پرش به محتوا

ابن هشام، عبدالله بن یوسف: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که A-esmaili@noornet.net انجام داده بود وا...)
خط ۲۰: خط ۲۰:
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|761 ‌‎ق
|data-type='authorDeathDate'|761 هـ.ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
خط ۳۱: خط ۳۱:
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE7774AUTHORCODE
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE7774AUTHORCODE
|}
|}
</div>'''اِبْنِ هِشام، ابومحمد جمال‌الدين عبدالله بن يوسف انصارى'''، نحوى عصر مماليك مصر مى‌باشد. اطلاعات ما از زندگى او، به اندازه شهرت و بلندى آوازه وى نيست. نخستين و عمده‌ترين منبعى كه شرح حال او را آورده، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] است كه حدود يك سده پس از وى مى‌زيسته است و منابع كهن پس از او چيزى بر اطلاعات اندك وى نيفزوده‌اند.
</div>


سلسله نسب ابن هشام به قبيله خزرج، از انصار پيامبر(ص)، مى‌رسد و نسبت انصارى وى از همين جاست. وى در قاهره زاده شد و همان‌جا پرورش يافت. در آن روزگار، الملك الناصر محمد بن قلاوون بر مصر حكم مى‌راند و با پايان يافتن آشوب‌ها و كشمكش‌ها و اخراج صليبيان، مصر امنيت خود را باز يافته و به يكى از بزرگ‌ترين پايگاه‌هاى علم و ادب آن روز تبديل شده بود. ابن هشام در چنين شرايطى در قاهره به تحصيل علم پرداخت. ابتدا قرائات قرآن، مقدمات صرف و نحو، حديث و لغت را فراگرفت و سپس نزد استادان بنامى چون عبداللطيف بن مرحَّل، شمس‌الدين محمد بن سراج، تاج‌الدين تبريزى و تاج‌الدين فاكهانى به تكميل اين علوم پرداخت. همچنين از فراگيرى شعر و ادب نيز غفلت نورزيد و ديوان زُهير بن ابى سُلمى را نزد ابوحيان غرناطى كه از 679ق در مصر اقامت داشت، فراگرفت. علم حديث را از بدرالدين ابن جماعه آموخت و فقه شافعى را نيز نزد تقى‌الدين سبكى خواند. ابن هشام از ميان همه استادانش به ابن مرحّل علاقه‌اى خاص داشت و بيشترين دست مايه علمى خود در نحو را از او برگرفت.


از سفرهاى احتمالى وى اطلاعى در دست نيست، جز اين‌كه، مى‌دانيم وى دوبار حج گزارده است. وى پس از طى مدارج علمى، به تدريس و تأليف روى آورد و در قبه منصوريه به تدريس و تفسير قرآن مشغول شد و مدتى نيز در شاطبيه احاديثى را كه از ابن جماعه شنيده بود، روايت مى‌كرد. از شاگردان معروف او مى‌توان ابن ملاح طرابلسى، ابن ملقن، محمد بن احمد بن نويرى، ابراهيم بن محمد بن عنان و فرزندش محب‌الدين ابن هشام را نام برد.
'''اِبْنِ هِشام، ابومحمد جمال‌ الدين عبدالله بن يوسف انصارى'''، نحوى عصر مماليك مصر مى‌باشد. اطلاعات ما از زندگى او، به اندازه شهرت و بلندى آوازه وى نيست. نخستين و عمده‌ترين منبعى كه شرح حال او را آورده، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] است كه حدود يك سده پس از وى مى‌زيسته است و منابع كهن پس از او چيزى بر اطلاعات اندك وى نيفزوده‌اند.
 
سلسله نسب ابن هشام به قبيله خزرج، از انصار پيامبر(ص)، مى‌رسد و نسبت انصارى وى از همين جاست. وى در قاهره زاده شد و همان‌جا پرورش يافت. در آن روزگار، الملك الناصر محمد بن قلاوون بر مصر حكم مى‌راند و با پايان يافتن آشوب‌ها و كشمكش‌ها و اخراج صليبيان، مصر امنيت خود را باز يافته و به يكى از بزرگ‌ترين پايگاه‌هاى علم و ادب آن روز تبديل شده بود. ابن هشام در چنين شرايطى در قاهره به تحصيل علم پرداخت. ابتدا قرائات قرآن، مقدمات صرف و نحو، حديث و لغت را فراگرفت و سپس نزد استادان بنامى چون عبداللطيف بن مرحَّل، شمس‌الدين محمد بن سراج، تاج‌ الدين تبريزى و تاج‌ الدين فاكهانى به تكميل اين علوم پرداخت. همچنين از فراگيرى شعر و ادب نيز غفلت نورزيد و ديوان زُهير بن ابى سُلمى را نزد ابوحيان غرناطى كه از 679ق در مصر اقامت داشت، فراگرفت. علم حديث را از بدر الدين ابن جماعه آموخت و فقه شافعى را نيز نزد تقى‌ الدين سبكى خواند. ابن هشام از ميان همه استادانش به ابن مرحّل علاقه‌اى خاص داشت و بيشترين دست مايه علمى خود در نحو را از او برگرفت.
 
از سفرهاى احتمالى وى اطلاعى در دست نيست، جز اين‌كه، مى‌دانيم وى دوبار حج گزارده است. وى پس از طى مدارج علمى، به تدريس و تأليف روى آورد و در قبه منصوريه به تدريس و تفسير قرآن مشغول شد و مدتى نيز در شاطبيه احاديثى را كه از ابن جماعه شنيده بود، روايت مى‌كرد. از شاگردان معروف او مى‌توان ابن ملاح طرابلسى، ابن ملقن، محمد بن احمد بن نويرى، ابراهيم بن محمد بن عنان و فرزندش محب‌ الدين ابن هشام را نام برد.


وى به زودى در نحو شهرتى عظيم به دست آورد و سرآمد همگنان شد و حتى بر استادانش برترى يافت و آثارش در فراسوى مرزهاى مصر و شام به دست دانش‌پژوهان و انديشمندان افتاد. [[ابن خلدون]] از جمله كسانى است كه کتاب مغنى وى را در مغرب يافته و به گفته خود از آن بهره‌ها برده و جامعيت کتاب را دليل بر مقام ارجمند مؤلف و توان علمى او دانسته است. وى كه سخت شيفته آثار ابن هشام شده بود، در ستايش او راه افراط پيمود، چندان‌كه او را از [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] نيز برتر خواند.  
وى به زودى در نحو شهرتى عظيم به دست آورد و سرآمد همگنان شد و حتى بر استادانش برترى يافت و آثارش در فراسوى مرزهاى مصر و شام به دست دانش‌پژوهان و انديشمندان افتاد. [[ابن خلدون]] از جمله كسانى است كه کتاب مغنى وى را در مغرب يافته و به گفته خود از آن بهره‌ها برده و جامعيت کتاب را دليل بر مقام ارجمند مؤلف و توان علمى او دانسته است. وى كه سخت شيفته آثار ابن هشام شده بود، در ستايش او راه افراط پيمود، چندان‌كه او را از [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سيبويه]] نيز برتر خواند.  
خط ۵۱: خط ۵۴:
وى سروده‌هايى نيز به شيوه شعر دانشمندان داشته كه در برخى منابع ابياتى از آن‌ها آمده است. وى در قاهره درگذشت و در مقبره صوفيه مدفون شد. ابن نباته مصرى شاعر معاصر وى او را رثا گفته است.
وى سروده‌هايى نيز به شيوه شعر دانشمندان داشته كه در برخى منابع ابياتى از آن‌ها آمده است. وى در قاهره درگذشت و در مقبره صوفيه مدفون شد. ابن نباته مصرى شاعر معاصر وى او را رثا گفته است.


== آثار==#اعتراض الشرط على الشرط، شامل مباحثى است درباره جمله‌هاى شرطى
== آثار==
 
 
#اعتراض الشرط على الشرط، شامل مباحثى است درباره جمله‌هاى شرطى
#الاعراب في (عن) قواعد الاعراب.
#الاعراب في (عن) قواعد الاعراب.
#اقامه الدليل على صحه التمثيل و فساد التأويل.  
#اقامه الدليل على صحه التمثيل و فساد التأويل.  
خط ۹۰: خط ۹۶:
#عمدة الطالب في تحقيق تصريف ابن الحاجب.
#عمدة الطالب في تحقيق تصريف ابن الحاجب.


==منابع مقاله==دايرةالمعارف بزرگ اسلامى ج5 ص114.== وابسته‌ها ==
== منابع==
 
 
دايرة المعارف بزرگ اسلامى ج5 ص114.
 
 
== وابسته‌ها ==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[شرح الدمامیني علی مغني اللبیب]]  
[[شرح الدمامیني علی مغني اللبیب]]  


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش