المنهل الروي في مختصر علوم الحديث النبوي: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ابن جماعه، محمد بن ابراهیم]] (نويسنده)

| زبان =عربي

| تعداد جلد =1

| کتابخانۀ دیجیتال نور =29368

کتاب [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]]، از جمله مهم‎ترین تألیفات قرن هفتم هجری در علوم حدیث می‎باشد. وی در این کتاب، علوم الحدیث را در 65 علم توسعه داده و به توضیح و تشریح آن پرداخته است. او تمام آثار دانشمندان قبل از خود را در اختیار داشته و با مطالعه آنها مطالب را با طبقه‎بندی تفکیکی و مشخص به‎صورت جداجدا با بحث منطقی در مورد هر مطلب آورده است. این اثر، پایه و اساس تألیفات بعد از خود قرار گرفته و جمعی از برجسته‎ترین رجال علم، به تلخیص و توضیح آن پرداخته و برخی نیز، آن را به نظم کشیده‎اند که اثر حاضر، از جمله تلخیصات این کتاب می‎باشد<ref>ر.ک: سجادی، رضیه سادات، ص128-‎134</ref>.

نظمی که ابن جماعه در کتاب خود انتخاب کرده، متفاوت با تنظیمات کتاب [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]] می‎باشد. آنچه باعث اهمیت این کتاب می‎شود، آن است که این اثر، تلخیص صرف کتاب [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]] نیست، بلکه مطالبی نیز به آن، افزوده شده است. این اثر که با تحقیق محی‎الدین عبدالرحمن رمضان به چاپ رسیده است، با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب آن، در چهار طرف و هر طرف در چند قسم، تنظیم شده است:

در مقدمه محقق، ضمن ارائه زندگی‎نامه مفصلی از نویسنده، اهمیت کتاب و اقدامات تحقیقی صورت‎گرفته در آن، توضیح داده شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5-24</ref>.

در مقدمه مؤلف، ضمن اشاره به اهمیت علم حدیث، به تعریف سند، اسناد، حدیث، خبر و فروعات آن، پرداخته شده است<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص29-32</ref>.

نویسنده انواع متن را سی گونه دانسته به شرح زیر: مسند، متصل، مرفوع، موقوف، فروع، مقطوع، مرسل، منقطع، معضل، معنعن، معلق، شاذ، منکر، افراد، معلل، مضطرب، مدرج، مقلوب، موضوع، مشهور، غریب و عزیز، مصحف، مسلسل، زیادة الثقه، اعتبار و متابعات و شواهد، مختلف الحدیث، ناسخ و منسوخ و غریب اللفظ<ref>ر.ک: متن کتاب، ص33-62</ref>.

طرف دوم: اسناد و متعلقات آن. این طرف، شامل یازده نوع از علوم الحدیث به ترتیب زیر، می‎باشد:

# شناخت صفات کسی که روایاتش قبول یا رد می‎شود؛

# دور بودن وفات دو راوی - که از شیخ واحد روایت می‎کنند – از یکدیگر؛

# عنعنه در سند<ref>ر.ک: همان، ص63-78</ref>.

# آداب طالب حدیث<ref>ر.ک: همان، ص79-110</ref>.

طرف چهارم: سخن در اسامی رجال و طبقات علما. بر این اساس، بیست‎ویک نوع از علوم حدیث طبقه‎بندی شده است:

# اسامی و کنیه‎ها؛

# کسانی که با اسامی یا صفات مختلف ذکر شده‎اند؛

# ثقاتی که دچار تباهی خرد شده‎اند؛

# تواریخ و وفیات<ref>ر.ک: همان، ص111-140</ref>.

از جمله اقداماتی که محقق درباره کتاب انجام داده، افزودن فهارس فنی به آن به‎منظور تسهیل در دسترسی به مطالب می‎باشد. این فهارس که در انتهای کتاب قرار گرفته‎اند، عبارتند از: فهرست مطالب؛ اعلام؛ اقوام و جماعات و اماکن مذکور در متن، به‎همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده و محقق.

پاورقی‎ها نیز توسط محقق نوشته شده و در آن‎ها، علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی عبارات و کلمات متن، پرداخته شده است.

==پانویس ==

<references />

مقدمه و متن کتاب.