پرش به محتوا

خلاصة القانون في الطب: قانونچه: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۴ فوریهٔ ۲۰۱۸
جز
جایگزینی متن - 'پزشك' به 'پزشک'
جز (جایگزینی متن - 'پزشك' به 'پزشک')
خط ۴۱: خط ۴۱:
'''خلاصة القانون فى الطب (قانونچه)'''، تأليف [[چغمینی، محمود بن محمد|محمود بن محمد چغمينى]] ، از نگاشته‌هاى طبى قرن هفتم هجرى است. اين كتاب، خلاصه‌ى تمام ابواب و سرفصل‌هاى مورد توجه در طب سنتى است كه به زبان عربى به رشته تحرير درآمده است.
'''خلاصة القانون فى الطب (قانونچه)'''، تأليف [[چغمینی، محمود بن محمد|محمود بن محمد چغمينى]] ، از نگاشته‌هاى طبى قرن هفتم هجرى است. اين كتاب، خلاصه‌ى تمام ابواب و سرفصل‌هاى مورد توجه در طب سنتى است كه به زبان عربى به رشته تحرير درآمده است.


اين كتاب، برخلاف آنچه از اسمش براى خواننده تداعى مى‌شود، تنها يك خلاصه ساده از كتاب «قانون» [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] نيست، بلكه - چنان‌كه مؤلف در مقدمه گفته است - گزيده‌اى است از مهم‌ترين موضوعات دانش طب كه به ياد داشتن آنها بر هر پزشكى لازم است<ref>خلاصة القانون فى الطب، ص 12</ref>مؤلف، موضوعات اين كتاب را از كتب پيشينيان خود انتخاب كرده است و تعبدى بر مطالب و يا ترتيب مباحث كتاب «قانون» ندارد. شايد شهرت روزافزون كتاب «قانون»، [[چغمینی، محمود بن محمد|چغمينى]] را بر آن داشته تا اسمى اين چنين فريبنده براى كتاب خود برگزيند.
اين كتاب، برخلاف آنچه از اسمش براى خواننده تداعى مى‌شود، تنها يك خلاصه ساده از كتاب «قانون» [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] نيست، بلكه - چنان‌كه مؤلف در مقدمه گفته است - گزيده‌اى است از مهم‌ترين موضوعات دانش طب كه به ياد داشتن آنها بر هر پزشکى لازم است<ref>خلاصة القانون فى الطب، ص 12</ref>مؤلف، موضوعات اين كتاب را از كتب پيشينيان خود انتخاب كرده است و تعبدى بر مطالب و يا ترتيب مباحث كتاب «قانون» ندارد. شايد شهرت روزافزون كتاب «قانون»، [[چغمینی، محمود بن محمد|چغمينى]] را بر آن داشته تا اسمى اين چنين فريبنده براى كتاب خود برگزيند.


البته مصحح اين اثر با اين توجيه كه متن كتاب، عربى است و نام انتخابى مؤلف، فارسى، عنوان قانونچه را به «خلاصة القانون فى الطب» تغيير داده است.
البته مصحح اين اثر با اين توجيه كه متن كتاب، عربى است و نام انتخابى مؤلف، فارسى، عنوان قانونچه را به «خلاصة القانون فى الطب» تغيير داده است.


به‌هرحال اين اثر پس از نگارش، مورد توجه بسيارى از حوزه‌هاى آموزشى پزشكى قرار گرفت؛ به‌گونه‌اى كه به‌عنوان يك متن درسى درآمد. وجود نسخه‌هاى خطى متعدد از اين اثر، انتشار و چاپ‌هاى متعدد آن در هند، پاكستان و ايران، ترجمه و تحشيه آن توسط اطباى نامدار، همه مؤيد اين مدعاست.
به‌هرحال اين اثر پس از نگارش، مورد توجه بسيارى از حوزه‌هاى آموزشى پزشکى قرار گرفت؛ به‌گونه‌اى كه به‌عنوان يك متن درسى درآمد. وجود نسخه‌هاى خطى متعدد از اين اثر، انتشار و چاپ‌هاى متعدد آن در هند، پاكستان و ايران، ترجمه و تحشيه آن توسط اطباى نامدار، همه مؤيد اين مدعاست.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۸۱: خط ۸۱:
مؤلف در هر بخش، ابتدا، خطوط كلى بحث را ترسيم نموده و سپس ضرورى‌ترين و كليدى‌ترين مباحث را - بدون پرداختن به مطالب حاشيه‌اى و كم‌اهميت - تحرير مى‌نمايد.
مؤلف در هر بخش، ابتدا، خطوط كلى بحث را ترسيم نموده و سپس ضرورى‌ترين و كليدى‌ترين مباحث را - بدون پرداختن به مطالب حاشيه‌اى و كم‌اهميت - تحرير مى‌نمايد.


كتاب قانونچه از مختصرترين و درعين‌حال، مهم‌ترين نگاشته‌هاى طبى است، چرا كه از سويى مؤلف قصد نگارش كتابى عمومى را در دانش پزشكى داشته و لذا به اختصارنويسى رو آورده است و از استدلال و نقض و ابرام‌هاى علمى، بهره نگرفته است. از سويى ديگر، سعى كرده از الفاظ پيچيده استفاده نكند تا هركس كه علاقه به دانش پزشكى دارد بتواند با اندك آشنايى‌اى با زبان عربى، از اين اثر بهره‌مند شود. بااين‌حال، او سطح مطالب علمى را پايين نياورده است و دقائق علمى را در حد توان و حوصله خواننده بيان نموده است و همين باعث شده تا پزشكان بزرگى - همچون حكيم ارزانى - در پى شرح اين اثر برآيند.
كتاب قانونچه از مختصرترين و درعين‌حال، مهم‌ترين نگاشته‌هاى طبى است، چرا كه از سويى مؤلف قصد نگارش كتابى عمومى را در دانش پزشکى داشته و لذا به اختصارنويسى رو آورده است و از استدلال و نقض و ابرام‌هاى علمى، بهره نگرفته است. از سويى ديگر، سعى كرده از الفاظ پيچيده استفاده نكند تا هركس كه علاقه به دانش پزشکى دارد بتواند با اندك آشنايى‌اى با زبان عربى، از اين اثر بهره‌مند شود. بااين‌حال، او سطح مطالب علمى را پايين نياورده است و دقائق علمى را در حد توان و حوصله خواننده بيان نموده است و همين باعث شده تا پزشکان بزرگى - همچون حكيم ارزانى - در پى شرح اين اثر برآيند.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
خط ۹۰: خط ۹۰:
چاپ حاضر، همراه با مقدمه‌اى به قلم آقاى مجتبى هاتف (مصحح كتاب)، در 160 صفحه منتشر شده است.
چاپ حاضر، همراه با مقدمه‌اى به قلم آقاى مجتبى هاتف (مصحح كتاب)، در 160 صفحه منتشر شده است.


مقدمه اين اثر، پيرامون اهميت پزشكى سنتى و مسئوليت دانشمندان در قبال احياى اين دانش فراموش‌شده و شيوه تصحيح كتاب است.
مقدمه اين اثر، پيرامون اهميت پزشکى سنتى و مسئوليت دانشمندان در قبال احياى اين دانش فراموش‌شده و شيوه تصحيح كتاب است.


در انتهاى كتاب، فهرست اصطلاحات طبى و موضوعات اين اثر تنظيم شده است.
در انتهاى كتاب، فهرست اصطلاحات طبى و موضوعات اين اثر تنظيم شده است.


در پاورقى‌هاى اين اثر، به شرح اصطلاحات پزشكى (دواها، امراض و...) و توضيح واژگان دشوار پرداخته شده است.
در پاورقى‌هاى اين اثر، به شرح اصطلاحات پزشکى (دواها، امراض و...) و توضيح واژگان دشوار پرداخته شده است.


اين اثر را مؤسسة البلاغ (بيروت)، چاپ و منتشر نموده است.
اين اثر را مؤسسة البلاغ (بيروت)، چاپ و منتشر نموده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش