پرش به محتوا

الاعتصام: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ اوت ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'اهل بيت' به 'اهل‌بيت'
جز (جایگزینی متن - '== ساختار == ' به '== ساختار == ')
جز (جایگزینی متن - 'اهل بيت' به 'اهل‌بيت')
خط ۶۴: خط ۶۴:
شگفت از [[شاطبی، ابراهیم بن موسی|شاطبى]] و امثال اوست كه در كتاب قطورى كه اساساً درباره ضرورت تمسّك و اعتصام به كتاب، سنّت و پرهيز از بدعت نوشته شده است، حتّى يك سطر درباره حديث ثقلين كه بيش از بيست صحابى آن را نقل كرده‌اند، نمى‌نويسد و به هر دليل از بزرگ‌ترين بدعت‌هاى گذشتگان كه همان مخالفت با نصوص است ياد نمى‌كند؛ امّا درباره حجيت تمسّك به خلفاى راشدين كه روايات آن فقط از طريق عرباض بن ساريه شامى و به واسطه راويان شامى ديگر از پيامبر(ص) نقل شده است، به تفصيل بحث كرده و مضمون حديث را از مسلّمات اصول فقه تلقى مى‌كند. وى سپس با طرح روايات تفرقه كه از طريق چند صحابه با مضامين متضاد، مضطرب و مبهم نقل شده‌اند، بيش از صد صفحه در اين باره بحث مى‌كند و در آخر به اين نتيجه مى‌رسد كه چون علائم پيشنهادى در اين روايات، مبهم و ناشناخته است، پس چاره‌اى جز تلاش و اجتهاد در راه شناخت صراط مستقيم از راه دلايل ظنّى نيست!
شگفت از [[شاطبی، ابراهیم بن موسی|شاطبى]] و امثال اوست كه در كتاب قطورى كه اساساً درباره ضرورت تمسّك و اعتصام به كتاب، سنّت و پرهيز از بدعت نوشته شده است، حتّى يك سطر درباره حديث ثقلين كه بيش از بيست صحابى آن را نقل كرده‌اند، نمى‌نويسد و به هر دليل از بزرگ‌ترين بدعت‌هاى گذشتگان كه همان مخالفت با نصوص است ياد نمى‌كند؛ امّا درباره حجيت تمسّك به خلفاى راشدين كه روايات آن فقط از طريق عرباض بن ساريه شامى و به واسطه راويان شامى ديگر از پيامبر(ص) نقل شده است، به تفصيل بحث كرده و مضمون حديث را از مسلّمات اصول فقه تلقى مى‌كند. وى سپس با طرح روايات تفرقه كه از طريق چند صحابه با مضامين متضاد، مضطرب و مبهم نقل شده‌اند، بيش از صد صفحه در اين باره بحث مى‌كند و در آخر به اين نتيجه مى‌رسد كه چون علائم پيشنهادى در اين روايات، مبهم و ناشناخته است، پس چاره‌اى جز تلاش و اجتهاد در راه شناخت صراط مستقيم از راه دلايل ظنّى نيست!


شگفت‌آورتر آن كه وى با استناد به روايت عرباض بن ساريه، سنت و سيره صحابه را مانند سنّت و سيرۀ پيامبر لازم الاتباع مى‌داند، امّا شيعه اهل بيت(ع) را كه با تمسّك به حديث متواتر ثقلين و امثال آن، خود را ملزم به پيروى از على(ع) و خاندان او مى‌دانند و به پيروى از همين خاندان، معتقدند كه هر چيزى كه در تعارض با بيّنات كتاب و سنّت باشد، بايد به ديوار زده شود و هيچ ارزشى ندارد، به تقليد از رجال و تقديم آراى آنان بر قرآن و سنّت متّهم مى‌كند. شايد منظور وى از رجال همان كسانى باشد كه مشمول عنوان (عترت) در حديث پيامبر هستند.
شگفت‌آورتر آن كه وى با استناد به روايت عرباض بن ساريه، سنت و سيره صحابه را مانند سنّت و سيرۀ پيامبر لازم الاتباع مى‌داند، امّا شيعه اهل‌بيت(ع) را كه با تمسّك به حديث متواتر ثقلين و امثال آن، خود را ملزم به پيروى از على(ع) و خاندان او مى‌دانند و به پيروى از همين خاندان، معتقدند كه هر چيزى كه در تعارض با بيّنات كتاب و سنّت باشد، بايد به ديوار زده شود و هيچ ارزشى ندارد، به تقليد از رجال و تقديم آراى آنان بر قرآن و سنّت متّهم مى‌كند. شايد منظور وى از رجال همان كسانى باشد كه مشمول عنوان (عترت) در حديث پيامبر هستند.


به نظر مى‌رسد، وى ناخواسته بر طبل اختلاف زده و با غفلت از توصيه‌هايى كه براى تقريب مذاهب و كشف صراط مستقيم كرده بود، در تحليل‌ها و داورى‌هاى خود، از مقاصد كتاب و سنّت باز مانده و به جاى حلّ تعارض نصوص مهمّ و راه‌بردىِ كتاب و سنّت و تمسّك به بيّنات مشهور و مورد اتفاق، از ظنون نقلى پيروى كرده است.
به نظر مى‌رسد، وى ناخواسته بر طبل اختلاف زده و با غفلت از توصيه‌هايى كه براى تقريب مذاهب و كشف صراط مستقيم كرده بود، در تحليل‌ها و داورى‌هاى خود، از مقاصد كتاب و سنّت باز مانده و به جاى حلّ تعارض نصوص مهمّ و راه‌بردىِ كتاب و سنّت و تمسّك به بيّنات مشهور و مورد اتفاق، از ظنون نقلى پيروى كرده است.
خط ۷۰: خط ۷۰:
دو- اگر او از همان اتّهامى كه به شيعه زده پرهيز مى‌كرد و دچار شخصيّت زدگى و تقليد نمى‌شد و به پيروى از سلف، باب مطالعه و تدبّر درباره صحابه را نمى‌بست و آن گونه كه به مخالفت عمر با وصيّت پيامبر اشاره كرده، از ديگر موارد مخالفت صحابه با نصوص كتاب و سنت غافل نمى‌شد و در اين ميان بيّنات كتاب و سنّت متواتر يا مشهور را بر گفتار و كردار ديگران حاكم مى‌كرد، تا حدّ زيادى ابهام موجود در شناخت صراط مستقيم بر طرف مى‌شد. او خود در جايى از كتابش وجود شبهه و تقليد از شبهه‌داران را دو عامل گمراهى و انحراف از جادّه حق مى‌داند.
دو- اگر او از همان اتّهامى كه به شيعه زده پرهيز مى‌كرد و دچار شخصيّت زدگى و تقليد نمى‌شد و به پيروى از سلف، باب مطالعه و تدبّر درباره صحابه را نمى‌بست و آن گونه كه به مخالفت عمر با وصيّت پيامبر اشاره كرده، از ديگر موارد مخالفت صحابه با نصوص كتاب و سنت غافل نمى‌شد و در اين ميان بيّنات كتاب و سنّت متواتر يا مشهور را بر گفتار و كردار ديگران حاكم مى‌كرد، تا حدّ زيادى ابهام موجود در شناخت صراط مستقيم بر طرف مى‌شد. او خود در جايى از كتابش وجود شبهه و تقليد از شبهه‌داران را دو عامل گمراهى و انحراف از جادّه حق مى‌داند.


سه- يكى ديگر از كاستى‌هاى سخن ايشان، غفلت يا تغافل وى از ديگر روايات مربوط به تفرقه است. در برخى از اين روايات، بدون ترديد، رأى و قياس نكوهش و اهل رأى و قياس از گروه‌هاى گمراه معرفى شده‌اند. اين ويژگى، به هر معنا و با هر توجيهى كه باشد، در كدام فرقه از فرقه‌هاى شناخته شده، شايع و معمول بوده است؟ پرواضح است كه اهل بيت(ع) با هر شكل از قياس و رأى مخالف بوده‌اند.
سه- يكى ديگر از كاستى‌هاى سخن ايشان، غفلت يا تغافل وى از ديگر روايات مربوط به تفرقه است. در برخى از اين روايات، بدون ترديد، رأى و قياس نكوهش و اهل رأى و قياس از گروه‌هاى گمراه معرفى شده‌اند. اين ويژگى، به هر معنا و با هر توجيهى كه باشد، در كدام فرقه از فرقه‌هاى شناخته شده، شايع و معمول بوده است؟ پرواضح است كه اهل‌بيت(ع) با هر شكل از قياس و رأى مخالف بوده‌اند.


از ديگر روايات مربوط به اين مسئله روايت معتبر عبدالله بن مسعود از رسول خدا است. در اين روايت، كسانى كه با پادشاهان در افتاده و در تنهايى و ناامنى مى‌زيسته‌اند، به عنوان اهل نجات و رستگارى و از پيروان عيسى(ع) معرفى شده‌اند. به راستى در ميان امت پيامبر(ص) كدام فرقه را مى‌توان يافت كه از آغاز تاكنون در برابر پادشاهان ايستاده و حيات تاريخى كدام فرقه با حيات سياسى پادشاهان به هم آميخته است.
از ديگر روايات مربوط به اين مسئله روايت معتبر عبدالله بن مسعود از رسول خدا است. در اين روايت، كسانى كه با پادشاهان در افتاده و در تنهايى و ناامنى مى‌زيسته‌اند، به عنوان اهل نجات و رستگارى و از پيروان عيسى(ع) معرفى شده‌اند. به راستى در ميان امت پيامبر(ص) كدام فرقه را مى‌توان يافت كه از آغاز تاكنون در برابر پادشاهان ايستاده و حيات تاريخى كدام فرقه با حيات سياسى پادشاهان به هم آميخته است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش