشان از ايثار و از خود گذشتگى و اداى تكليف او داشت. | كلينى در حالى كه بيش از 70 سال از عمرش مى‌گذشت و پس از 20 سال تلاش در تدوين كتاب كافى و تحمل رنجها، غربتها و مشقت‌ها، اينك در آستانۀ ملاقات با معبود و معشوق است. او در خود آرامشى احساس مى‌نمود، آرامشى كه نشان از ايثار و از خود گذشتگى و اداى تكليف او داشت. | ||
او اگر چه در قفس دنيا مى‌زيست؛ اما در فضاى بهشت تنفس مى‌كرد، چرا كه تمام لحظه‌هاى عمرش را با كلام | او اگر چه در قفس دنيا مى‌زيست؛ اما در فضاى بهشت تنفس مى‌كرد، چرا كه تمام لحظه‌هاى عمرش را با كلام اهل‌بيت عليهم‌السلام سپرى كرده بود و در راه اداى فريضه، هر رنجى را به جان پذيرفته بود. | ||
براى ما خاکيان رهيدن از خاک تازگى دارد؛ ولى براى فرزانه‌اى چون كلينى كه هيچگاه وابسته به خاک نشد، مرزى به نام خاک وجود نداشت. او در انتظار رفتن و رؤيت محبوب، روزها را سپرى مى‌كرد. | براى ما خاکيان رهيدن از خاک تازگى دارد؛ ولى براى فرزانه‌اى چون كلينى كه هيچگاه وابسته به خاک نشد، مرزى به نام خاک وجود نداشت. او در انتظار رفتن و رؤيت محبوب، روزها را سپرى مى‌كرد. | ||