پرش به محتوا

دراسات فنية في القرآن الكريم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'سبك' به 'سبک '
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'سبك' به 'سبک ')
خط ۴۴: خط ۴۴:
اسناد حقيقى بسيارى از ظرائف بشرى به جامدات است. توجه به حركت در تصاوير قرآنى و ايجاد حالاتى فوق محركات انفعالى و نفسى يا كند كردن آنها از خصوصيات ديگر الفاظ قرآن مى‌باشد. اولين چيزى كه در برخورد آيات قرآنى به چشم مى‌خورد حضور طبيعت و انسجام آن با انسان است. طبيعت مظهر قدرت الهى و رسوخ دادن معانى توحيدى و كمال در نفس مى‌باشد كه در قرآن جهت يادآورى جهات اخلاقى و ترغيب به سوى آنها مورد توجّه قرار گرفته است. مثلاً متصف كردن مشركين به جماد يا حيوانيت كه درجات دوم و سوّم مخلوقاتند از وجود نوعى حركت ناپسند و تسلّط غرايز بر مشركين خبر مى‌دهد.
اسناد حقيقى بسيارى از ظرائف بشرى به جامدات است. توجه به حركت در تصاوير قرآنى و ايجاد حالاتى فوق محركات انفعالى و نفسى يا كند كردن آنها از خصوصيات ديگر الفاظ قرآن مى‌باشد. اولين چيزى كه در برخورد آيات قرآنى به چشم مى‌خورد حضور طبيعت و انسجام آن با انسان است. طبيعت مظهر قدرت الهى و رسوخ دادن معانى توحيدى و كمال در نفس مى‌باشد كه در قرآن جهت يادآورى جهات اخلاقى و ترغيب به سوى آنها مورد توجّه قرار گرفته است. مثلاً متصف كردن مشركين به جماد يا حيوانيت كه درجات دوم و سوّم مخلوقاتند از وجود نوعى حركت ناپسند و تسلّط غرايز بر مشركين خبر مى‌دهد.


در ادامه به تبيين آثار آواى قرآنى مى‌پردازد. زيبايى صوتى و نظام تركيب كلمات قرآن، اولين چيزى بوده است كه گوش اعراب را هنگام نزول قرآن نوازش مى‌داده است، آوايى كه در هيچ يك از كلام‌هايشان نظيرش مشاهده نمى‌شد. انسجام صوتى، تعدّد مقاطع و فواصل اجمال و تفصيل و... از عوامل مؤثر در آواى قرآنى است. هر فاصله‌اى در مجموع آيات شكل زيبا و دلنشينى دارد كه با حروف خاصى، امكان نغمه‌اى با صداى زيبا را در آيات فراهم مى‌آورد. البته اقوال علما در اين زمينه مجمل است. طرح اين مساله نه تنها درمعاصرين بلكه در قدما هم به چشم مى‌خورد، بدين جهت مؤلف سبك محمد المبارك را برگزيده كه با توجه ساير علما، كلامش واضح‌تر است.
در ادامه به تبيين آثار آواى قرآنى مى‌پردازد. زيبايى صوتى و نظام تركيب كلمات قرآن، اولين چيزى بوده است كه گوش اعراب را هنگام نزول قرآن نوازش مى‌داده است، آوايى كه در هيچ يك از كلام‌هايشان نظيرش مشاهده نمى‌شد. انسجام صوتى، تعدّد مقاطع و فواصل اجمال و تفصيل و... از عوامل مؤثر در آواى قرآنى است. هر فاصله‌اى در مجموع آيات شكل زيبا و دلنشينى دارد كه با حروف خاصى، امكان نغمه‌اى با صداى زيبا را در آيات فراهم مى‌آورد. البته اقوال علما در اين زمينه مجمل است. طرح اين مساله نه تنها درمعاصرين بلكه در قدما هم به چشم مى‌خورد، بدين جهت مؤلف سبک  محمد المبارك را برگزيده كه با توجه ساير علما، كلامش واضح‌تر است.


در فصل بعدى به تجليّات شكل و مضمون آيات مى‌پردازد. زيبايى تركيب داخلى صيغه‌هاى قرآن يكى از اين موارد است. منظور از صيغه، ورود كلمه بر حالت خاصى از بين صيغى كه در تصريف حكم يافت مى‌شود است، ايشان به نقل از دكتر عبدالفتاح مى‌نويسد: «گوش انسان اختيارى در شنيدنى‌ها ندارد، ممكن نيست ما گوش را از شنيدن باز داريم ولى چشم داراى اختيار است و... لذا در آيات قرآن مى‌بينيم ابصار جمع آمده ولى سمع مفرد ذكر شده است. اين يكى از زيبائيهاى مفرد و جمع آمدن الفاظ قرآن است» صيغه‌هاى افعال، مشتقات، مصادر و... نيز داراى اين خصوصيات هستند.
در فصل بعدى به تجليّات شكل و مضمون آيات مى‌پردازد. زيبايى تركيب داخلى صيغه‌هاى قرآن يكى از اين موارد است. منظور از صيغه، ورود كلمه بر حالت خاصى از بين صيغى كه در تصريف حكم يافت مى‌شود است، ايشان به نقل از دكتر عبدالفتاح مى‌نويسد: «گوش انسان اختيارى در شنيدنى‌ها ندارد، ممكن نيست ما گوش را از شنيدن باز داريم ولى چشم داراى اختيار است و... لذا در آيات قرآن مى‌بينيم ابصار جمع آمده ولى سمع مفرد ذكر شده است. اين يكى از زيبائيهاى مفرد و جمع آمدن الفاظ قرآن است» صيغه‌هاى افعال، مشتقات، مصادر و... نيز داراى اين خصوصيات هستند.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش