۶۱٬۱۸۹
ویرایش
ابن دقماق، ابراهیم بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع مقاله
جز (جایگزینی متن - ' ق' به 'ق') |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR00562.jpg|بندانگشتی|ابن دقماق، ابراهیم بن محمد]] | [[پرونده:NUR00562.jpg|بندانگشتی|ابن دقماق، ابراهیم بن محمد]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ابن دقماق، ابراهیم بن محمد | ||
|- | |- | ||
|نام‌های دیگر | |نام‌های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" | | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" | | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" | | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |809 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" | | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" | | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE562AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
«ابن دُقْماق، صارم‌الدين ابراهيم بن محمد بن آيدَمر العلائى» (ح 750-809ق)، مورخ حنفى‌مذهب است. وى در قاهره ديده به جهان گشود و همان جا درگذشت (دُقماق و تُخماق، واژه‌اى تركى به معنى چكش بزرگ چوبى است). پدر بزرگ آيدمر، عز‌الدين دقماق (د 734ق)، نقيب لشكر و از اميران ملك ناصر محمد بن قلاوون، از فرماندهان مماليك مصر بود. | «ابن دُقْماق، صارم‌الدين ابراهيم بن محمد بن آيدَمر العلائى» (ح 750-809ق)، مورخ حنفى‌مذهب است. وى در قاهره ديده به جهان گشود و همان جا درگذشت (دُقماق و تُخماق، واژه‌اى تركى به معنى چكش بزرگ چوبى است). پدر بزرگ آيدمر، عز‌الدين دقماق (د 734ق)، نقيب لشكر و از اميران ملك ناصر محمد بن قلاوون، از فرماندهان مماليك مصر بود. | ||
== تحصیلات == | |||
ابراهيم، نخست در زُمره نظاميان درآمد، سپس به تحصيل علاقه‌مند شد و نزد برخى از فقهاى حنفى فقه آموخت، آن‌گاه به ادبيات روى آورد و سرانجام، علم تاريخ را برگزيد و در آن مهارت يافت و آثار بسيار ارزشمندى در اين زمينه تأليف كرد. | ابراهيم، نخست در زُمره نظاميان درآمد، سپس به تحصيل علاقه‌مند شد و نزد برخى از فقهاى حنفى فقه آموخت، آن‌گاه به ادبيات روى آورد و سرانجام، علم تاريخ را برگزيد و در آن مهارت يافت و آثار بسيار ارزشمندى در اين زمينه تأليف كرد. | ||
[[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]، مجموعه تأليفات و نوشته‌هاى او را بيش از 200 مى‌داند. در اواخر عمر، مدتى به سمت والى شهر دِمياط منصوب شد، اما پس از اندكى از مقام خود معزول گرديد و به قاهره بازگشت. وى كه يك حنفى متعصب بود، به اتهام نقل مطلبى توهين‌آميز عليه امام شافعى، از سوى جلال‌الدين قاضى شافعى قاهره، مورد بازپرسى و محاكمه قرار گرفت و با اينكه اين اتهام را رد كرد و يادآورى نمود كه مطلب مورد نظر را از کتابى كه نزد خاندان طرابلسى بوده، نقل كرده است، به حكم قاضى، تعزير و زندانى شد. | [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]، مجموعه تأليفات و نوشته‌هاى او را بيش از 200 مى‌داند. در اواخر عمر، مدتى به سمت والى شهر دِمياط منصوب شد، اما پس از اندكى از مقام خود معزول گرديد و به قاهره بازگشت. وى كه يك حنفى متعصب بود، به اتهام نقل مطلبى توهين‌آميز عليه امام شافعى، از سوى جلال‌الدين قاضى شافعى قاهره، مورد بازپرسى و محاكمه قرار گرفت و با اينكه اين اتهام را رد كرد و يادآورى نمود كه مطلب مورد نظر را از کتابى كه نزد خاندان طرابلسى بوده، نقل كرده است، به حكم قاضى، تعزير و زندانى شد. | ||
== وفات == | |||
با وجود اينكه ابن دُقماق، آثار متعددى به رشته تحرير درآورد، اما از ادبيات عرب بهره كافى نداشت و در نوشتن، از زبان عاميانه استفاده مى‌كرد. سرانجام، پس از حدود 60 سال زندگى، در ذى‌حجه 809ق درگذشت. حاجى خليفه، در چندين جاى کتاب خود، سال درگذشت ابن دقماق را 790ق آورده است. گرچه [[سيوطى]] نيز او را متوفى در همين سال دانسته، لكن سنش را بيش از 80 ذكر كرده است. از سوى ديگر، ابن اياس، تولد ابن دقماق را 745ق، ياد كرده است، اما با در نظر گرفتن گزارش مورخان هم‌عصر وى، چون [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] و ديگران، مى‌توان گفت كه سال ولادت و مرگ او همان است كه در آغاز ذكر شد. وى در نوشتن کتاب‌هايش از آثار دانشمندانى نظير الكندى، ابن سعيد مؤلف کتاب المغرب، ابن يونس و ديگران سود جسته و خود نيز مورد اعتماد مورخان و نويسندگان هم‌زمان و سده‌هاى بعد بوده است. | با وجود اينكه ابن دُقماق، آثار متعددى به رشته تحرير درآورد، اما از ادبيات عرب بهره كافى نداشت و در نوشتن، از زبان عاميانه استفاده مى‌كرد. سرانجام، پس از حدود 60 سال زندگى، در ذى‌حجه 809ق درگذشت. حاجى خليفه، در چندين جاى کتاب خود، سال درگذشت ابن دقماق را 790ق آورده است. گرچه [[سيوطى]] نيز او را متوفى در همين سال دانسته، لكن سنش را بيش از 80 ذكر كرده است. از سوى ديگر، ابن اياس، تولد ابن دقماق را 745ق، ياد كرده است، اما با در نظر گرفتن گزارش مورخان هم‌عصر وى، چون [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] و ديگران، مى‌توان گفت كه سال ولادت و مرگ او همان است كه در آغاز ذكر شد. وى در نوشتن کتاب‌هايش از آثار دانشمندانى نظير الكندى، ابن سعيد مؤلف کتاب المغرب، ابن يونس و ديگران سود جسته و خود نيز مورد اعتماد مورخان و نويسندگان هم‌زمان و سده‌هاى بعد بوده است. | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۱: | ||
7. فرائد الفوائد كه در تعبير خواب است؛ | 7. فرائد الفوائد كه در تعبير خواب است؛ | ||
8. الدر المنضد في وفيات اعيان امه محمد. | 8. الدر المنضد في وفيات اعيان امه محمد<ref>دیانت، على‌اكبر، ج 3، ص507-509.</ref>. | ||
==پانویس== | |||
<references /> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
دیانت، على‌اكبر، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374 | |||