پرش به محتوا

بازنگاری اساس الاقتباس: تفاوت میان نسخه‌ها

(لینک درون متنی)
خط ۵۸: خط ۵۸:
مقاله اول، در مدخل منطق است كه آن را به يونانى ايساغوجى خوانند و شامل 4 فن به شرح زير است:
مقاله اول، در مدخل منطق است كه آن را به يونانى ايساغوجى خوانند و شامل 4 فن به شرح زير است:


1. در مباحث الفاظ (3 فصل)؛
# در مباحث الفاظ (3 فصل)؛
 
# در مباحث كلى و جزوى (4 فصل)؛
2. در مباحث كلى و جزوى (4 فصل)؛
# در مباحث ذاتى و عرضى (4 فصل)؛
 
# در مباحث كليات خمس (5 فصل).
3. در مباحث ذاتى و عرضى (4 فصل)؛
 
4. در مباحث كليات خمس (5 فصل).


مقاله دوم در مقولات عشر است كه آن را به يونانى قاطيغورياس نامند و شامل 9 فصل به شرح زير است:
مقاله دوم در مقولات عشر است كه آن را به يونانى قاطيغورياس نامند و شامل 9 فصل به شرح زير است:


1. مقدمه‌اى بر بحث مقولات؛
# مقدمه‌اى بر بحث مقولات؛
 
# شناخت موضوع (كه اسم هر جوهر و عرض بدون آن ممكن نيست)؛
2. شناخت موضوع (كه اسم هر جوهر و عرض بدون آن ممكن نيست)؛
# تعريف جوهر و انواع آن و فرق ميان جوهر و عرض؛
 
# تعريف كميت و بيان انواع و اقسام آن؛
3. تعريف جوهر و انواع آن و فرق ميان جوهر و عرض؛
# كيفيت و انواع آن؛
 
# مقوله اضافه و انواع آن؛
4. تعريف كميت و بيان انواع و اقسام آن؛
# بقيه مقولات؛
 
# اقسام تقابل؛
5. كيفيت و انواع آن؛
# اقسام تقدم و تأخر و معيت.
 
6. مقوله اضافه و انواع آن؛
 
7. بقيه مقولات؛
 
8. اقسام تقابل؛
 
9. اقسام تقدم و تأخر و معيت.


مقاله سوم، در اقوال جازمه است كه آن را به يونانى بارى‌ارمينياس نامند و شامل دو فن به شرح زير است:
مقاله سوم، در اقوال جازمه است كه آن را به يونانى بارى‌ارمينياس نامند و شامل دو فن به شرح زير است:


1. معرفت اقوال جازمه و احوال انواع و اصناف قضايا (16 فصل)؛
# معرفت اقوال جازمه و احوال انواع و اصناف قضايا (16 فصل)؛
 
# جهات قضايا و اعتبار آن در ابواب تناقض، عكس و آنچه تعلق به آن دارد (11 فصل)؛
2. جهات قضايا و اعتبار آن در ابواب تناقض، عكس و آنچه تعلق به آن دارد (11 فصل)؛


مقاله چهارم، در علم قياس است كه آن را به يونانى آنالوطيقاى اول خوانند و شامل دو فن به شرح زير است:
مقاله چهارم، در علم قياس است كه آن را به يونانى آنالوطيقاى اول خوانند و شامل دو فن به شرح زير است:


1. فن اول، در قياس و آن دو قسم است:
#فن اول، در قياس و آن دو قسم است:
 
#:- قسم اول در تعريف قياس و اقسامش و بيان قياسات حملى (10 فصل)؛
- قسم اول در تعريف قياس و اقسامش و بيان قياسات حملى (10 فصل)؛
#:- قسم دوم در قياسات شرطى اقترانى و استثنائى (8 فصل)؛
 
#فن دوم، در لواحق و عوارض قياس و ذكر تأليفات شبيه به قياس (12 فصل).
- قسم دوم در قياسات شرطى اقترانى و استثنائى (8 فصل)؛
 
2. فن دوم، در لواحق و عوارض قياس و ذكر تأليفات شبيه به قياس (12 فصل).


مقاله پنجم، در برهان است كه آن را به يونانى آنالوطيقاى دوم نامند و مشتمل بر دو فن است:
مقاله پنجم، در برهان است كه آن را به يونانى آنالوطيقاى دوم نامند و مشتمل بر دو فن است:


1. برهان (18 فصل)؛
#برهان (18 فصل)؛
 
#حد (12 فصل).
2. حد (12 فصل).


مقاله ششم، در جدل است كه آن را به يونانى طوبيقا خوانند و مشتمل است بر 3 فن:
مقاله ششم، در جدل است كه آن را به يونانى طوبيقا خوانند و مشتمل است بر 3 فن:


1. مقدمات (5 فصل)؛
#مقدمات (5 فصل)؛
 
#مواضع (6 فصل)؛
2. مواضع (6 فصل)؛
#وصايا (3 فصل).
 
3. وصايا (3 فصل).


مقاله هفتم، در مغالطه است كه آن را به يونانى سوفسطيقا خوانند و شامل سه فصل است:
مقاله هفتم، در مغالطه است كه آن را به يونانى سوفسطيقا خوانند و شامل سه فصل است:


1. تبكيت مغالطى و ذكر صناعت مغالطه و منفعت آن؛
#تبكيت مغالطى و ذكر صناعت مغالطه و منفعت آن؛
 
#حصر اسباب غلط و مغالطه كه در تبكيت وجود دارند؛
2. حصر اسباب غلط و مغالطه كه در تبكيت وجود دارند؛
#ذكر امور خارجى كه اسباب مغالطه است و براى سائل و مجيب در اين صناعت، مفيد؛
 
3. ذكر امور خارجى كه اسباب مغالطه است و براى سائل و مجيب در اين صناعت، مفيد؛


مقاله هشتم، در خطابه است كه آن را به يونانى ريطوريقا خوانند و شامل 3 فن است:
مقاله هشتم، در خطابه است كه آن را به يونانى ريطوريقا خوانند و شامل 3 فن است:
 
#اصول و قواعد خطابه (4 فصل)؛
1. اصول و قواعد خطابه (4 فصل)؛
#اعداد انواع (8 فصل)؛
 
#توابع و آنچه به آن مى‌ماند (4 فصل).
2. اعداد انواع (8 فصل)؛
 
3. توابع و آنچه به آن مى‌ماند (4 فصل).


مقاله نهم، در شعر است كه آن را به يونانى بوطيقا خوانند و شامل 3 فصل است:
مقاله نهم، در شعر است كه آن را به يونانى بوطيقا خوانند و شامل 3 فصل است:


1. ماهيت و منفعت شعر و آنچه به آن تعلق دارد؛
#ماهيت و منفعت شعر و آنچه به آن تعلق دارد؛
 
#تخييل و محاكات و بيان وجوه استعمال آن؛
2. تخييل و محاكات و بيان وجوه استعمال آن؛
#احوال الفاظ و اشاره به صفت‌هاى شعرى بر سبيل اجمال.
 
3. احوال الفاظ و اشاره به صفت‌هاى شعرى بر سبيل اجمال.


اين كتاب گران‌بها كه در حد خود بى‌مثل و نظير است، پس از كتاب منطق شفاء [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ‌الرئيس]]، [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] بهترين و جامع‌ترين كتابى است كه در فن منطق تأليف شده و شايد از ابتداى ترجمه و نقل علوم عقلى از يونانى تاكنون، كتابى به تحقيق و بسط و جامعيت، مانند اين كتاب در اين علم به زبان فارسى تأليف نشده باشد.
اين كتاب گران‌بها كه در حد خود بى‌مثل و نظير است، پس از كتاب منطق شفاء [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ‌الرئيس]]، [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] بهترين و جامع‌ترين كتابى است كه در فن منطق تأليف شده و شايد از ابتداى ترجمه و نقل علوم عقلى از يونانى تاكنون، كتابى به تحقيق و بسط و جامعيت، مانند اين كتاب در اين علم به زبان فارسى تأليف نشده باشد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش