۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'مىد' به 'مید') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
فصل دوم، درباره چگونگی پیدایش شیعه است. نویسنده در این فصل، در ضمن 6 درس، ابتدا شیعه را در لغت و قرآن بررسی کرده و سپس به بحث پیرامون موضوعاتی همچون آغاز تشیع، نامهای دیگر شیعه، نقش قریش در رخداد سقیفه، سکوت امیر مؤمنان(ع) و صحابیان شیعه پرداخته است. | فصل دوم، درباره چگونگی پیدایش شیعه است. نویسنده در این فصل، در ضمن 6 درس، ابتدا شیعه را در لغت و قرآن بررسی کرده و سپس به بحث پیرامون موضوعاتی همچون آغاز تشیع، نامهای دیگر شیعه، نقش قریش در رخداد سقیفه، سکوت امیر مؤمنان(ع) و صحابیان شیعه پرداخته است. | ||
شیعه در اصطلاح، بر یاران و پیروان على(ع) اطلاق مىشود. شیعه در منابع شیعى بیش از یک مفهوم ندارد و آن اعتقاد به جانشینى على(ع) و یازده فرزند اوست. نویسنده بر این باور است که ائمه(ع) منتسبان به فرقههاى باطل را خارج از جرگه شیعه | شیعه در اصطلاح، بر یاران و پیروان على(ع) اطلاق مىشود. شیعه در منابع شیعى بیش از یک مفهوم ندارد و آن اعتقاد به جانشینى على(ع) و یازده فرزند اوست. نویسنده بر این باور است که ائمه(ع) منتسبان به فرقههاى باطل را خارج از جرگه شیعه میدانستند؛ ولى دانشمندان و رجالنویسان اهل سنت، شیعه را به معنایى گستردهتر از این به کار برده و به تمام فرقههایى که از پیکره شیعه منشعب شدهاند و نیز به دوستداران خاندان رسالت اطلاق کردهاند. البته در قرن دوم و سوم بعد از شیعیان امامى، بیشترین تعداد شیعه را زیدیان تشکیل میدادند.<ref>ر.ک: همان، ص42</ref> | ||
برخى از نویسندگان، پیدایش تشیع را در روز سقیفه و برخى دیگر در اواخر خلافت عثمان | برخى از نویسندگان، پیدایش تشیع را در روز سقیفه و برخى دیگر در اواخر خلافت عثمان میدانند. دسته سوم نیز معتقدند شیعه بعد از قتل عثمان و گروه چهارم میگویند بعد از شهادت على(ع) به وجود آمده است. گروه پنجم نیز پیدایش تشیع را بعد از رخداد کربلا میدانند. به باور نویسنده، افزون بر قاطبه عالمان شیعه، برخى از دانشمندان اهل سنت، چون محمد کردعلى، عقیده دارند که ریشه پیدایش شیعه در دوره پیامبر(ص) است و آن حضرت براى نخستین بار لفظ شیعه را بر دوستداران على(ع) اطلاق کرده است. عدهاى از اصحاب نیز در همان دوره به شیعه على(ع) معروف بودهاند. گذشته از اینها شیعه همان دوستى و پیروى از على(ع) است که پیامبر(ص) در موارد بسیارى اصحابش را به پیروى از آن حضرت فرمان داده است.<ref>ر.ک: همان، ص52</ref> | ||
پیرامون نامهای دیگر شیعه، نویسنده بر این عقیده است که بعد از خلافت علی(ع)، عناوین دیگرى نیز به شیعیان داده شد؛ القاب تحقیرآمیزى مانند: رافضى و ترابى از طرف مخالفان شیعیان براى کوچک کردن آنان به کار مىرفت و برخى دیگر مانند: علوى، امامى، حسینیه، اثناعشرى، خاصه و جعفرى به شیعیان اطلاق میشد.<ref>ر.ک: همان، ص65</ref> | پیرامون نامهای دیگر شیعه، نویسنده بر این عقیده است که بعد از خلافت علی(ع)، عناوین دیگرى نیز به شیعیان داده شد؛ القاب تحقیرآمیزى مانند: رافضى و ترابى از طرف مخالفان شیعیان براى کوچک کردن آنان به کار مىرفت و برخى دیگر مانند: علوى، امامى، حسینیه، اثناعشرى، خاصه و جعفرى به شیعیان اطلاق میشد.<ref>ر.ک: همان، ص65</ref> | ||
نویسنده، معتقد است که نباید نقش قریش را در رخداد سقیفه نادیده گرفت؛ زیرا قریش تنها مردمى بودند که مىتوانستند حق عترت پیامبر(ص) را تصاحب کنند و [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] در موارد فراوانى به ستم قریش نسبت به خودش اشاره دارد. به اعتقاد نویسنده، دشمنى قریش با خاندان پیامبر(ص) به این دلایل بود: | نویسنده، معتقد است که نباید نقش قریش را در رخداد سقیفه نادیده گرفت؛ زیرا قریش تنها مردمى بودند که مىتوانستند حق عترت پیامبر(ص) را تصاحب کنند و [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] در موارد فراوانى به ستم قریش نسبت به خودش اشاره دارد. به اعتقاد نویسنده، دشمنى قریش با خاندان پیامبر(ص) به این دلایل بود: | ||
# ریاستطلبى قریش که سبب میشد دعوت پیامبر(ص) را نپذیرند؛ چون آن را با ریاست خویش در تعارض | # ریاستطلبى قریش که سبب میشد دعوت پیامبر(ص) را نپذیرند؛ چون آن را با ریاست خویش در تعارض میدیدند. | ||
# رقابت و حسادتى که میان گروههاى قریش و بنى هاشم وجود داشت. | # رقابت و حسادتى که میان گروههاى قریش و بنى هاشم وجود داشت. | ||
# دشمنى با شخص على(ع) به سبب ضربهاى که از آن حضرت دیده بودند.<ref>ر.ک: همان، ص73</ref> | # دشمنى با شخص على(ع) به سبب ضربهاى که از آن حضرت دیده بودند.<ref>ر.ک: همان، ص73</ref> | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
وی معتقد است بعد از جریان سقیفه، شیعه بهعنوان گروهى ویژه با جهتگیرى سیاسى ویژهاى شکل گرفت و بهطور انفرادى و دستهجمعى از حقانیت علی(ع) دفاع کرد؛ آنان در خانه فاطمه(س) جمع شدند؛ در مسجد، ابوبکر را استیضاح کردند و طى 25 سال همواره على(ع) را خلیفه برحق به مردم معرفى میکردند.<ref>همان</ref> | وی معتقد است بعد از جریان سقیفه، شیعه بهعنوان گروهى ویژه با جهتگیرى سیاسى ویژهاى شکل گرفت و بهطور انفرادى و دستهجمعى از حقانیت علی(ع) دفاع کرد؛ آنان در خانه فاطمه(س) جمع شدند؛ در مسجد، ابوبکر را استیضاح کردند و طى 25 سال همواره على(ع) را خلیفه برحق به مردم معرفى میکردند.<ref>همان</ref> | ||
به باور نویسنده، نخستین شیعیان از صحابیان بزرگوار پیامبر(ص) بودند و محمد کردعلى در «خطط الشام» آورده است که عدهاى از اصحاب در زمان پیامبر(ص)، به شیعه على(ع) معروف بودند. سید علىخان شیرازى نیز در «الدرجات الرفيعة في طبقات الشيعة»، صحابیان شیعه را در دو بخش صحابیان شیعى از بنى هاشم و صحابیان شیعى از غیر بنى هاشم بررسى کرده است. همچنین مؤلف رجال البرقي نیز بخشى از کتابش را به یاران على(ع) از اصحاب پیامبر(ص) اختصاص داده است. [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]] در «الجمل» تمام صحابیانى را که در جنگهاى على(ع)، با حضرت همراهى کردند، شیعه | به باور نویسنده، نخستین شیعیان از صحابیان بزرگوار پیامبر(ص) بودند و محمد کردعلى در «خطط الشام» آورده است که عدهاى از اصحاب در زمان پیامبر(ص)، به شیعه على(ع) معروف بودند. سید علىخان شیرازى نیز در «الدرجات الرفيعة في طبقات الشيعة»، صحابیان شیعه را در دو بخش صحابیان شیعى از بنى هاشم و صحابیان شیعى از غیر بنى هاشم بررسى کرده است. همچنین مؤلف رجال البرقي نیز بخشى از کتابش را به یاران على(ع) از اصحاب پیامبر(ص) اختصاص داده است. [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]] در «الجمل» تمام صحابیانى را که در جنگهاى على(ع)، با حضرت همراهى کردند، شیعه میدانند. [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسى]] در رجال کشى بعد از شمارش صحابیان شیعى، میگوید: تعداد زیادى به امامت على(ع) برگشتند. یاران [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] نیز در مقابل معاویه، همراهى اصحاب پیامبر(ص) با على(ع) را یکى از ادله حقانیت آن حضرت میدانستند.<ref>ر.ک: همان، ص86</ref> | ||
در فصل سوم، ادوار تحول تاریخی شیعه در قالب شش درس بیان شده است که عناوین این دروس به ترتیب عبارت است از: شیعه در عصر خلفای اولیه؛ گسترش تشیع در عصر امویان؛ عصر [[امام سجاد(ع)]]؛ دعوت عباسیان و تأثیر آن در توسعه تشیع؛ شیعه در عصر عباسیان و علل فزونی شیعیان در عصر عباسیان.<ref>همان، ص89-141</ref> | در فصل سوم، ادوار تحول تاریخی شیعه در قالب شش درس بیان شده است که عناوین این دروس به ترتیب عبارت است از: شیعه در عصر خلفای اولیه؛ گسترش تشیع در عصر امویان؛ عصر [[امام سجاد(ع)]]؛ دعوت عباسیان و تأثیر آن در توسعه تشیع؛ شیعه در عصر عباسیان و علل فزونی شیعیان در عصر عباسیان.<ref>همان، ص89-141</ref> |
ویرایش