پرش به محتوا

أرجوزة في الطب: تفاوت میان نسخه‌ها

أرجوزة في الطب (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ ژوئن ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۰۶

۶۲۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۳ ژوئن ۲۰۱۸
جز
ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که Mhosseini@noornet.net انجام داده بود وا...
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
جز (ویرایش Hbaghizadeh@noornet.net (بحث) به آخرین تغییری که Mhosseini@noornet.net انجام داده بود وا...)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">
 
[[پرونده:NUR01840J1.jpg|بندانگشتی|أرجوزة في الطب]]
{{جعبه اطلاعات کتاب
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| تصویر =NUR01840J1.jpg
|+
| عنوان =أرجوزة في الطب
|-
| عنوان‌های دیگر =
! نام کتاب!! data-type="bookName" |أرجوزة في الطب
| پدیدآوران =  
|-
[[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله]] (نويسنده)
|نام‌های دیگر کتاب
| زبان =عربی
| data-type="otherBookNames" |
| کد کنگره =
|-
| موضوع =
|پدیدآورندگان
 
| data-type="authors" |[[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله]] (نويسنده)
| ناشر =
|-
دار الکتب الإسلامیة
|زبان  
| مکان نشر =تهران - ایران
| data-type="language" |عربی
| سال نشر = 1380 هـ.ش
|-
 
|کد کنگره  
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE1840AUTOMATIONCODE
| data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |
| چاپ =1
|-
| تعداد جلد =1
|موضوع  
| کد پدیدآور =
| data-type="subject" |
| پس از =
|-
| پیش از =
|ناشر  
}}
| data-type="publisher" |دار الکتب الإسلامیة
 
|-
 
|مکان نشر  
 
| data-type="publishPlace" |تهران - ایران
'''أرجوزة في الطب'''
|-
|سال نشر  
| data-type="publishYear" | 1380 ش
|- class="articleCode"
|کد اتوماسیون
| data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE1840AUTOMATIONCODE
|}
</div>
'''أرجوزة في الطب''' تألیف [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شیخ الرئیس ابوعلی سینا]]


نگارش منظومه‌هايى در بحر رجز (مستفعلن، مستفعلن، مستفعلن) و با نام ارجوزة كه پيرامون علوم و فنون مختلف است، سابقه‌اى بس ديرينه دارد.
نگارش منظومه‌هايى در بحر رجز (مستفعلن، مستفعلن، مستفعلن) و با نام ارجوزة كه پيرامون علوم و فنون مختلف است، سابقه‌اى بس ديرينه دارد.
خط ۴۰: خط ۳۱:
مؤلفين و محققين براى آسانى حفظ مطالب علمى، اين مطالب را در قالب سروده‌هايى به دانشجويان اين علوم عرضه مى‌نمودند.
مؤلفين و محققين براى آسانى حفظ مطالب علمى، اين مطالب را در قالب سروده‌هايى به دانشجويان اين علوم عرضه مى‌نمودند.


[[ابن سينا]] نيز براى اينكه نشاطى براى دانشجويان پزشکى به وجود آورد و حفظ مطالب آن را براى آنان آسان گرداند، مطالب پزشکى را به نظم درآورده است و چندين ارجوزه سروده است.
[[ابن سينا]] نيز براى اينكه نشاطى براى دانشجويان پزشكى به وجود آورد و حفظ مطالب آن را براى آنان آسان گرداند، مطالب پزشكى را به نظم درآورده است و چندين ارجوزه سروده است.
 
ارجوزه‌هاى منسوب به ابن سينا
 
1- الارجوزة في الطب كه در آن به مباحث حفظ الصحة پرداخته شده است.
 
2- الارجوزة في الوصايا كه پيرامون پند و اندرزهاى طبى است.
 
3- الارجوزة في الطب في الفصول الاربعة.
 
4- الالفية الطبية.


ارجوزه‌هاى منسوب به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]
# الارجوزة في الطب كه در آن به مباحث حفظ الصحة پرداخته شده است.
# الارجوزة في الوصايا كه پيرامون پند و اندرزهاى طبى است.
# الارجوزة في الطب في الفصول الاربعة.
# الالفية الطبية.
از جمله ارجوزه‌هاى طبى منسوب به ابن سينا، ارجوزه‌اى به نام «ارجوزة في المجربات» است.
از جمله ارجوزه‌هاى طبى منسوب به ابن سينا، ارجوزه‌اى به نام «ارجوزة في المجربات» است.


خط ۵۳: خط ۴۹:
{{ب|''ابدأ بسم الله في نظم حسن''|2=''ذكر ما جرّبت في طول الزمن''}}
{{ب|''ابدأ بسم الله في نظم حسن''|2=''ذكر ما جرّبت في طول الزمن''}}
{{ب|''ما هو بالطبع و بالخواص''|2=''لكل عام و لكل خاص''}}
{{ب|''ما هو بالطبع و بالخواص''|2=''لكل عام و لكل خاص''}}
{{پایان شعر}}در پايان ارجوزه نيز مى‌گويد:
{{پایان شعر}}
 
 
در پايان ارجوزه نيز مى‌گويد:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|''هذا الذى جرّبته في عمرى''|2=''نظمته للمقتفين اثرى''}}
{{ب|''هذا الذى جرّبته في عمرى''|2=''نظمته للمقتفين اثرى''}}
خط ۷۱: خط ۷۰:
{{ب|''اذا رآه امرء اصطحبا''|2=''و اتفقا وداً و ذا تحاببا''}}
{{ب|''اذا رآه امرء اصطحبا''|2=''و اتفقا وداً و ذا تحاببا''}}
{{ب|''لا سيما اذ قال ذا محبباً''|2='' بعض لبعض كوكبان كوكبا''}}
{{ب|''لا سيما اذ قال ذا محبباً''|2='' بعض لبعض كوكبان كوكبا''}}
{{پایان شعر}}و در آخر اين ارجوزه نيز آمده است:
{{پایان شعر}}
 
 
و در آخر اين ارجوزه نيز آمده است:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|''بالرازيانج النضير الاخضر''|2=''و ارفعه في زجاجة مقدر''}}
{{ب|''بالرازيانج النضير الاخضر''|2=''و ارفعه في زجاجة مقدر''}}
خط ۸۳: خط ۸۵:
مطالب اين ارجوزه، مطالبى پى در پى و بدون هيچ استدلال و نقد و كنكاش است كه البته اين امر در تمام ارجوزه‌ها امرى طبيعى است.
مطالب اين ارجوزه، مطالبى پى در پى و بدون هيچ استدلال و نقد و كنكاش است كه البته اين امر در تمام ارجوزه‌ها امرى طبيعى است.


== گزارش محتوا ==اين ارجوزه طبى - چنان‌كه در بخش معرفى کتاب گفتيم - از جمله ارجوزه‌هاى منسوب به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] است؛ يعنى انتساب آن به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] قطعى نيست، چرا كه در منابع معتبرى كه به شرح حال [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] پرداخته‌اند، به اين ارجوزه اشاره نكرده‌اند.
== گزارش محتوا ==
 
 
اين ارجوزه طبى - چنان‌كه در بخش معرفى کتاب گفتيم - از جمله ارجوزه‌هاى منسوب به ابن سينا است؛ يعنى انتساب آن به ابن سينا قطعى نيست، چرا كه در منابع معتبرى كه به شرح حال ابن سينا پرداخته‌اند، به اين ارجوزه اشاره نكرده‌اند.


بله در بعضى از منابع، ارجوزه‌اى طبى به او نسبت داده شده و از سوى اطباى بزرگى همچون [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] شرح شده است، ولى ارجوزه مزبور همان الفيه طبى است نه ارجوزه مجربات.
بله در بعضى از منابع، ارجوزه‌اى طبى به او نسبت داده شده و از سوى اطباى بزرگى همچون [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] شرح شده است، ولى ارجوزه مزبور همان الفيه طبى است نه ارجوزه مجربات.
خط ۸۹: خط ۹۴:
از سوى ديگر نگاهى به متن اين ارجوزه نشان مى‌دهد كه اين ارجوزه حاوى مطالب علمى و قابل استفاده‌اى نيست. آنچه در اين ارجوزه بيشتر به چشم مى‌خورد مطالبى پيرامون خواص عجيب و شگفت انگيز اشيا و اوضاع فلكى است. اين مطالب بيشتر به مباحث علوم غريبه شباهت دارد تا مباحثى كه از قلم يك طبيب نام‌دار تراوش كرده باشد.
از سوى ديگر نگاهى به متن اين ارجوزه نشان مى‌دهد كه اين ارجوزه حاوى مطالب علمى و قابل استفاده‌اى نيست. آنچه در اين ارجوزه بيشتر به چشم مى‌خورد مطالبى پيرامون خواص عجيب و شگفت انگيز اشيا و اوضاع فلكى است. اين مطالب بيشتر به مباحث علوم غريبه شباهت دارد تا مباحثى كه از قلم يك طبيب نام‌دار تراوش كرده باشد.


از سوى ديگر مقايسه اين ارجوزه با الفيه طبى كه انتساب آن به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] حتمى‌تر به نظر مى‌رسد، بيان‌گر اين مطلب است كه سراينده اين ارجوزه چندان از ذوق سليم و قدرت شاعرى برخوردار نبوده؛ از اين رو حتى چينش قافيه‌هاى اين ارجوزه، داراى اشكال است(رك بيت دوم ارجوزه) و اين امر نيز انتساب ارجوزه را به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] بيشتر دچار ترديد مى‌كند.
از سوى ديگر مقايسه اين ارجوزه با الفيه طبى كه انتساب آن به ابن سينا حتمى‌تر به نظر مى‌رسد، بيان‌گر اين مطلب است كه سراينده اين ارجوزه چندان از ذوق سليم و قدرت شاعرى برخوردار نبوده؛ از اين رو حتى چينش قافيه‌هاى اين ارجوزه، داراى اشكال است(رك بيت دوم ارجوزه) و اين امر نيز انتساب ارجوزه را به ابن سينا بيشتر دچار ترديد مى‌كند.


به نظر مى‌رسد شخصى گمنام كه داراى اندك ذوقى بوده، نسخه‌هايى نه چندان قابل توجه را كه در ميان آثار [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] به نظرش جالب آمده در قالب اين ارجوزه به نظم كشيده است و از آن‌جا كه منبع مطالب آن، نگاشته‌هاى [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] است آن را مستقيماً به [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] نسبت داده است.
به نظر مى‌رسد شخصى گمنام كه داراى اندك ذوقى بوده، نسخه‌هايى نه چندان قابل توجه را كه در ميان آثار ابن سينا به نظرش جالب آمده در قالب اين ارجوزه به نظم كشيده است و از آن‌جا كه منبع مطالب آن، نگاشته‌هاى ابن سينا است آن را مستقيماً به ابن سينا نسبت داده است.


به هر حال بررسى اين ارجوزه نيازمند مقايسه و مقارنه بين اين منظومه و آثار ديگر ابن سينا است.
به هر حال بررسى اين ارجوزه نيازمند مقايسه و مقارنه بين اين منظومه و آثار ديگر ابن سينا است.


== وضعيت کتاب ==نسخه مورد استفاده از اين ارجوزه، نسخه‌اى است كه مرحوم [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|ملا احمد نراقى]] در کتاب خزائن خود نقل كرده است.
== وضعيت کتاب ==
 
 
نسخه مورد استفاده از اين ارجوزه، نسخه‌اى است كه مرحوم [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|ملا احمد نراقى]] در کتاب خزائن خود نقل كرده است.


اين ارجوزه از صفحه 126 کتاب خزاين شروع شده و در صفحه 130 اين کتاب پايان مى‌پذيرد.
اين ارجوزه از صفحه 126 کتاب خزاين شروع شده و در صفحه 130 اين کتاب پايان مى‌پذيرد.


کتاب خزائن مرحوم نراقى به تحقيق و تصحيح و تعليق آیت‌الله حسن [[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن‌زاده آملى]] و مرحوم [[غفاری، علی‌اکبر|على اكبر غفارى]] در سال 1380ق، توسط کتاب فروشى علميه اسلاميه (تهران) در 496 صفحه چاپ و منتشر شده است.
کتاب خزائن مرحوم نراقى به تحقيق و تصحيح و تعليق آیت‌الله حسن [[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن‌زاده آملى]] و مرحوم [[غفاری، علی‌اکبر|على اكبر غفارى]] در سال 1380ق، توسط کتاب فروشى علميه اسلاميه (تهران) در 496 صفحه چاپ و منتشر شده است.
== پیوندها ==


[[رده:کتاب‌شناسی]]


[[رده:علوم پزشکی]]


[[رده:25 بهمن الی 24 اسفند]]
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
Hbaghizadeh@noornet.net
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/282482»