شرح گلشن راز (ابن ترکه): تفاوت میان نسخه‌ها

وى، ابيات «گلشن راز» را به ترتيب ذكر كرده و در ذيل هر بيتى كه محتاج به تفسير بوده، به شرح و توضيح پرداخته است. نثر وى، گر چه قديمى است، ولى به سادگى قابل فهم مى‌باشد. به نمونه‌هايى از كار وى توجه كنيد:

چنين نوشته است: «يعنى يكى از اولياى خدا، به بحر وحدت رسيد كه مشاهده فناى كل موجودات است. در وجود و بقاى حق، خود را و مجموع موجودات را همچون قطره باران ديد كه به بحر چون رسيدند، وجود و تعين ايشان نماند، عين بحر شدند، به جز «انا البحر» چه گويند؛ ديگر سالك و طالب خدا چون وجود خود را در بقاى حق فانى بديد، او را زبان نماند، هر چه گويد به لسان حق گويد. دليل بر اين، قول خداست جلت عظمته: «لا يزال العبديتقرب الى بالنوافل حتى احبه فاذا احببته كنت سمعه و بصره و لسانه و يده و رجله فبى يسمع و بى يبصر و بى ينطق و بى يمشى»؛ حق جل جلاله، مى‌فرمايد كه دائما عبدسالك نزدیک  مى‌شود به من به نوافل كه آن سلوك خاص است تا وقتى كه من او را دوست داشتم؛ چون من او را دوست داشتم، سمع و بصر و لسان او منم، پس به سمع من مى‌شنود و به بصر من مى‌بيند و به لسان من مى‌گويد، چنان‌كه [[حلاج، حسین بن منصور|منصور حلاج]] گفت عليه الرحمة و يكى ديگر از اولياى خدا...»

مى‌نويسد: «سيه‌رويى كه آن عدم ادراك اوست به حقيقت خود و وجود مطلق در دو عالم كه آن عالم حقيقى است و وحدت مطلق است و عالم كثرت كه آن وجودات خارجى است، از سالك ممكن هرگز جدا نمى‌شود، زيرا كه سالك ممكن گرد امكانى از وجود خود فانى نيفشانده و ادراكات حقيقت خود و وجود مطلق باقى نكرده، پس در هر دو عالم كه گفته شد، سيه‌رويى از وى جدا نشده باشد؛ از آن‌جا مانده و از اين‌جا رانده.»

[[گلشن راز]]