شرح محقق بارع جمال‌الدین محمد خوانساری بر غُرر الحکَم و دُرَر الکَلم: تفاوت میان نسخه‌ها

اين مجموعه، در قرن دوازدهم به دست [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال‌الدين خوانسارى]] ترجمه و شرح شد و در دو جلد رحلى در دسترس جويندگان معرفت قرار گرفت. اين شرح، تقريبا از همه شروح ديگر كتاب، مفص‍-ّل‌تر و جامع‌تر است.

اين مقدمه مفصّل، از نظمى شايسته برخوردار نيست و در آن، مطالب به انحاى مختلف، گفته و باز گفته شده و سير منطقى ندارد. پس از آن، مقدمه مترجم ([[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]]) آمده است كه در آن، به اختصار، هدف خود را از ترجمه، «استفاده عام از اين اثر در خور» ذكر كرده و گفته است كه در موارد لزوم، به ترجمه اكتفا نكرده، بلكه به شرح و تقرير (ايضاح و افصاح مراد) دست يازيده است.

شيوه شرح آقا جمال، به اين صورت است كه نخست متن سخن امام را مى‌آورد و در صورتى كه مفردات اين حديث نياز به توضيحى داشته باشد، آن را بيان مى‌كند. آنگاه ترجمه تحت‌الفظى و درست آن، در چارچوب ساختار زبان مبدأ آورده مى‌شود و سپس ترجمه آزادتر يا شرح آن نقل مى‌شود و اگر لازم باشد، اندكى به تفصيل مى‌گرايد.

«گناهكار، آشكارا كننده است؛ يعنى هر گناهكارى چنين است و گناه را پنهان نتوان كرد؛ زيرا كه هر چه كرده شود، بر خدا آشكار است و هر گاه بر خدا آشكار باشد و كسى از او حيا نكند، پس از پنهان كردن از خلق، چه سود. بلكه اين هم بى‌شرمى ديگر كه از خلق شرم كند و از خدا شرم نكند و ممكن است كه مراد، اين باشد كه هر چند كسى آشكارا نكند و پنهان دارد، به زودى آشكار مى‌شود. پس كسى كه خواهد، فسق او آشكار نشود، چاره او اين است كه فسق نكند و ممكن است كه معناى كلام، اين باشد كه فاجر و فاسق، كسى را توان گفت كه فسق و فجور را آشكارا كند. پس اگر كسى آن را پنهان دارد از مردم، اگر كسى بر آن مطّلع شود، او را فاسق و فاجر نگويند. چنانكه در شرع وارد شده كه كسى كه گناهى را آشكارا و علانيه كند، غيبت او و نيّت آن گناه به او جايز است؛ امّا اگر پنهان دارد، غيبت او جايز نيست».