۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اخوان الصفا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
جز (جایگزینی متن - ' == == ' به '') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
'''اخوان الصفا يا روشنفكران شيعه‌مذهب'''، تأليف يوحنا قمير، کتابى است كه به بررسى تفكرات اخوان الصفا پرداخته و با ترجمه [[سجادی، محمدصادق|محمدصادق سجادى]] در يك جلد منتشر شده است. اين اثر در واقع چهارمين جلد از مجموعه‌اى است كه به بررسى سير تفكرات و انديشه‌هاى فلسفى در جهان اسلام مى‌پردازد. | '''اخوان الصفا يا روشنفكران شيعه‌مذهب'''، تأليف يوحنا قمير، کتابى است كه به بررسى تفكرات اخوان الصفا پرداخته و با ترجمه [[سجادی، محمدصادق|محمدصادق سجادى]] در يك جلد منتشر شده است. اين اثر در واقع چهارمين جلد از مجموعه‌اى است كه به بررسى سير تفكرات و انديشه‌هاى فلسفى در جهان اسلام مى‌پردازد. | ||
== ساختار == | == ساختار ==کتاب با مقدمه ارزشمند دكتر [[طه حسین|طه حسين]] آغاز شده است. پس از آن، مطالب در سه بخش بدين ترتيب تدوين شده است: بخش اول، مشتمل بر اطلاعاتى پيرامون اخوان الصفاست. در بخش دوم، به تفكرات فلسفى اخوان الصفا پرداخته شده و در انتهاى کتاب نيز با عنوان «برگزيده‌ها»، تعدادى از حكايت‌هاى آموزنده و توصيه‌هاى اخلاقى اخوان الصفا ذكر شده است. | ||
== گزارش محتوا ==کتاب با مقدمه‌اى از دكتر [[طه حسین|طه حسين]] آغاز شده كه در آن به بررسى اوضاع سياسى و فرهنگى قرن چهارم هجرى پرداخته است. وى انحطاط سياسى و شكوفايى و اعتلاى عقلى در ميان مسلمانان قرن چهارم هجرى را دو پديده متناقض مى‌داند كه آثار فراوانى در پى داشته و شايد استوارترين و آشكارترين آنها «رسائل اخوان الصفا» باشد. کتاب مزبور به بهترين و نيرومندترين شكلى اين دو پديده متناقض را به تصوير مى‌كشد؛ از يك سوى، فساد حيات سياسى آن روزگار را تصوير مى‌كند؛ چه، نويسندگان اين رسائل جماعتى بودند كه هنوز هيچ‌يك از آنها را به‌درستى بازنمى‌شناسیم؛ زيرا در پرده كار مى‌كردند و قبل از هر چيز هدفى سياسى داشتند. آنها دشمن نظام سياسى بغداد بودند؛ همان‌طوركه نظام سياسى موجود در قاهره را نيز يارى نمى‌كردند و اخلاصى نسبت به آنها نداشتند. اهداف سياسى آنها افراطى بود. آنها از «غلات شيعه» بودند و شايد از اسماعيليان.<ref>مقدمه، ص13</ref>به اعتقاد وى «رسائل اخوان الصفا» شباهت بسيارى به يك دايرةالمعارف فلسفى - علمى دارد كه تمام آنچه يك فرد با فرهنگ آن روزگار مى‌بايست آن را تحصيل نمايد، در آن جمع‌آورى شده است.<ref>مقدمه، ص17</ref> | |||
== گزارش محتوا == | |||
کتاب با مقدمه‌اى از دكتر [[طه حسین|طه حسين]] آغاز شده كه در آن به بررسى اوضاع سياسى و فرهنگى قرن چهارم هجرى پرداخته است. وى انحطاط سياسى و شكوفايى و اعتلاى عقلى در ميان مسلمانان قرن چهارم هجرى را دو پديده متناقض مى‌داند كه آثار فراوانى در پى داشته و شايد استوارترين و آشكارترين آنها «رسائل اخوان الصفا» باشد. کتاب مزبور به بهترين و نيرومندترين شكلى اين دو پديده متناقض را به تصوير مى‌كشد؛ از يك سوى، فساد حيات سياسى آن روزگار را تصوير مى‌كند؛ چه، نويسندگان اين رسائل جماعتى بودند كه هنوز هيچ‌يك از آنها را به‌درستى بازنمى‌شناسیم؛ زيرا در پرده كار مى‌كردند و قبل از هر چيز هدفى سياسى داشتند. آنها دشمن نظام سياسى بغداد بودند؛ همان‌طوركه نظام سياسى موجود در قاهره را نيز يارى نمى‌كردند و اخلاصى نسبت به آنها نداشتند. اهداف سياسى آنها افراطى بود. آنها از «غلات شيعه» بودند و شايد از اسماعيليان.<ref>مقدمه، ص13</ref>به اعتقاد وى «رسائل اخوان الصفا» شباهت بسيارى به يك دايرةالمعارف فلسفى - علمى دارد كه تمام آنچه يك فرد با فرهنگ آن روزگار مى‌بايست آن را تحصيل نمايد، در آن جمع‌آورى شده است.<ref>مقدمه، ص17</ref> | |||
رسائل اخوان الصفا مجموعه‌اى است از موضوعات متنوع، اما غير منسجم. پنجاه و دو رساله باقى‌مانده از فرهيختگان ناشناخته اين رسائل را نمى‌توان در يك چارچوب واحد جاى داد. اين جماعت، پيگير موضوع واحدى نبودند و به‌تناسب نياز مخاطب يا شرايط فكرى - اجتماعى زمان، تحليل‌هايى بعضاً ابتكارى و شگفت‌آور در باب موضوعات مختلف از خود به جاى گذاشته‌اند. هدف اصلى اخوان الصفا، چنان‌كه از فحواى كلام ايشان برمى‌آيد، اصلاح فكرى جامعه به‌ويژه در حوزه عقلانيت دينى بوده است و به تعبير برخى از اخوان‌شناسان، اين گروه از زمانه خويش چند قرن پيش‌تر بودند.<ref>عسكرى، سمانه، ص4</ref> | رسائل اخوان الصفا مجموعه‌اى است از موضوعات متنوع، اما غير منسجم. پنجاه و دو رساله باقى‌مانده از فرهيختگان ناشناخته اين رسائل را نمى‌توان در يك چارچوب واحد جاى داد. اين جماعت، پيگير موضوع واحدى نبودند و به‌تناسب نياز مخاطب يا شرايط فكرى - اجتماعى زمان، تحليل‌هايى بعضاً ابتكارى و شگفت‌آور در باب موضوعات مختلف از خود به جاى گذاشته‌اند. هدف اصلى اخوان الصفا، چنان‌كه از فحواى كلام ايشان برمى‌آيد، اصلاح فكرى جامعه به‌ويژه در حوزه عقلانيت دينى بوده است و به تعبير برخى از اخوان‌شناسان، اين گروه از زمانه خويش چند قرن پيش‌تر بودند.<ref>عسكرى، سمانه، ص4</ref> | ||
| خط ۶۵: | خط ۵۹: | ||
نويسنده، به‌نقل از جلد سوم رسائل چنين مى‌نويسد: «بدان و يقين داشته باش كه دوزخ، جهان كون و فساد است كه زير فلك قمر واقع است و بهشت، جهان ارواح است و فراخناى آسمان‌ها. دوزخيان، نفوس متعلق به اجساد حيواناتند كه آلام و رنج‌ها بدانها رسد، نه ساير موجودات عالم و بهشتيان، نفوس فرشتگانند كه در جهان افلاك و فراخناى آسمان‌ها جاى دارند... و درد و رنج و گرسنگى بر آنان عارض نشود.<ref>همان، ص92</ref> | نويسنده، به‌نقل از جلد سوم رسائل چنين مى‌نويسد: «بدان و يقين داشته باش كه دوزخ، جهان كون و فساد است كه زير فلك قمر واقع است و بهشت، جهان ارواح است و فراخناى آسمان‌ها. دوزخيان، نفوس متعلق به اجساد حيواناتند كه آلام و رنج‌ها بدانها رسد، نه ساير موجودات عالم و بهشتيان، نفوس فرشتگانند كه در جهان افلاك و فراخناى آسمان‌ها جاى دارند... و درد و رنج و گرسنگى بر آنان عارض نشود.<ref>همان، ص92</ref> | ||
== وضعيت کتاب == | == وضعيت کتاب ==فهرست مطالب در ابتداى کتاب آمده است. مترجم در پاورقى، مطالب را به کتاب «رسائل» و «الرسالة الجامعة» ارجاع داده و پيرامون برخى مطالب و اصلاحات توضيح داده است. در بخش برگزيده‌ها، آدرس در انتهاى مطلب آمده است. | ||
فهرست مطالب در ابتداى کتاب آمده است. مترجم در پاورقى، مطالب را به کتاب «رسائل» و «الرسالة الجامعة» ارجاع داده و پيرامون برخى مطالب و اصلاحات توضيح داده است. در بخش برگزيده‌ها، آدرس در انتهاى مطلب آمده است. | |||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
| خط ۷۶: | خط ۶۷: | ||
1. مقدمه و متن کتاب. | 1. مقدمه و متن کتاب. | ||
2. عسكرى، سمانه؛ [[ذهبى]]، سيد عباس، «مؤلفه‌هاى فرهنگ و تمدن در آثار اخوان الصفا»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: تاريخ و تمدن اسلامى، بهار و تابستان 1390، شماره 13، ص3 تا 26. | 2. عسكرى، سمانه؛ [[ذهبى]]، سيد عباس، «مؤلفه‌هاى فرهنگ و تمدن در آثار اخوان الصفا»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: تاريخ و تمدن اسلامى، بهار و تابستان 1390، شماره 13، ص3 تا 26.== پیوندها == | ||
== پیوندها == | |||
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/16839 مطالعه کتاب اخوان الصفا در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/16839 مطالعه کتاب اخوان الصفا در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||