پرش به محتوا

اصم، ابوبکر عبدالرحمان بن کیسان بن جریر اموی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۴: خط ۴۴:


==اهمیت و جایگاه علمی==
==اهمیت و جایگاه علمی==
ابن ‎مرتضی وی را جزو طبقه ششم معتزلیان بشمار آورده و گفته است که او در زمان خودش به ریاست و بزرگی رسیده بود. با وجود مکاتبه حاکمان وقت و پیشنهادهایی که به وی شده بود، به حکومت تمایلی نداشت و زندگی فقیرانه‎ای داشت. او را معتزلیانی چون ثمامة بن اشرس ستوده‎اند. ابن‎ ندیم وی را جزء شش شاگرد برجسته معمر بن اشعث دانسته است. شیخ مفید، در رد آرای وی، کتاب «نقض كتاب الأصم في الإمامة» را نوشته است. فضل بن شاذان نیز کتابی به نام «الرد علی الأصم» دارد. علامه تستری معتقد است این کتاب در رد آرای حاتم ‎بن عنوان ابوعبدالرحمان بلخی اصم (متوفی 273)، که صوفی‎مسلک بوده، نوشته شده است. بشر بن معتمر هم سه کتاب نوشته بوده است: «الرد علی الأصم»، «الرد علی الأصم في الإمامة» و «كتاب علی الأصم في المخلوق». هشام فوطی هم کتابی با عنوان «الرد علی الأصم في نفي الحركات» داشته است<ref>ر.ک: اثباتی، اسماعیل، ج1، ص7276</ref>.
ابن ‎مرتضی وی را جزو طبقه ششم معتزلیان بشمار آورده و گفته است که او در زمان خودش به ریاست و بزرگی رسیده بود. با وجود مکاتبه حاکمان وقت و پیشنهادهایی که به وی شده بود، به حکومت تمایلی نداشت و زندگی فقیرانه‎ای داشت. او را معتزلیانی چون ثمامة بن اشرس ستوده‎اند. ابن‎ ندیم وی را جزء شش شاگرد برجسته معمر بن اشعث دانسته است. شیخ مفید، در رد آرای وی، کتاب «نقض كتاب الأصم في الإمامة» را نوشته است. فضل بن شاذان نیز کتابی به نام «الرد علی الأصم» دارد. علامه تستری معتقد است این کتاب در رد آرای حاتم ‎بن عنوان ابوعبدالرحمان بلخی اصم (متوفی 273)، که صوفی‎مسلک بوده، نوشته شده است. بشر بن معتمر هم سه کتاب نوشته بوده است: «الرد علی الأصم»، «الرد علی الأصم في الإمامة» و «كتاب علی الأصم في المخلوق». هشام فوطی هم کتابی با عنوان «الرد علی الأصم في نفي الحركات» داشته است.


ابراهیم‎ بن اسماعیل بن ابراهیم ابواسحاق بصری، معروف به ابن ‎علیه، از شاگردان اصم و در موارد بسیاری با استادش هم‎نظر بوده است. شوکانی و ابن‎ حجر نوشته‎اند: مخالفت اصم و ابن‎ علیه با جمهور زیاد است<ref>ر.ک: همان</ref>.
ابراهیم‎ بن اسماعیل بن ابراهیم ابواسحاق بصری، معروف به ابن ‎علیه، از شاگردان اصم و در موارد بسیاری با استادش هم‎نظر بوده است. شوکانی و ابن‎ حجر نوشته‎اند: مخالفت اصم و ابن‎ علیه با جمهور زیاد است<ref>ر.ک: همان</ref>.
خط ۷۵: خط ۷۵:
# كتاب ما دل عليه الكتاب و السنة؛
# كتاب ما دل عليه الكتاب و السنة؛
# صفة الكبائر و صغائرها؛
# صفة الكبائر و صغائرها؛
و...<ref>ر.ک: همان</ref>.
و...  


عبدالجبار معتزلی کتاب تفسیر اصم را ستوده و ابوعلی جبائی در کتاب تفسیرش از اصم یاد کرده است. سیوطی تفسیر اصم را جزو تفاسیر اهل بدعت بشمار آورده و مبارکفوری آن را از مصادیق این روایت نبوی دانسته است که به کسانی که بدون دانش در وادی تفسیر قدم نهاده‎اند، وعده دوزخ داده است. زرکشی اصم را جزو مفسرانی دانسته است که اقوال تابعین را در تفاسیر خود ذکر کرده‎اند. به نظر می‎رسد موضع‎گیری درباره این کتاب خالی از حب و بغض‎های فرقه‎ای نبوده است. این کتاب به‎مرور زمان از بین رفته، ولی خضر محمد نبها آرای اصم را که در مفاتيح الغيب رازی، مجمع البيان و دیگر تفاسیر به‎جا مانده، گردآوری و با عنوان «تفسير أبي‎بكر الأصم» چاپ کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
عبدالجبار معتزلی کتاب تفسیر اصم را ستوده و ابوعلی جبائی در کتاب تفسیرش از اصم یاد کرده است. سیوطی تفسیر اصم را جزو تفاسیر اهل بدعت بشمار آورده و مبارکفوری آن را از مصادیق این روایت نبوی دانسته است که به کسانی که بدون دانش در وادی تفسیر قدم نهاده‎اند، وعده دوزخ داده است. زرکشی اصم را جزو مفسرانی دانسته است که اقوال تابعین را در تفاسیر خود ذکر کرده‎اند. به نظر می‎رسد موضع‎گیری درباره این کتاب خالی از حب و بغض‎های فرقه‎ای نبوده است. این کتاب به‎مرور زمان از بین رفته، ولی خضر محمد نبها آرای اصم را که در مفاتيح الغيب رازی، مجمع البيان و دیگر تفاسیر به‎جا مانده، گردآوری و با عنوان «تفسير أبي‎بكر الأصم» چاپ کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش