۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أنيس الموحدين: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
جز (جایگزینی متن - ' == == ' به '') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''انيس الموحدين'''، کتابى است كلامى در اصول دين و مذهب شيعه، به زبان فارسى، نوشته ملا [[محمد مهدى بن ابى‌ذر نراقى]] (م 1209ق). | '''انيس الموحدين'''، کتابى است كلامى در اصول دين و مذهب شيعه، به زبان فارسى، نوشته ملا [[محمد مهدى بن ابى‌ذر نراقى]] (م 1209ق). | ||
هدف نراقى اول، از تأليف اين کتاب، آشنايى شيعه با مسائل اعتقادى به شيوه‌اى استدلالى و برهانى بوده است. وى، در مقدمه‌ى کتاب، مى‌نويسد: «و بايد اين علم و معرفت، ناشى از دليل و برهان باشد و از روى تقليد نباشد، لهذا اين بى‌بضاعت را به خاطر رسيد كه رساله‌اى در اثبات مطالب مذكور، تأليف نمايد و آن را با عبارات واضحه بيان نمايد تا كافه‌ى فرقه‌ى محقّه-كثرهم الله، از اين، فايض گردند.» | هدف نراقى اول، از تأليف اين کتاب، آشنايى شيعه با مسائل اعتقادى به شيوه‌اى استدلالى و برهانى بوده است. وى، در مقدمه‌ى کتاب، مى‌نويسد: «و بايد اين علم و معرفت، ناشى از دليل و برهان باشد و از روى تقليد نباشد، لهذا اين بى‌بضاعت را به خاطر رسيد كه رساله‌اى در اثبات مطالب مذكور، تأليف نمايد و آن را با عبارات واضحه بيان نمايد تا كافه‌ى فرقه‌ى محقّه-كثرهم الله، از اين، فايض گردند.» | ||
== ساختار == | == ساختار ==کتاب، مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم آیت‌الله [[حسن حسن‌زاده آملى]]، مقدمه مؤلف و پنج باب مى‌باشد. | ||
== گزارش محتوا ==باب اول، در اثبات صانع تعالى شأنه: در اين باب، مؤلف، هفت دليل بر اثبات صانع اقامه مى‌كند: دليل و برهان نخست، همان برهان حدوث است. برهان دوم و سوم، برهان امكان و وجوب است؛ با اين تفاوت كه در برهان سوم، پاى دور و تسلسل به ميان نمى‌آيد، بر خلاف برهان دوم. برهان بعدى، برهانى است كه [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنيار]] از شاگردان شيخ، [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]]، اقامه كرده مبنى بر اينكه هر گاه واجب‌الوجودى نباشد، لازم مى‌آيد كه هيچ خلق و ايجادى در خارج، متحقّق نشود، زيرا كه «ممكن»، خود، در موجود شدن، محتاج به ديگرى است و با وجود اين، چگونه مى‌تواند ديگرى را ايجاد كند؟ ليكن ما مى‌بينيم كه موجودات بى‌حدّ و حصر ايجاد شده‌اند و ايجاد مى‌شوند، پس ناچار بايد واجب‌الوجودى باشد كه خلقت هر موجودى و فيضان هر فيض وجودى از ذات مقدّس او باشد. | |||
== گزارش محتوا == | |||
باب اول، در اثبات صانع تعالى شأنه: در اين باب، مؤلف، هفت دليل بر اثبات صانع اقامه مى‌كند: دليل و برهان نخست، همان برهان حدوث است. برهان دوم و سوم، برهان امكان و وجوب است؛ با اين تفاوت كه در برهان سوم، پاى دور و تسلسل به ميان نمى‌آيد، بر خلاف برهان دوم. برهان بعدى، برهانى است كه [[بهمنیار بن مرزبان|بهمنيار]] از شاگردان شيخ، [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]]، اقامه كرده مبنى بر اينكه هر گاه واجب‌الوجودى نباشد، لازم مى‌آيد كه هيچ خلق و ايجادى در خارج، متحقّق نشود، زيرا كه «ممكن»، خود، در موجود شدن، محتاج به ديگرى است و با وجود اين، چگونه مى‌تواند ديگرى را ايجاد كند؟ ليكن ما مى‌بينيم كه موجودات بى‌حدّ و حصر ايجاد شده‌اند و ايجاد مى‌شوند، پس ناچار بايد واجب‌الوجودى باشد كه خلقت هر موجودى و فيضان هر فيض وجودى از ذات مقدّس او باشد. | |||
برهان پنجم، مبتنى بر معجزات و كرامات انبيا و اوليا است، زيرا كه عقل حكم مى‌كند كه اين امور غريبه كه از پيغمبران و امامان صادر شده است، از قبيل اژدها شدن عصا و زنده نمودن اموات و برگردانيدن خورشيد و شقّ شدن ماه و تسبيح نمودن سنگ‌ريزه و جارى شدن آب از ميان انگشتان و غير اينها از معجزات و كرامات، امورى است كه از انسان صادر نمى‌تواند شد، پس بايد صانع حكيمى باشد كه صدور اين قبيل امور به سبب قدرت كامله و حكمت شامله او باشد. | برهان پنجم، مبتنى بر معجزات و كرامات انبيا و اوليا است، زيرا كه عقل حكم مى‌كند كه اين امور غريبه كه از پيغمبران و امامان صادر شده است، از قبيل اژدها شدن عصا و زنده نمودن اموات و برگردانيدن خورشيد و شقّ شدن ماه و تسبيح نمودن سنگ‌ريزه و جارى شدن آب از ميان انگشتان و غير اينها از معجزات و كرامات، امورى است كه از انسان صادر نمى‌تواند شد، پس بايد صانع حكيمى باشد كه صدور اين قبيل امور به سبب قدرت كامله و حكمت شامله او باشد. | ||
| خط ۷۷: | خط ۶۸: | ||
وى، سپس معاد جسمانى را مورد قبول نه تنها همه مسلمانان و نه تنها مورد اجماع همه ارباب ملل و شرايع، بلكه مورد قبول گروهى از ملحدان و دهريه و تناسخيه مى‌داند، اما درباره معاد روحانى مى‌گويد: جمعى آن را انكار كرده‌اند و آنچه مذهب محقّقين حكما و مدقّقين ارباب شريعت و فقها و متألّهين از عرفا است، آن است كه هر دو قسم معاد ثابت است و مى‌گويند بعد از مفارقت نفس از بدن، از براى او لذّات يا آلام روحانى خواهد بود تا اينكه جناب الهى اموات را زنده گرداند و ارواح ايشان را به ابدان آنها بازگرداند و بعد از تعلّق ارواح به ابدان، از براى ايشان هم لذّات جسمانيّه و هم لذّات روحانيّه، هر دو خواهد بود. | وى، سپس معاد جسمانى را مورد قبول نه تنها همه مسلمانان و نه تنها مورد اجماع همه ارباب ملل و شرايع، بلكه مورد قبول گروهى از ملحدان و دهريه و تناسخيه مى‌داند، اما درباره معاد روحانى مى‌گويد: جمعى آن را انكار كرده‌اند و آنچه مذهب محقّقين حكما و مدقّقين ارباب شريعت و فقها و متألّهين از عرفا است، آن است كه هر دو قسم معاد ثابت است و مى‌گويند بعد از مفارقت نفس از بدن، از براى او لذّات يا آلام روحانى خواهد بود تا اينكه جناب الهى اموات را زنده گرداند و ارواح ايشان را به ابدان آنها بازگرداند و بعد از تعلّق ارواح به ابدان، از براى ايشان هم لذّات جسمانيّه و هم لذّات روحانيّه، هر دو خواهد بود. | ||
== وضعيت کتاب == | == وضعيت کتاب ==انيس الموحدين، در سال 1325ق، همراه کتاب [[كنز الرموز]] به چاپ رسيده و توسط [[عبدالرسول جواهرى]]، به عربى برگردانده شده است. | ||
انيس الموحدين، در سال 1325ق، همراه کتاب [[كنز الرموز]] به چاپ رسيده و توسط [[عبدالرسول جواهرى]]، به عربى برگردانده شده است. | |||
نسخه حاضر در برنامه، با تصحيح و پاورقى شهيد آیت‌الله [[قاضى طباطبايى]] و فهرست مطالب منتشر شده است. | نسخه حاضر در برنامه، با تصحيح و پاورقى شهيد آیت‌الله [[قاضى طباطبايى]] و فهرست مطالب منتشر شده است. | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله ==1- دائرةالمعارف تشيع، ج 2، ص591. | ||
1- دائرةالمعارف تشيع، ج 2، ص591. | |||
2- وبلاگ محمد صادق روحانى، /7/8 1387 - 1429/10/29. | 2- وبلاگ محمد صادق روحانى، /7/8 1387 - 1429/10/29. | ||
3- روحانى‌نژاد، حسين، شرح حال و آثار [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|محقق نراقى]]، آينه پژوهش، فروردين و ارديبهشت 1381،ش 73، ص63-70. | 3- روحانى‌نژاد، حسين، شرح حال و آثار [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|محقق نراقى]]، آينه پژوهش، فروردين و ارديبهشت 1381،ش 73، ص63-70.== پیوندها == | ||
== پیوندها == | |||
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/5330 مطالعه کتاب أنیس الموحدین در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/5330 مطالعه کتاب أنیس الموحدین در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||