تهذيب الأسماء و اللغات: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات کتاب

| تصویر =NUR11716J1.jpg

[[مرشد، عادل]] (مصحح)

[[غضبان، عامر]] (مصحح)

اسلام - سرگذشت‌نامه

محدثان اهل سنت - سرگذشت‌نامه

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11716AUTOMATIONCODE

| چاپ =1

| کد پدیدآور =

| پس از =

}}

== ساختار ==

اين كتاب؛ شامل مقدمه‌اى به قلم محققان؛ عامر غضبان و عادل مرشد، شرح حال مؤلف، خطبه مؤلف و سه بخش (اسماء، نساء و لغات) مى‌باشد.

== گزارش محتوا ==

مؤلف در مقدمه ضمن بيان اهميت زبان و نقش آن در فهم معانى عبارات قرآن و سنت همچنين يادكرد موضع سلف در پرداختن به امور زبانى منابع مختار خود را معرفى كرده است. مهم‌ترين ويژگى دو بخش اصلى اثر، گزينشى بودن آن است چنين به نظر مى‌رسد كه نووى اين اثر را صرفا براى گشودن گره دشوارى‌هاى اسما و الفاظى نوشته كه محققان علوم دينى با آنها سر و كار داشته‌اند، چنانكه نمى‌توان بخش "اسماء" اثر را جامع ذكر رجال رشته‌اى معين دانست يا بخش لغات را دربرگيرنده عموم الفاظ دشوارياب، با توجه به گرايشهاى فقهى و حديثى مؤلف شايد بتوان هر دو بخش را در آن حوزه‌ها تخصصى‌تر تلقى كرد.

در بخش اول (اسماء) نووى نام‌ها را در دو فصل مستقل مختص به مردان و زنان جاى داده و هر يك از اين دو را به هشت گروه به شرح زير تقسيم كرده است:

# كنيه از قبيل ابوالقاسم، ابوبكر، ابوحفص.

# انساب و القاب و قبايل از قبيل ازهرى، اوزاعى، بويطى، مزنى، اعمش، آصم، قريش، خزاعه و خثعم.

اطلاعات بيشتر مربوط است به نسب، قبيله، شهرت، تخصص، مقام و تأليفات. منابع اطلاعات جز سلسله روايان روايات، در هر مورد معرفى نشده، اما براى كل اثر نام برده شده است.

از شروح حديث نيز معالم السنن حمد بن محمد خطابى در شرح سنن ابى داود، التمهيد [[ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله|ابن عبدالبر]] در شرح [[موطأ الإمام مالك|موطأ مالك]]، شح جامع ترمذى از ابن العربى، شح [[صحيح بخارى]] از ابن بطّال، شرح صحيح مسلم از قاضى عياض، المشارق قاضى عياض، و مطالع الانوار ابن قرتول از مهم‌ترين منابع اثر بوده‌اند. همچنين در مواردى به الاشتقاق ابوالفتح همدانى، الموتلف و المختلف فى الاماكن حازمى و مراجع ديگر نيز استناد شده است.

==وضعیت کتاب==

تهذيب الاسماء و اللغات را محمد بن محمود حنفى (وفات:786ق.) مرتب ساخته و عبدالقادر بن محمد قريشى و عبدالرحمن بن بسطامى تحت عنوان الفوائد السنيه، همچنين عبدالرحمن [[سيوطى]] تلخيص كرده‌اند. اين كتاب در قاهره در چهار مجلد و بيروت سه مجلد به طبع رسيده است.

==منابع مقاله==

# انصارى خوشابر، مسعود، فرهنگ آثار ايرانى - اسلامى، ج2، ص473-474.

# زندگى و آثار امام نووى، سايت آفتاب به نقل از سايت نوگرا، 1387/5/13.

# مقدمه مصححان.

[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]

[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]]