پرش به محتوا

ابن فورک، محمد بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR07387.jpg|بندانگشتی|ابن فورک، محمد بن حسن]]
[[پرونده:NUR07387.jpg|بندانگشتی|ابن فورک، محمد بن حسن]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|ابن فورک، محمد بن حسن
! نام!! data-type="authorName" |ابن فورک، محمد بن حسن
|-
|-
|نام‌های دیگر  
|نام‌های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| اب‍ن‌ ف‍ورک‌، اب‍وب‍ک‍ر م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ‍ح‍س‍ن‌
| data-type="authorOtherNames" | اب‍ن‌ ف‍ورک‌، اب‍وب‍ک‍ر م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ‍ح‍س‍ن‌


اب‍ن‌ ف‍ورک‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ن‌
اب‍ن‌ ف‍ورک‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ن‌
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|
| data-type="authorbirthDate" |
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|406 هـ.ق
| data-type="authorDeathDate" |406 هـ.ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|
| data-type="authorWritings" |
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE7387AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE7387AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>
خط ۳۶: خط ۳۶:
«ابن فورَك، ابوبكر محمد بن حسن بن فورك انصارى اصفهانى» (د 406ق / 1015م)، متكلم، فقيه، مفسر، اديب و واعظ اشعرى شافعى بوده است. [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] در «[[الأنساب]]» فورك را به ضم «فاء» و فتح «راء» ضبط كرده و گفته است كه فورك نام جد جماعتى است كه به او منسوب هستند و «فوركى» خوانده مى‌شوند. صاحب «تاج العروس» اين نام را بر وزن «فَوفَل» ضبط كرده است.
«ابن فورَك، ابوبكر محمد بن حسن بن فورك انصارى اصفهانى» (د 406ق / 1015م)، متكلم، فقيه، مفسر، اديب و واعظ اشعرى شافعى بوده است. [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] در «[[الأنساب]]» فورك را به ضم «فاء» و فتح «راء» ضبط كرده و گفته است كه فورك نام جد جماعتى است كه به او منسوب هستند و «فوركى» خوانده مى‌شوند. صاحب «تاج العروس» اين نام را بر وزن «فَوفَل» ضبط كرده است.


== مذهب ==
ابن فورك در فقه پيرو مذهب شافعى بود و به همين جهت، «سبكى» شرح حال او را در «طبقات الشافعية» آورده است، اما ابن قُطْلوبُغا در «تاريخ التراجم في طبقات الحنفية» (ص 62) او را از فقهاى حنفيه شمرده است. شايد ذكر نام ابن فورك در طبقات حنفيان به سبب کتابى باشد كه وى در شرح کتاب «العالم و المتعلّم» ابوحنيفه نوشته است.
ابن فورك در فقه پيرو مذهب شافعى بود و به همين جهت، «سبكى» شرح حال او را در «طبقات الشافعية» آورده است، اما ابن قُطْلوبُغا در «تاريخ التراجم في طبقات الحنفية» (ص 62) او را از فقهاى حنفيه شمرده است. شايد ذكر نام ابن فورك در طبقات حنفيان به سبب کتابى باشد كه وى در شرح کتاب «العالم و المتعلّم» ابوحنيفه نوشته است.


== تحصیلات ==
ابن فورك تحصيلات خود را در اصفهان آغاز كرده است. از خود او نقل شده است كه در اصفهان نزد فقيهى درس مى‌خوانده است، روزى معنى حديث «الحجر يمين اللّه في الأرض» را از آن فقيه پرسيد، وى نتوانست پاسخ درستى بدهد و ابن فورك ناچار از يكى از علماى كلام معنى اين حديث را پرسيد و جواب قانع‌كننده‌اى دريافت داشت و ازآن‌پس، تصميم به ياد گرفتن علم كلام گرفت. ابن فورك سال‌ها پس از اين واقعه کتابى با عنوان «مشكل الحديث» نوشت و حديث مذكور را در آن تفسير كرد.
ابن فورك تحصيلات خود را در اصفهان آغاز كرده است. از خود او نقل شده است كه در اصفهان نزد فقيهى درس مى‌خوانده است، روزى معنى حديث «الحجر يمين اللّه في الأرض» را از آن فقيه پرسيد، وى نتوانست پاسخ درستى بدهد و ابن فورك ناچار از يكى از علماى كلام معنى اين حديث را پرسيد و جواب قانع‌كننده‌اى دريافت داشت و ازآن‌پس، تصميم به ياد گرفتن علم كلام گرفت. ابن فورك سال‌ها پس از اين واقعه کتابى با عنوان «مشكل الحديث» نوشت و حديث مذكور را در آن تفسير كرد.


«سبكى» مى‌گويد: ابن فورك كلام اشعرى را در عراق از ابوالحسن باهِلى فراگرفته است. ابن فورك با باقلانى و ابواسحاق اسفراينى (د 418ق) به درس ابوالحسن باهلى حاضر مى‌شده‌اند و اين هفته‌اى يك بار در روزهاى جمعه بوده است.
«سبكى» مى‌گويد: ابن فورك كلام اشعرى را در عراق از ابوالحسن باهِلى فراگرفته است. ابن فورك با باقلانى و ابواسحاق اسفراينى (د 418ق) به درس ابوالحسن باهلى حاضر مى‌شده‌اند و اين هفته‌اى يك بار در روزهاى جمعه بوده است.


== اساتید ==
ابن فورك همچنين مذهب اشعرى را همراه باقلانى و ديگران از ابوعبدالله محمد بن احمد بن طائى (د 370ق)، شاگرد مستقيم اشعرى در بغداد ياد گرفته بود. [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]] (د 405) گفته است كه ابن فورك در بصره و بغداد سماع حديث كرده است. او مسند طيالسى را از ابومحمد عبدالله بن جعفر بن احمد بن فارس اصبهانى (د 346ق) استماع كرده و نيز از قاضى ابوبكر احمد بن محمود بن زكريا بن خُرّزاذ اهوازى (د 356ق) حديث ياد گرفت.
ابن فورك همچنين مذهب اشعرى را همراه باقلانى و ديگران از ابوعبدالله محمد بن احمد بن طائى (د 370ق)، شاگرد مستقيم اشعرى در بغداد ياد گرفته بود. [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]] (د 405) گفته است كه ابن فورك در بصره و بغداد سماع حديث كرده است. او مسند طيالسى را از ابومحمد عبدالله بن جعفر بن احمد بن فارس اصبهانى (د 346ق) استماع كرده و نيز از قاضى ابوبكر احمد بن محمود بن زكريا بن خُرّزاذ اهوازى (د 356ق) حديث ياد گرفت.


خط ۴۹: خط ۵۲:


[[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] در اصفهان از 347ق به بعد كاتب مؤيدالدوله ديلمى بود و در 360ق، به وزارت او رسيد؛ بنابراين، ابن فورك در زمانى كه [[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] كاتب رسايل مؤيدالدوله بود، در خدمت او بوده است. صاحب بن عبّاد قدر ابن فورك را نيكو مى‌شناخته است و از او روايت شده كه چون ذكر امام باقلانى و ابن فورك و ابواسحاق اسفراينى مى‌رفته، مى‌گفته است: «ابن الباقلاني بحر مغرق و ابن فورك صلّ مُطرِق و الإسفرايني نارٌ مُحْرِق»؛ «ابن باقلانى دريايى فروبرنده و ابن فورك مارى تيزنگر و اسفراينى آتشى سوزان است».
[[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] در اصفهان از 347ق به بعد كاتب مؤيدالدوله ديلمى بود و در 360ق، به وزارت او رسيد؛ بنابراين، ابن فورك در زمانى كه [[صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد|صاحب بن عباد]] كاتب رسايل مؤيدالدوله بود، در خدمت او بوده است. صاحب بن عبّاد قدر ابن فورك را نيكو مى‌شناخته است و از او روايت شده كه چون ذكر امام باقلانى و ابن فورك و ابواسحاق اسفراينى مى‌رفته، مى‌گفته است: «ابن الباقلاني بحر مغرق و ابن فورك صلّ مُطرِق و الإسفرايني نارٌ مُحْرِق»؛ «ابن باقلانى دريايى فروبرنده و ابن فورك مارى تيزنگر و اسفراينى آتشى سوزان است».
ابن فورك به‌خاطر اختلاف عقيدتى كه بين او و سلطان محمود غزنوى رخ داد مسموم شد و از دنيا رفت. جنازه ابن فورك پس از مرگ به نيشابور حمل شد و در گورستان حيره از محلات شهر نيشابور به خاك سپرده شد.


== شاگردان ==
== شاگردان ==


1. ابوالقاسم عبدالكريم بن هوازن بن عبدالملك بن طلحه قُشيرى (د 465ق)، صاحب تأليفات مشهور و از جمله «الرسالة»؛
1. ابوالقاسم عبدالكريم بن هوازن بن عبدالملك بن طلحه قُشيرى (د 465ق)، صاحب تأليفات مشهور و از جمله «الرسالة»؛
خط ۶۶: خط ۶۶:


و...
و...
== وفات ==
ابن فورك به‌خاطر اختلاف عقيدتى كه بين او و سلطان محمود غزنوى رخ داد مسموم شد و از دنيا رفت. جنازه ابن فورك پس از مرگ به نيشابور حمل شد و در گورستان حيره از محلات شهر نيشابور به خاك سپرده شد.


== آثار ==
== آثار ==
خط ۹۰: خط ۹۳:
9. النظامي في أصول‌الدين؛
9. النظامي في أصول‌الدين؛


و...
و...<ref>زریاب، عباس ، ج 4، ص417</ref>
 
==پانویس==
<references />
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


 
زریاب، عباس، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377
برگرفته از دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر [[موسوی بجنوردی، محمدکاظم|كاظم موسوى بجنوردى]]، تهران، 1377، ج 4، ص417، به قلم عباس زرياب.




۶۱٬۱۸۹

ویرایش