۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تفتازانی، مسعود بن عمر: تفاوت میان نسخه‌ها
غنی سازی متن
جز (جایگزینی متن - 'رحمه الله' به 'رحمه‌الله') |
(غنی سازی متن) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR01827.jpg|بندانگشتی|تفتازانی، مسعود بن عمر]] | [[پرونده:NUR01827.jpg|بندانگشتی|تفتازانی، مسعود بن عمر]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |تفتازانی، مسعود بن عمر | ||
|- | |- | ||
|نام های دیگر | |نام های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | تفتازانی، س‍ع‍دال‍دی‍ن | ||
م‍لا س‍ع‍د تفتازانی | م‍لا س‍ع‍د تفتازانی | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |عمر | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |722 یا738ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |قريه تفتازان از توابع نسا، در نزديكى سرخس | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |792 هـ.ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |[[قطب‌‌الدین رازی، محمد بن محمد|قطب‌الدين رازى]] و عضدالدين ايجى | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[الحاشیة علی تهذیب المنطق للتفتازاني]] | ||
[[مختصر المعانی]] | |||
[[شرح | [[شرح العقائد النسفیة]] | ||
|-class= | |||
[[شرح المقاصد]] | |||
[[المدرس الأفضل فیما یرمز و یشار إلیه في المطول]] | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE1827AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''سعدالدين مسعود بن عمر بن عبدالله تفتازانى''' (722-792ق)، اديب، متكلم و منطق‌دان سده 8ق در قريه تفتازان از توابع نسا، در نزديكى سرخس، متولد شد. منابع سال تولد او را مختلف /722 738ق نقل كرده‌اند؛ اما در پايان نسخه‌اى از المطوّل به نقل از خود تفتازانى آمده است كه وى در 728ق و در 16 سالگى، كتاب شرح‌التصريف را تأليف كرده است كه بر طبق آن، سال ولادت او مى‌بايست 712ق باشد. از تأليفات او چنين برمى‌آيد كه وى به شهرهاى بسيارى در حوزه خراسان بزرگ؛ همچون سرخس، خوارزم، سمرقند، هرات، غجدوان، فريومد و جام سفر كرده است. | |||
تفتازانى دانشمندى متأمل و معتدل است كه همواره جهت اعتدال را رعايت مى‌كند. او معمولاً در اختيار رأى، تابع دليلى است كه به نظرش قوى باشد. وى اغلب از انتساب خود به فرقه‌اى خاص خوددارى مى‌ورزد و فرقه‌هاى مخالف خود را با تعابير ركيك و زننده مخاطب قرار نمى‌دهد. تفتازانى حتى در مواردى كه از شيعه سخن به ميان مى‌آورد، اگر با ديدگاه آنان موافق نباشد، نارضايتى خود را با استدلال ابراز مى‌دارد و از توهين يا استفاده از تعابير بى‌ادبانه خوددارى مى‌كند. همين اعتدال در انديشه باعث شده است كه نويسندگان در مورد مذهب فقهى و كلامى او دچار اختلاف و سردرگمى شوند و به آسانى نتوانند، از كلام خود او دريابند كه ماتريدى يا اشعرى است. | تفتازانى دانشمندى متأمل و معتدل است كه همواره جهت اعتدال را رعايت مى‌كند. او معمولاً در اختيار رأى، تابع دليلى است كه به نظرش قوى باشد. وى اغلب از انتساب خود به فرقه‌اى خاص خوددارى مى‌ورزد و فرقه‌هاى مخالف خود را با تعابير ركيك و زننده مخاطب قرار نمى‌دهد. تفتازانى حتى در مواردى كه از شيعه سخن به ميان مى‌آورد، اگر با ديدگاه آنان موافق نباشد، نارضايتى خود را با استدلال ابراز مى‌دارد و از توهين يا استفاده از تعابير بى‌ادبانه خوددارى مى‌كند. همين اعتدال در انديشه باعث شده است كه نويسندگان در مورد مذهب فقهى و كلامى او دچار اختلاف و سردرگمى شوند و به آسانى نتوانند، از كلام خود او دريابند كه ماتريدى يا اشعرى است. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۵: | ||
براساس گزارش مشهورى كه در «الشقائق النعمانية» آمده است، در اواخر عمر تفتازانى مباحثه‌اى ميان وى و جرجانى در حضور تيمور گوركان با داورى نعمان‌الدين خوارزمى بر پا شد، و با برترى جرجانى و تألّم فراوان تفتازانى پايان يافت، تا آنجا كه به گفته برخى همين واقعه به فوت او انجاميد. | براساس گزارش مشهورى كه در «الشقائق النعمانية» آمده است، در اواخر عمر تفتازانى مباحثه‌اى ميان وى و جرجانى در حضور تيمور گوركان با داورى نعمان‌الدين خوارزمى بر پا شد، و با برترى جرجانى و تألّم فراوان تفتازانى پايان يافت، تا آنجا كه به گفته برخى همين واقعه به فوت او انجاميد. | ||
== وفات == | |||
درباره تاريخ وفات تفتازانى نيز، همانند سال تولدش 797/792/791ق مختلف ذكر شده است كه با توجه به تاريخ مباحثه ميان تفتازانى و [[جرجانی، علی بن محمد|مير سيد شريف جرجانى]] در 791ق و فاصله اندك آن با درگذشت وى، قول سوم پذيرفتنى نيست. | درباره تاريخ وفات تفتازانى نيز، همانند سال تولدش 797/792/791ق مختلف ذكر شده است كه با توجه به تاريخ مباحثه ميان تفتازانى و [[جرجانی، علی بن محمد|مير سيد شريف جرجانى]] در 791ق و فاصله اندك آن با درگذشت وى، قول سوم پذيرفتنى نيست. | ||
== شاگردان == | |||
از ميان شاگردان تفتازانى مى‌توان به حسام‌الدين بن على بن محمد ابيوردى، صاحب كتاب ربيع‌الجنان، برهان‌الدين حيدر هروى، علاءالدين على رومى، علاءالدين محمد بخارى و فتح‌الله شروانى اشاره كرد. | از ميان شاگردان تفتازانى مى‌توان به حسام‌الدين بن على بن محمد ابيوردى، صاحب كتاب ربيع‌الجنان، برهان‌الدين حيدر هروى، علاءالدين على رومى، علاءالدين محمد بخارى و فتح‌الله شروانى اشاره كرد. | ||