بحوث في الملل و النحل: تفاوت میان نسخه‌ها

در جلد سوم، از مکاتب ماتریدی، مرجئه، جهمیه، کرامیه، ظاهریه و معتزله سخن به میان آمده است. مکتب ماتریدی، نوعی عقل‏گرایی متوسط میان مکتب اشعری و معتزلی است که در عین استناد به نصوص و روایات، از عقل نیز بهره می‏گیرد. مکتب معتزله نیز‎، عقل‎گرایی را شعار خود ساخته است. در این بخش، عمده سخن از مکتب اعتزال است. در باب ماتریدی، گفتاری فشرده، در باب نحوه پیدایش آن، شباهت‏ها و اختلافات مکتب اشعری و ماتریدی و برخی از پیروان این مکتب آورده شده است<ref>ر.ک: محمدی‎نسب، رضا، 1393، ص34</ref>.

اما آنچه مهم است، بحث از اصول پنج‎گانه مکتب معتزله است. اساس مکتب اعتزال را پنج اصل کلامی تشکیل می‏دهد. این پنج اصل عبارتند از: توحید؛ عدل‎؛ وعد و وعید‎؛ منزلت بین دو منزلت؛ امر به ‎معروف و نهی از منکر‎. نویسنده هریک از این اصول را به‎نحو مبسوطی توضیح داده است<ref>ر.ک: همان</ref>.