پرش به محتوا

خرگوشی، عبدالملک بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ص ' به ' ص'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - ' ص ' به ' ص')
خط ۵۷: خط ۵۷:
 كنيه‌اش بنا بر ضبط منابع اوّليه اخبارش و نيز اكثر نسخ خطّى آثارش "ابوسعد" است نه "ابوسعيد" و نسبتش به كوى "خرگوش" است كه كويى بزرگ بوده است در نيشابور، و خانه و خانقاه ابوسعد در آنجا بوده است.
 كنيه‌اش بنا بر ضبط منابع اوّليه اخبارش و نيز اكثر نسخ خطّى آثارش "ابوسعد" است نه "ابوسعيد" و نسبتش به كوى "خرگوش" است كه كويى بزرگ بوده است در نيشابور، و خانه و خانقاه ابوسعد در آنجا بوده است.


ابن القيسرانى "خرگوش" را قريه‌اى شمرده است در خراسان (الانساب المتفقه، ليدن 1865، ص 48). ولى در منابع ديگر ذكرى از قريه‌اى بدين نام نيست. [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] پس از نقل قول ابن القيسرانى اظهار شك مى‌كند كه آيا ابوسعد بدان كوى منسوب است يا آن كوى كه خانقاه و قبر ابوسعد نيز در آنجاست منسوب به ابوسعد است. و از ديگر علماى منسوب بدان كوى يكى ابوالفتوح عبداللّه بن على خرگوشى (544-466) است و ديگر عثمان خرگوشى (متوفى 416) از معاصران ابوسعد كه واعظى بوده است از مقرّبان محمود غزنوى و مؤلّف كتابى در وعظ كه [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن الجوزى]] آن را از "ابرد الاشياء" توصيف كرده است. و اما محمد بن عبيد اللّه خرگوشى و فرزندش ابوالحسين عبيد اللّه بن محمد (متوفّى 390) و نوه‌اش ابوالفرج محمد بن عبيد اللّه بن محمد (متوفّى 422) كه همگى معروفند به "خرگوشي" از مردم شيراز بوده‌اند و نسبتشان به يكى از اجدادشان است مسمّى يا ملقّب به "خرگوش".عنوان "زاهد" كه ابوسعد بدان متّصف بوده است به بعض پارسايان (كه برخى‌شان از متصوّفه و عرفا بوده‌اند)، بالأخص در قرون سوم و چهارم، اطلاق مى‌شده است.
ابن القيسرانى "خرگوش" را قريه‌اى شمرده است در خراسان (الانساب المتفقه، ليدن 1865، ص48). ولى در منابع ديگر ذكرى از قريه‌اى بدين نام نيست. [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] پس از نقل قول ابن القيسرانى اظهار شك مى‌كند كه آيا ابوسعد بدان كوى منسوب است يا آن كوى كه خانقاه و قبر ابوسعد نيز در آنجاست منسوب به ابوسعد است. و از ديگر علماى منسوب بدان كوى يكى ابوالفتوح عبداللّه بن على خرگوشى (544-466) است و ديگر عثمان خرگوشى (متوفى 416) از معاصران ابوسعد كه واعظى بوده است از مقرّبان محمود غزنوى و مؤلّف كتابى در وعظ كه [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن الجوزى]] آن را از "ابرد الاشياء" توصيف كرده است. و اما محمد بن عبيد اللّه خرگوشى و فرزندش ابوالحسين عبيد اللّه بن محمد (متوفّى 390) و نوه‌اش ابوالفرج محمد بن عبيد اللّه بن محمد (متوفّى 422) كه همگى معروفند به "خرگوشي" از مردم شيراز بوده‌اند و نسبتشان به يكى از اجدادشان است مسمّى يا ملقّب به "خرگوش".عنوان "زاهد" كه ابوسعد بدان متّصف بوده است به بعض پارسايان (كه برخى‌شان از متصوّفه و عرفا بوده‌اند)، بالأخص در قرون سوم و چهارم، اطلاق مى‌شده است.


پدرش ابوعثمان محمد نيز از زاهدان و عالمان نيشابور بوده است، و [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]] از ابوسعد به عبارت "الزّاهد بن الزّاهد" ياد مى‌كند. و او از مشايخ روايت ابوسعد بوده است"حدث عن ابيه".ابوسعد در شرف النّبى حديثى از پدرش نقل مى‌كند: "اخبرنا ابى رحمه اللّه تعالى قال اخبرنا ابوعلى محمد بن عبدالوهاب امام عصره... ". و اين امام ابوعلى محمد بن عبدالوهّاب كه ابوعثمان از او روايت كرده است از علما و صوفيّه نامى نيشابور بوده است و به سال 328 درگذشته است. ظاهرا او همان " ابوعثمان محمد بن ابراهيم " مذكور در تاريخ نيشابور است از مشايخ حاكم كه درباره او مى‌نويسد: "و كان من الصوفيّة العبّاد" تاريخ نيشابور، 103. كلمه "بن" در بين "ابراهيم" و "ابوعثمان" كه در نسخه چاپى (و نيز نسخه خطى، نك: ط عكسىق 49 ب) تاريخ نيشابور ديده مى‌شود زائد به نظر مى‌رسد. مگر اينكه مضاف اليه "ابن" (نام جدّ او) از قلم افتاده باشد..تاريخ تولّد ابوسعد بر ما معلوم نيست، ولى نبايد پيش از 321 بوده باشد كه سال تولّد [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]] است كه بزرگتر از ابوسعد بوده است.
پدرش ابوعثمان محمد نيز از زاهدان و عالمان نيشابور بوده است، و [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]] از ابوسعد به عبارت "الزّاهد بن الزّاهد" ياد مى‌كند. و او از مشايخ روايت ابوسعد بوده است"حدث عن ابيه".ابوسعد در شرف النّبى حديثى از پدرش نقل مى‌كند: "اخبرنا ابى رحمه اللّه تعالى قال اخبرنا ابوعلى محمد بن عبدالوهاب امام عصره... ". و اين امام ابوعلى محمد بن عبدالوهّاب كه ابوعثمان از او روايت كرده است از علما و صوفيّه نامى نيشابور بوده است و به سال 328 درگذشته است. ظاهرا او همان " ابوعثمان محمد بن ابراهيم " مذكور در تاريخ نيشابور است از مشايخ حاكم كه درباره او مى‌نويسد: "و كان من الصوفيّة العبّاد" تاريخ نيشابور، 103. كلمه "بن" در بين "ابراهيم" و "ابوعثمان" كه در نسخه چاپى (و نيز نسخه خطى، نك: ط عكسىق 49 ب) تاريخ نيشابور ديده مى‌شود زائد به نظر مى‌رسد. مگر اينكه مضاف اليه "ابن" (نام جدّ او) از قلم افتاده باشد..تاريخ تولّد ابوسعد بر ما معلوم نيست، ولى نبايد پيش از 321 بوده باشد كه سال تولّد [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]] است كه بزرگتر از ابوسعد بوده است.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش