پرش به محتوا

تفسير جوامع الجامع (مصحح، گرجی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۷: خط ۵۷:
#طبرسى در این کتاب هرگاه از [[حضرت صادق(ع)]] روایتى نقل مى‌کند، غالبا به جهت رعایت اختصار، حرف «ص» را براى لقب شریف آن حضرت رمز قرار داده و حتّى در پاره‌اى از موارد از ذکر مثل کلمه «قال» و «عن» و مانند آن قبل از آن حرف نیز صرف نظر نموده است. البته جناب دکتر گرجى به‌تبعیت از نسخه «ب» که مصحّح محترم آن - چنان‌که خود تصریح کرده - به تصرّف خود رمز مزبور را به «عن الصّادق» تبدیل کرده، از به کار بردن رمز مزبور غالبا خوددارى کرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12348/2/19 طبرسی، فضل بن حسن، ج1، ص19]</ref>.
#طبرسى در این کتاب هرگاه از [[حضرت صادق(ع)]] روایتى نقل مى‌کند، غالبا به جهت رعایت اختصار، حرف «ص» را براى لقب شریف آن حضرت رمز قرار داده و حتّى در پاره‌اى از موارد از ذکر مثل کلمه «قال» و «عن» و مانند آن قبل از آن حرف نیز صرف نظر نموده است. البته جناب دکتر گرجى به‌تبعیت از نسخه «ب» که مصحّح محترم آن - چنان‌که خود تصریح کرده - به تصرّف خود رمز مزبور را به «عن الصّادق» تبدیل کرده، از به کار بردن رمز مزبور غالبا خوددارى کرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12348/2/19 طبرسی، فضل بن حسن، ج1، ص19]</ref>.
#در تصحیح این اثر از پنج نسخه استفاده شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12348/2/19 همان، ج1، ص19]</ref>. از این پنج نسخه، مصحح کتاب، ابوالقاسم گرجی، نسخه‌ای از کتاب که توسط محمدعلی قاضی طباطبایی و با همکاری برخی از فضلا مورد تحقیق و تصحیح قرار گرفته و در ماه رجب 1379 تا شعبان 1383 در چاپخانه مصباحی چاپ و منتشر شده است  را در اولویت قرار داده است و با نام «ب» نام‌گذاری کرده است. در رونوشت از قسمت‌های مختلف این نسخه از کسانی چون سید رضا هاشمیان و حکمت آل آقا نیز بهره گرفته است، سپس این رونوشت‌ها را با دیگر نسخ مقابله و در صورت اختلاف، با همکاری و مشاوره یکدیگر صحیح‌ترین آنها را در متن آورده و اختلاف نسخ را در پاورقی‌ها قید کرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12348/2/28 همان، ج1، ص28]</ref>.
#در تصحیح این اثر از پنج نسخه استفاده شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12348/2/19 همان، ج1، ص19]</ref>. از این پنج نسخه، مصحح کتاب، ابوالقاسم گرجی، نسخه‌ای از کتاب که توسط محمدعلی قاضی طباطبایی و با همکاری برخی از فضلا مورد تحقیق و تصحیح قرار گرفته و در ماه رجب 1379 تا شعبان 1383 در چاپخانه مصباحی چاپ و منتشر شده است  را در اولویت قرار داده است و با نام «ب» نام‌گذاری کرده است. در رونوشت از قسمت‌های مختلف این نسخه از کسانی چون سید رضا هاشمیان و حکمت آل آقا نیز بهره گرفته است، سپس این رونوشت‌ها را با دیگر نسخ مقابله و در صورت اختلاف، با همکاری و مشاوره یکدیگر صحیح‌ترین آنها را در متن آورده و اختلاف نسخ را در پاورقی‌ها قید کرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12348/2/28 همان، ج1، ص28]</ref>.
#مصحح در تصحیح این کتاب علاوه بر نسخ، از کتب بسیاری در لغت، تفسیر، نحو، تاریخ، رجال، شعر و غیره مانند [[القاموس المحیط|قاموس]] [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]]، [[الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة|صحاح]] [[جوهری، اسماعیل بن حماد|جوهری]]، [[مجمع البحرین]] [[طریحی، فخرالدین بن محمد|طریحی]]، [[المصباح المنیر في غریب الشرح الکبیر للرافعي|مصباح المنیر]] [[فیومی، احمد بن محمد|فیومی]]، [[لسان العرب]] [[ابن منظور، محمد بن مکرم|ابن منظور]]، [[مقدمه الادب]] [[زمخشری]]، [[اقرب الموارد]] [[شرتونی]]، [[تبیان عکبری]]، [[تبیان]] [[شیخ طوسی]]، [[کشاف]]، [[تفسیر بیضاوی]]، [[مجمع البیان]]، [[تفسیر گازر]]، [[کشف الاسرار]] [[خواجه عبدالله انصاری]]، [[مغنی اللبیب]] [[ابن هشام]]، [[بلوغ الارب فی معرفة احوال عرب]] [[آلوسی]]، [[الاعلام زرکلی]]، [[تاریخ الادب العربی]] [[زیّات]]، بعضی از حواشی و شروح کشاف، [[دیوان امرؤ القیس]]، [[دیوان اعشی]]، [[مرشد]] و غیره استفاده شده کرده است و در صورت لزوم نام هر یک را در پاورقی آورده است. در این میان از کشاف زمخشری سپس تفسیر بیضاوی و مجمع البیان بیشترین بهره برده است. <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12348/2/30 همان، ج1، ص30]</ref>
#مصحح در تصحیح این کتاب علاوه بر نسخ، از کتب بسیاری در لغت، تفسیر، نحو، تاریخ، رجال، شعر و غیره مانند [[القاموس المحیط|قاموس]] [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]]، [[الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة|صحاح]] [[جوهری، اسماعیل بن حماد|جوهری]]، [[مجمع البحرین]] [[طریحی، فخرالدین بن محمد|طریحی]]، [[المصباح المنیر في غریب الشرح الکبیر للرافعي|مصباح المنیر]] [[فیومی، احمد بن محمد|فیومی]]، [[لسان العرب]] [[ابن منظور، محمد بن مکرم|ابن منظور]]، [[مقدمه الأدب]] [[زمخشری]]، [[أقرب الموارد]] [[شرتونی]]، [[تبیان عکبری]]، [[تبیان]] [[شیخ طوسی]]، [[کشاف]]، [[تفسیر بیضاوی]]، [[مجمع البیان]]، [[تفسیر گازر]]، [[کشف الأسرار]] [[خواجه عبدالله انصاری]]، [[مغنی اللبیب]] [[ابن هشام]]، [[بلوغ الأرب فی معرفة أحوال العرب]] [[آلوسی]]، [[الأعلام زرکلی]]، [[تاریخ الأدب العربی]] [[زیّات]]، بعضی از حواشی و شروح کشاف، [[دیوان امرؤ القیس]]، [[دیوان اعشی]]، [[مرشد]] و غیره استفاده کرده است و در صورت لزوم نام هریک را در پاورقی آورده است. در این میان از کشاف زمخشری سپس تفسیر بیضاوی و مجمع البیان بیشترین بهره را برده است. <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12348/2/30 همان، ج1، ص30]</ref>
#گفتنى است که مصحح براى هرکدام از جلدهاى چهارگانه اثر حاضر مقدمه‌اى عالمانه و جداگانه نوشته و برخى از مباحث روشى و چگونگى تصحیح و ویژگى‌هاى کتاب را شرح داده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12348/2/19 همان، ج1، ص19]</ref>.
#گفتنى است که مصحح براى هرکدام از جلدهاى چهارگانه اثر حاضر مقدمه‌اى عالمانه و جداگانه نوشته و برخى از مباحث روشى و چگونگى تصحیح و ویژگى‌هاى کتاب را شرح داده است <ref>[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/12348/2/19 همان، ج1، ص19]</ref>.
#کتاب حاضر از نظر تصحیح، روشمند و ممتاز است، به‌طورى‌که بارها از سوى مجامع علمى مورد تقدیر و تشویق قرار گرفته است و به‌عنوان مثال در سال 1362ش، به‌عنوان کتاب سال جمهورى اسلامى ایران انتخاب شده است. یکى از پژوهشگران نیز در مقاله‌اى انتقادى تحت عنوان «غناى دانش و روش در تصحیح جوامع الجامع»، آن را شناسانده و برخى از انتقادات را از نظر تصحیح مطرح کرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19827/2/5 همان، ج3، ص هـ-ز]</ref>.
#کتاب حاضر از نظر تصحیح، روشمند و ممتاز است؛ به‌طورى‌که بارها از سوى مجامع علمى مورد تقدیر و تشویق قرار گرفته است و به‌عنوان مثال در سال 1362ش، به‌عنوان کتاب سال جمهورى اسلامى ایران انتخاب شده است. یکى از پژوهشگران نیز در مقاله‌اى انتقادى تحت عنوان «غناى دانش و روش در تصحیح جوامع الجامع»، آن را شناسانده و برخى از انتقادات را از نظر تصحیح مطرح کرده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19827/2/5 همان، ج3، ص هـ-ز]</ref>.
#پاورقى‌هاى کتاب، روشمند و عالمانه تنظیم شده و در آن افزون بر بیان اختلاف نسخه‌هاى خطى، برخى از لغات مشکل معنا شده <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12348/3/24 همان، ج1، ص24، پاورقى 5]</ref> و برخى از توضیحات ضرورى در باره موضوعات یا شخصیت‌ها و... آمده <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19827/3/109 همان، ج3، ص109]</ref> و همچنین شماره جلد و صفحه منابع مورد استناد مؤلف یا مصحح روشن شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12350/2/92 همان، ج4، ص92، پاورقى 3]</ref>.
#پاورقى‌هاى کتاب، روشمند و عالمانه تنظیم شده و در آن افزون بر بیان اختلاف نسخه‌هاى خطى، برخى از لغات مشکل معنا شده <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12348/3/24 همان، ج1، ص24، پاورقى 5]</ref> و برخى از توضیحات ضرورى در باره موضوعات یا شخصیت‌ها و... آمده <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19827/3/109 همان، ج3، ص109]</ref> و همچنین شماره جلد و صفحه منابع مورد استناد مؤلف یا مصحح روشن شده است <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12350/2/92 همان، ج4، ص92، پاورقى 3]</ref>.


۱

ویرایش