۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاريخ مدينة صنعاء للرازي و كتاب الإختصاص للعرشاني: تفاوت میان نسخه‌ها
تاريخ مدينة صنعاء للرازي و كتاب الإختصاص للعرشاني (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۱ مارس ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۱۷
، ۱۱ مارس ۲۰۱۸لینک درون متنی
(لینک درون متنی) |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
'''تاريخ مدينة صنعاء'''، تأليف [[رازی، احمد بن عبدالله|أحمد بن عبدالله بن محمد رازى]]، معروف به رازى از علماى قرن پنجم هجرى است. اين كتاب به منزله دائرةالمعارفى است كه تنها به تاريخ صنعاء نپرداخته، بلكه از ساير ممالك عربى كه لازم دانسته و يا سياق خبر به آنجا رسيده، خبر داده است. اين كتاب از منابع معتبر در تاريخ صنعاست كه در كنار كتبي؛ مانند [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] [[خطيب بغدادى]] و [[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]] [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] از او ياد مى‌شود. كتاب با تحقيق دكتر حسين عبدالله العمرى منتشر شده است. در ذیل این کتاب، كتاب الاختصاص تأليف العرشانى متوفى 626ق را نيز آورده است. | '''تاريخ مدينة صنعاء'''، تأليف [[رازی، احمد بن عبدالله|أحمد بن عبدالله بن محمد رازى]]، معروف به رازى از علماى قرن پنجم هجرى است. اين كتاب به منزله دائرةالمعارفى است كه تنها به تاريخ صنعاء نپرداخته، بلكه از ساير ممالك عربى كه لازم دانسته و يا سياق خبر به آنجا رسيده، خبر داده است. اين كتاب از منابع معتبر در تاريخ صنعاست كه در كنار كتبي؛ مانند [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] [[خطيب بغدادى]] و [[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]] [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] از او ياد مى‌شود. كتاب با تحقيق دكتر حسين عبدالله العمرى منتشر شده است. در ذیل این کتاب، '''كتاب الاختصاص''' تأليف نظام‌الدین سری بن فضیل العرشانى (متوفى 626ق) را نيز آورده است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
=== كتاب اول (تاريخ مدينه صنعاء): === | |||
كتاب اول (تاريخ مدينه صنعاء): | |||
صنعاء (شهر سام بن نوح) از شهرهايى است كه مؤلف در عظمت و مجد آن بسيار سخن رانده است. وى از همدانى چنين نقل مى‌كند:"يكى از بهشت‌ها نزد اكثر مردم"، بلكه در نظر او والاتر از آن است: "اگر كسى گفت كه شهرى پاكتر و نيكوتر از صنعاست او را تكذيب كن". او گاه بر اخبار و اساطير تأكيد مى‌كند و اعداد و ارقامى خيالى از ساكنان و خانه‌هاى صنعاء مى‌آورد؛ اما گاه نيز اعداد معقولى از وضعيت شهر در زمان خود و پيش از آن ارائه مى‌كند. در كتاب برخى اخبارى وجود دارد كه داراى ابهام و شبهه است. به عنوان مثال در حديث صفحه 90 با موضوع ورود حضرت عيسى به صنعاء و نماز گزاردن در مكانى كه نصارى آن را به عنوان كنيسه انتخاب كرده‌اند. همچنين اخبارى از كشتى نوح در صفحه 290، و قصه صالح در صفحه 311 و قوم لوط در صفحه 312 ذكر شده است كه با خرافه در هم آميخته‌اند. | صنعاء (شهر سام بن نوح) از شهرهايى است كه مؤلف در عظمت و مجد آن بسيار سخن رانده است. وى از همدانى چنين نقل مى‌كند:"يكى از بهشت‌ها نزد اكثر مردم"، بلكه در نظر او والاتر از آن است: "اگر كسى گفت كه شهرى پاكتر و نيكوتر از صنعاست او را تكذيب كن". او گاه بر اخبار و اساطير تأكيد مى‌كند و اعداد و ارقامى خيالى از ساكنان و خانه‌هاى صنعاء مى‌آورد؛ اما گاه نيز اعداد معقولى از وضعيت شهر در زمان خود و پيش از آن ارائه مى‌كند. در كتاب برخى اخبارى وجود دارد كه داراى ابهام و شبهه است. به عنوان مثال در حديث صفحه 90 با موضوع ورود حضرت عيسى به صنعاء و نماز گزاردن در مكانى كه نصارى آن را به عنوان كنيسه انتخاب كرده‌اند. همچنين اخبارى از كشتى نوح در صفحه 290، و قصه صالح در صفحه 311 و قوم لوط در صفحه 312 ذكر شده است كه با خرافه در هم آميخته‌اند. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۴: | ||
در برخى از فقرات كتاب بعضى از حوادث سياسى با عباراتى مانند:"كان ذلك في زمن الأمير أسعد بن أبى يعفر..." يا "عند دخول الحضرمى الأعور صنعاء..." ذكر شده است كه بيانگر اهتمام نويسنده به علم و دانش است و حاكي از آن است كه او بنا نداشته كه از اميران و حكام چيزى نقل كند و تمام همتش بحث و درس و تأليف است. | در برخى از فقرات كتاب بعضى از حوادث سياسى با عباراتى مانند:"كان ذلك في زمن الأمير أسعد بن أبى يعفر..." يا "عند دخول الحضرمى الأعور صنعاء..." ذكر شده است كه بيانگر اهتمام نويسنده به علم و دانش است و حاكي از آن است كه او بنا نداشته كه از اميران و حكام چيزى نقل كند و تمام همتش بحث و درس و تأليف است. | ||
كتاب دوم (كتاب الختصاص): | === كتاب دوم (كتاب الختصاص): === | ||
اين كتاب با وجود حجم كم مشتمل بر مطالب و اخبار موثقى درباره يمن است كه در كتاب تاريخ صنعاء نيامده است و العرشانى آنها را از مصادر معتبر گرد آورده است و در آن حوادث و ملاحظات محققين زمانش درباره تاريخ ادبى و سياسى و تمدنى يمن در قرن ششم و ابتداى قرن هفتم را نيز ذكر كرده است. | اين كتاب با وجود حجم كم مشتمل بر مطالب و اخبار موثقى درباره يمن است كه در كتاب تاريخ صنعاء نيامده است و العرشانى آنها را از مصادر معتبر گرد آورده است و در آن حوادث و ملاحظات محققين زمانش درباره تاريخ ادبى و سياسى و تمدنى يمن در قرن ششم و ابتداى قرن هفتم را نيز ذكر كرده است. | ||
مطالبى كه نويسنده در كتابش آورده است، در عناوين ذيل خلاصه مى‌شود: | مطالبى كه نويسنده در كتابش آورده است، در عناوين ذيل خلاصه مى‌شود: | ||
# ذكر مشاهدات و حوادث زمانش. | |||
# مكاتبات پيامبر با نمايندگانش يمن. | |||
# ساخت مسجد معاذ بن جبل. | |||
# ساخت مسجد جامع در صنعاء. | |||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||