۱۵٬۴۸۹
ویرایش
اشعار الشعراء الستة الجاهلیین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | '
جز (جایگزینی متن - '| پس از = | پیش از = }} ' به '| پس از = | پیش از = }}') |
جز (جایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | ') |
||
| (۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR10147J1.jpg | | تصویر =NUR10147J1.jpg | ||
| خط ۷: | خط ۶: | ||
[[شمس‌الدین، ابراهیم]] (انتخاب) | [[شمس‌الدین، ابراهیم]] (انتخاب) | ||
[[اعلم شنتمری، یوسف بن سلیمان]] ( | [[اعلم شنتمری، یوسف بن سلیمان]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون | ||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | | مکان نشر =بیروت - لبنان | ||
| سال نشر = 1422 ق یا 2001 م | | سال نشر = 1422 ق یا 2001 م | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10147AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10147AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10147 | |||
| کتابخوان همراه نور =10147 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
اين کتاب، مهم‌ترين اثر «اعلم» است كه بعدها مرجع محققان ودانش‌پژوهان بسيارى شد و شهرت فراوانى را | '''اشعار الشعراء الستة الجاهليين، اختيارات من الشعر الجاهلى'''، اثر [[اعلم شنتمری، یوسف بن سلیمان|ابوحجاج، يوسف بن سلميان بن عيسى]]، معروف به [[اعلم شنتمری، یوسف بن سلیمان|اعلم شنتمرى]]، از بزرگان قرن پنجم هجرى است كه به زبان عربى، پيرامون شرح منتخبى از اشعار منسوب به عصر جاهلى است. | ||
اين کتاب، مهم‌ترين اثر «اعلم» است كه بعدها مرجع محققان ودانش‌پژوهان بسيارى شد و شهرت فراوانى را برای مؤلفش به ارمغان آورد. | |||
اعلم | [[اعلم شنتمری، یوسف بن سلیمان|اعلم شنتمرى]]، هنگام تأليف این کتاب، بيش از هزار شرح ديگر را مطالعه كرد و چون آنها را ناقص يافت، در نگارش اثر خود مصمم‌تر شد. | ||
کتاب، به سبب مزاياى خاص خود، تا به امروز مورد عنايت | کتاب، به سبب مزاياى خاص خود، تا به امروز مورد عنايت پژوهشگران بوده است. [[بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر|عبدالقادر بغدادى]] كه خود یکى از مشهورترين نويسندگان ادب عربى است، عنايت خاصى به این اثر داشته و از آن بهره فراوان برده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، شامل دو بخش مى‌باشد: بخش اول، از یک مقدمه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?pageNumber=3&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص3]</ref> و شرح 34 قصيده از امرء القيس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?pageNumber=5&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص5]</ref>، شرح 9 قصيده از علقمة الفحل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?pageNumber=114&viewType=html ر.ک: همان، ص114]</ref>، شرح 29 قصيده از نابغه ذبيانى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?pageNumber=142&viewType=html ر.ک: همان، ص142]</ref>، شرح 20 قصيده از قصايد زهير بن ابى [[سلمی، محمد بن حسین |سلمى]]<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?pageNumber=215&viewType=html ر.ک: همان، ص215]</ref>، پرداخته است؛ بخش دوم، شامل شرح 18 قصيده از طرفة بن العبد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?volumeNumber=2&pageNumber=3&viewType=html ر.ک: همان، ج2، ص3]</ref>، شرح 23 قصيده از عنترة بن شداد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?volumeNumber=2&pageNumber=83&viewType=html ر.ک: همان، ص83]</ref> و ذكر حال و اشعار چندين شاعر دوره جاهلى تشكيل يافته است. | |||
کتاب، شامل دو بخش مى‌باشد: بخش اول، از | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مؤلف، قبل از اينكه به شرح قصايد هر كدام از شعرا بپردازد، شرح حالى از شاعر را ذكر نموده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?pageNumber=3&viewType=html ر.ک: مقدمه، ج1، ص3]</ref>، سپس به ذكر قصايد آن شاعر و شرح آن قصيده‌ها پرداخته است. | |||
شيوه كار وى، چنين است كه در بالاى هر صفحه چند بيتى از شعر را نوشته است و در پايين صفحه به شرح آن پرداخته است. برای هر بيت، شماره‌اى ذكر نموده و با همان شماره در پايين صفحه، شرحى در حدود دو يا سه خط نوشته است. وى این سبک را در سراسر کتاب پياده نموده است. | |||
سبک شرح اشعار، چنين است كه بيشتر به ترجمه و توضيح لغات و مصطلحات عنوان شده در هر شعر مى‌پردازد. | |||
شعرايى را كه مؤلف، اشعار آنها را در دو بخش کتاب شرح نموده، شامل امرؤ القيس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?pageNumber=5&viewType=html ر.ک: همان، ص5]</ref>، علقمة الفحل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?pageNumber=114&viewType=html ر.ک: همان، ص114]</ref>، نابغه ذبيانى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?pageNumber=142&viewType=html ر.ک: همان، ص142]</ref>، زهير بن ابى [[سلمی، محمد بن حسین |سلمى]]<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?pageNumber=215&viewType=html ر.ک: همان، ص215]</ref>، طرفة بن العبد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?volumeNumber=2&pageNumber=3&viewType=html ر.ک: همان، ج2، ص3]</ref>، عنترة بن شداد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?volumeNumber=2&pageNumber=83&viewType=html ر.ک: همان، ص83]</ref> مى‌باشند. | |||
در انتهاى بخش دوم کتاب، از شخصيت و اشعار چندين نفر از شعراى عصر جاهلى مطالبى را مطرح نموده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10147?volumeNumber=2&pageNumber=131&viewType=html ر.ک: همان، ص131]</ref>. | |||
از آن‌جا كه اعلم، روايت اصمعى را صحيح‌ترين روايت‌ها مى‌داند، در تدوين مجموعه ديوان‌هاى شعراى شش‌گانه جاهلى، نخست، به نقل روايت اصمعى مى‌پردازد و در همه جا سلسله سند این روايت‌ها را متذكر مى‌شود، آن‌گاه اشعار ديگرى را از قول راويانى چون [[مفضل ضبی، مفضل بن محمد|مفضل ضبى]]، مفضل بن سلمه و ابوعمرو شيبانى كه بصريان و كوفيان به آنان اعتماد دارند، نقل مى‌كند. [[اعلم شنتمری، یوسف بن سلیمان|اعلم شنتمرى]]، وسواس علمى را در کتاب، به آن‌جا رسانده است كه حتى اگر یک بيت يا یک كلمه به غير روايت اصمعى منتسب باشد، يادآور مى‌شود. | |||
در | نثر کتاب، به جز در مقدمه مختصر آن كه نسبتاً مسجع است، عموماً ساده و روان مى‌نمايد. مؤلف، این اثر را به معتمد بن عباد تقديم داشته است كه به اشتباه به جاى معتمد، معتضد آورده است. | ||
به سبب اهميت و اعتبار شرح اعلم، مستشرقان و دانش‌پژوهان عرب، بعدها به تفكیک ديوان‌هاى شعرى شش‌گانه پرداختند. آنان، افزون بر اشعار [[اعلم شنتمری، یوسف بن سلیمان|اعلم شنتمرى]]، اشعار ديگرى را بر هر ديوان افزودند و در مجموع، ديوان جامع و مستقلى برای 6 شاعر مذكور تدوين نمودند؛ ازاين جمله‌اند: ديوان امرؤ القيس، ديوان زهير، ديوان طرفه (ماكس زليگزون، ديوان طرفه را به فرانسه ترجمه كرد و همراه بامقدمه‌اى تاريخى در 1900م، منتشر كرد)، ديوان علقمه، ديوان عنتره و ديوان نابغه. | |||
==وضعيت کتاب== | |||
نخستين بار، دوسلان، در 1836 - 1837م، قسمتى از این اثر را با عنوان «نزهة ذوى الكيس و تحفة الادباء في قصائد امرؤ القيس»، در پاريس منتشر كرد. | |||
هم‌چنين ويلهلم آلوارت، در سال 1870م، مجموعه كامل شرح اعلم را با عنوان «العقد الثمين في دواوين الشعراء الستة الجاهليين» در لندن منتشر ساخت. این خاورشناس، پس از تهذيب و تصحيح کتاب، مقدمه مفصلى بر آن نوشت. | |||
در پایان هر دو بخش کتاب، فهرستى از مطالب کتاب ذكر شده است. | |||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# متن و مقدمه کتاب؛ | |||
# دايرةالمعارف بزرگ اسلامى. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اردیبهشت (1401)]] | |||