التهذيب في مناسك العمرة و الحج: تفاوت میان نسخه‌ها

[[تبریزی، جواد]] (نويسنده)

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE91AUTOMATIONCODE

| تعداد جلد =3

| کتابخانۀ دیجیتال نور =416

== ساختار ==

 

 

وجوب حج، شرايط وجوب حجت‌الاسلام، حجى كه با عهد و نذر و قسم واجب مى‌شود، نيابت در حج، وصيت به حج، حج مستحبى، اقسام عمره، اقسام حج، صورت حج تمتع و شرايط آن، مواقيت، اقسام مواقيت، مقدمات احرام و كيفيت احرام فصولى هستند كه به تبع عروه و با متن خود عروه بيان شده‌اند.

== گزارش محتوا ==

 

 

[[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]] قبل از مقدمه كتاب حج درباره اين واجب الهى توضيحاتى بيان نموده كه مؤلف همه آنها را در اين‌جا آورده بدون آنكه از جانب خويش چيزى بر آن بيفزايد.

وى استخاره را اولين و مؤكدترين مقدمه مى‌داند كه به همين مناسبت توضيحاتى راجع به استخاره ارائه مى‌نمايد.

طبق آنچه گفتيم اولين فصل از فصول كتاب، وجوب حج است كه مؤلف با آوردن عبارات عروه در بالاى صفحات، توضيحات و استدلالات لازم را در پاورقى ارائه مى‌نمايد. ايشان براى برطرف نمودن شبهه كفايى بودن حج، روايتى را بيان مى‌نمايد كه در واقع در صورت خالى ماندن خانه كعبه از حاجى، چنين عملى بر هر مكلف اعم از مستطيع و غير مستطيع به صورت واجب كفايى در خواهد آمد.

مطلب بعدى در فوريت حج است كه طبق بيان [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]] از مسائل اتفاقى بين فقها مى‌باشد كه توضيحاتى نيز از سوى شارح ارائه شده است.

مؤلف، صحيحه اسحق بن عمار، روايت ابان از حكم كه در فقيه نقل شده و چند دليل ديگر را دال بر لزوم بلوغ براى وجوب حجةالإسلام مى‌داند. استحباب حج براى شخص غير بالغ، استحباب محرم كردن صبى توسط ولى، عدم لزوم محرم بودن خود ولى براى محرم كردن صبى، ولى شرعى دانستن ولى مورد نظر در مسائل سابق، نفقه بيش از نفقه حضر كه بايد از مال خود ولى باشد نه از مال صبى، به گردن ولى بودن هزينه قربانى و همين طور كفاره صيد در صورتى كه صبى صيدى بكند، عدم اجزاى حج مستحبى صبى از حجةالإسلام، بلوغ صبى بعد از محرم شدن و قبل از رسيدن به ميقات و حكم عدم علم به بلوغ صبى در حالى كه فكر مى‌كرده غير بالغ است و به قصد استحباب رفته، نه مسئله‌اى هستند كه در ذيل اولين شرط براى وجوب حجةالإسلام طرح گرديده‌اند.

ما در اين نوشتار مختصر به دليل مبتلابه نبودن اين مسائل بدانها اشاره‌اى نمى‌كنيم. استطاعت كه مهم‌ترين شرط از شرايط مذكور است به تنهايى داراى صد و ده مسئله مى‌باشد.

اولين آنها عدم كفايت قدرت عقليه براى وجوب حج است. مراد از اين جمله اين است كه استطاعت بايد شرعيه باشد نه عقليه؛ يعنى توانايى فراهم كردن امكانات حج، براى واجب شدن حج كافى نيست، بلكه بايد آنچه را كه شرع آن را استطاعت مى‌شمارد داشته باشد تا چنين عملى برايش واجب شود.

مرحوم يزدى زاد و راحله را باعث استطاعت شرعيه مى‌داند؛ يعنى اولا شخص به لحاظ مالى چنين امكانى برايش مهيا باشد كه البته با الزامات ديگرى نيز همراه است، ثانيا وسيله براى رفت و آمد موجود باشد.

حال اگر شخص خود اجرت حج را مشخص نكند، به مقدار اجرة المثل به او تعلق مى‌گيرد.

هر كسى كه از شرايط حج محروم باشد؛ يعنى مستطيع نباشد يا بالغ نباشد، برايش مستحب است هر طور كه مى‌تواند اقدام به حج نمايد، لكن چنين حجى نيز براى خود شرايطى دارد كه اذن مولى براى عبدو شوهر براى زن و پدر و مادر براى صبى از آن جمله مى‌باشند.

مرحوم [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد يزدى]] مى‌فرمايد: عمره نيز مانند حج به عرضى، اصلى و مستحبى تقسيم مى‌گردد. شارح نيز به مفهوم لغوى عمره اشاره كرده، مى‌گويد: عمره از عماره گرفته شده است، زيرا زائر با زيارت خود مكان مورد زيارت را آباد مى‌نمايد.

#كسى كه اهل مكه است اما به هر دليلى تمتع برايش واجب شده، بايد تا ميقات برود و از آن‌جا احرام بسته و به مكه مراجعت نمايد.

مواقيت: ايشان در اين فصل به مواضع ده‌گانه‌اى كه احرام از آنها جايز است، اشاره كرده و ادله‌شان همراه با توضيحات ديگر از سوى شارح بيان گرديده است.

در اين فصل نه مسئله راجع به احكام مواقيت مطرح شده كه اولين آنها عدم جواز احرام از قبل از مواقيت است كه باعث عدم انعقادش نيز مى‌گردد. شارح اين مسئله را بدون خلاف مى‌داند و مى‌گويد: مقتضاى نصوص مواقيت نيز همين است.

كيفيت احرام  

آخرين فصلى كه از مسائل حج و عمره به نقل از عروه بيان شده، كيفيت احرام است. نيت، شروع احرام با تلبيات اربعه و پوشيدن دو لباسى كه بايد بعد از برهنه شدن به همراه اجتناب از ساير محرمات انجام شود، واجبات احرام را تشكيل مى‌دهند.

طواف و شرايط آن، عنوان اولين فصلى است كه در جلد سوم كتاب بدان پرداخته شده است.

شارح نيز توضيحاتى در اين‌جا ارائه مى‌نمايد، سپس با بيان امور معتبره در طواف و واجبات آن و نهايتا شرايط نماز طواف، اين فصل را به پايان مى‌برد.