۶۱٬۱۸۹
ویرایش
الديوان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ر.ك:' به 'ر.ک:'
جز (جایگزینی متن - 'ر.ك:' به 'ر.ک:') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
|||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
شعر [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] آينه تمام‌نماى روزگارش است؛ زيرا به اندازه كافى ثروتمند بود و نيازى به سرودن اشعار متكسبانه و تملق‌گويى نداشت. وى شاعرى توانا و زبان‌آور بود، ولى در شعر به شهرت و آوازه برادرش [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] نرسيد و شايد تلاش حاسدان و دشمنانش يكى از علل آن باشد.<ref>شكيب، محمود و اسماعيل‌زاده، محمد، 1394</ref> | شعر [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] آينه تمام‌نماى روزگارش است؛ زيرا به اندازه كافى ثروتمند بود و نيازى به سرودن اشعار متكسبانه و تملق‌گويى نداشت. وى شاعرى توانا و زبان‌آور بود، ولى در شعر به شهرت و آوازه برادرش [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] نرسيد و شايد تلاش حاسدان و دشمنانش يكى از علل آن باشد.<ref>شكيب، محمود و اسماعيل‌زاده، محمد، 1394</ref> | ||
اين شاعر متعهد، در تمام طول عمر، خود را عاشق و حامى اهل‌بيت(ع) دانسته و در راه اعتلاى فرهنگ اسلام و احقاق حقوق مسلّم ائمه(ع) به مجاهدت پرداخته است؛ مجاهدتى كه در قالب‌هاى مختلف بيان، مانند مدح، رثا، هجا، استفهام و وصف جلوه نموده و با استمداد از هوش و استعداد خدادادى در زمان خود پرچم‌دار راستين مكتب اهل‌بيت(ع) بوده است.<ref>ر. | اين شاعر متعهد، در تمام طول عمر، خود را عاشق و حامى اهل‌بيت(ع) دانسته و در راه اعتلاى فرهنگ اسلام و احقاق حقوق مسلّم ائمه(ع) به مجاهدت پرداخته است؛ مجاهدتى كه در قالب‌هاى مختلف بيان، مانند مدح، رثا، هجا، استفهام و وصف جلوه نموده و با استمداد از هوش و استعداد خدادادى در زمان خود پرچم‌دار راستين مكتب اهل‌بيت(ع) بوده است.<ref>ر.ک: شبستانى، محسن، 1394</ref> | ||
بهره‌گيرى از پرتو علم عالم مشهورى چون [[شيخ مفيد]] و معاصر بودنش با شاعر بلندآوازه‌اى چون متنبى، وى را اديبى چيره‌دست بار آورده است و بدون شك، موضوعات مهمى چون حقانيت مكتب شيعه، اعتقاد به ظهور منجى عالم بشريت، منتظر عقوبت دشمنان ماندن و آرزوى گرفتن انتقام خون ائمه(ع) كه هركدام به‌نوعى مورد ظلم و بيداد قرار گرفته‌اند، از برجسته‌ترين موضوعات شعر اوست. از ديگر مواردى كه در ديوان او نوازشگر چشمان خواننده است، موضوعاتى مانند مدح پدر، مدح بزرگان دربار، تهنيت‌ها و تبريك‌هاى دوستانه، فخر به خود و غزل مى‌باشد. شعرشان كه در معنا و لفظ شعرى متين و محكم مى‌باشد، مى‌تواند يكى از بهترين نمايندگان شعر عربى اصيل به‌حساب آيد. از آنجا كه اشعار او از عاطفه‌اى صادق بهره‌مند است، به‌راحتى نبض احساسات خواننده را در قبضه اختيار خود مى‌گيرد و استحكام و شيوايى الفاظ كه با سادگى و زيبايى عجين گشته، اشعارش را دلچسب و گورا نموده است.<ref>ر. | بهره‌گيرى از پرتو علم عالم مشهورى چون [[شيخ مفيد]] و معاصر بودنش با شاعر بلندآوازه‌اى چون متنبى، وى را اديبى چيره‌دست بار آورده است و بدون شك، موضوعات مهمى چون حقانيت مكتب شيعه، اعتقاد به ظهور منجى عالم بشريت، منتظر عقوبت دشمنان ماندن و آرزوى گرفتن انتقام خون ائمه(ع) كه هركدام به‌نوعى مورد ظلم و بيداد قرار گرفته‌اند، از برجسته‌ترين موضوعات شعر اوست. از ديگر مواردى كه در ديوان او نوازشگر چشمان خواننده است، موضوعاتى مانند مدح پدر، مدح بزرگان دربار، تهنيت‌ها و تبريك‌هاى دوستانه، فخر به خود و غزل مى‌باشد. شعرشان كه در معنا و لفظ شعرى متين و محكم مى‌باشد، مى‌تواند يكى از بهترين نمايندگان شعر عربى اصيل به‌حساب آيد. از آنجا كه اشعار او از عاطفه‌اى صادق بهره‌مند است، به‌راحتى نبض احساسات خواننده را در قبضه اختيار خود مى‌گيرد و استحكام و شيوايى الفاظ كه با سادگى و زيبايى عجين گشته، اشعارش را دلچسب و گورا نموده است.<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
گرچه در دوره عباسى تلاش گسترده‌اى براى نوآورى در قالب و محتواى اشعار پديد آمد، اما شعر او همچنان بر اساس اسلوب قديم پيش رفت تا جايى كه گاهى بوى صحرا و بيابان و صداى گريه شاعر هنگام وقوف بر اطلال و دمن محبوب فضاى شعرش را فرامى‌گيرد.<ref>همان</ref> | گرچه در دوره عباسى تلاش گسترده‌اى براى نوآورى در قالب و محتواى اشعار پديد آمد، اما شعر او همچنان بر اساس اسلوب قديم پيش رفت تا جايى كه گاهى بوى صحرا و بيابان و صداى گريه شاعر هنگام وقوف بر اطلال و دمن محبوب فضاى شعرش را فرامى‌گيرد.<ref>همان</ref> | ||
از جمله ويژگى‌هاى شعر شريف مرتضى كه در اثر حاضر به‌خوبى مى‌توان آن را يافت، نمود بارز شخصيت نمادين امام حسين(ع) است. [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] 14 قصيده كوتاه و بلند و مستقل و جمعا در 696 بيت براى جدش حضرت امام حسين(ع) مرثيه سروده است. وى در اين مراثى سوزناك كه به‌طور معمول، آنها را در روز عاشورا مى‌سروده، از مبانى فكرى شيعه و از آرمان‌هاى آن دفاع كرده و تشيع مخلصانه خود را به نمايش گذارده است و ازاين‌رو، بررسى مضامين مراثى حسينى او، اهميت خاصى دارد؛ چراكه با پرداختن به آن معلوم خواهد شد وى كدامين واقعيات تاريخى را يادآور شده و چگونه بر امام حسين(ع) و ياران با وفايش گريسته و چه عبرت‌هايى را فرا روى خوانندگان اشعار خويش قرار داده است.<ref>ر. | از جمله ويژگى‌هاى شعر شريف مرتضى كه در اثر حاضر به‌خوبى مى‌توان آن را يافت، نمود بارز شخصيت نمادين امام حسين(ع) است. [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] 14 قصيده كوتاه و بلند و مستقل و جمعا در 696 بيت براى جدش حضرت امام حسين(ع) مرثيه سروده است. وى در اين مراثى سوزناك كه به‌طور معمول، آنها را در روز عاشورا مى‌سروده، از مبانى فكرى شيعه و از آرمان‌هاى آن دفاع كرده و تشيع مخلصانه خود را به نمايش گذارده است و ازاين‌رو، بررسى مضامين مراثى حسينى او، اهميت خاصى دارد؛ چراكه با پرداختن به آن معلوم خواهد شد وى كدامين واقعيات تاريخى را يادآور شده و چگونه بر امام حسين(ع) و ياران با وفايش گريسته و چه عبرت‌هايى را فرا روى خوانندگان اشعار خويش قرار داده است.<ref>ر.ک: شكيب، محمود و اسماعيل‌زاده، محمد، 1394</ref> | ||
اگر بخواهيم به بررسى خصوصيات امام حسين(ع) در شعر شريف مرتضى بپردازيم، بايد نخست اين خصوصيات را بررسى كرده و آنها را به دو گروه فردى و اجتماعى تقسيم كرد. از جمله نمادهاى مزبور كه در ادبيات بكايى و درعين‌حال، حماسى شريف مرتضى نمود پيدا كرده است، مى‌توان به موارد زير اشاره كرد: | اگر بخواهيم به بررسى خصوصيات امام حسين(ع) در شعر شريف مرتضى بپردازيم، بايد نخست اين خصوصيات را بررسى كرده و آنها را به دو گروه فردى و اجتماعى تقسيم كرد. از جمله نمادهاى مزبور كه در ادبيات بكايى و درعين‌حال، حماسى شريف مرتضى نمود پيدا كرده است، مى‌توان به موارد زير اشاره كرد: | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
«تصميم قاطع گرفته بودند كه جز با ضربه نيزه و در ميدان كارزار - در راه خدا - نميرند».<ref>ر. | «تصميم قاطع گرفته بودند كه جز با ضربه نيزه و در ميدان كارزار - در راه خدا - نميرند».<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
- شجاعت: شجاعت و دلاورى يكى ديگر از فضايل و محاسن امام(ع) است كه شريف مرتضى در بيان اين ويژگى مى‌گويد: | - شجاعت: شجاعت و دلاورى يكى ديگر از فضايل و محاسن امام(ع) است كه شريف مرتضى در بيان اين ويژگى مى‌گويد: | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
فهرست مطالب و اعلام هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است. | فهرست مطالب و اعلام هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده است. | ||
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع.<ref>ر. | در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع.<ref>ر.ک: پاورقى، ج1، ص135</ref>، به توضيح و تشريح برخى از واژه‌ها و مطالب متن پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص152</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||