۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== منبع مقاله ==' به '== منابع مقاله ==') |
جز (جایگزینی متن - 'پزشك' به 'پزشک') |
||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
'''ابن ابى صادق، ابوالقاسم، عبدالرّحمان بن على بن احمد بن ابى صادق نيشابورى''' (ح 385-470ق)، | '''ابن ابى صادق، ابوالقاسم، عبدالرّحمان بن على بن احمد بن ابى صادق نيشابورى''' (ح 385-470ق)، پزشک، كالبدشناس و شارح آثار بقراط و [[جالینوس]] و ملقّب به بقراط دوم. | ||
تاريخ تولد و سال فوت ابن ابى صادق را در منابع متقدّم به صراحت تعيين نكردهاند، اما بهطور مسلّم در 460ق زنده بوده است و هشتاد و چند سال زندگى كرده است. منابع متأخر تاريخ فوت او را در حدود 470ق دانستهاند. ابن ابى صادق تحصيلات خود را در زادگاهش آغاز كرد و ادامه داد تا در فنون حكمت به خصوص در طب به مقامى عالى رسيد. او را مردى قناعت پيشه، خوش گفتار، هوشمند، خوشرو، شيفته يادگيرى علوم و فنون و ماهر در | تاريخ تولد و سال فوت ابن ابى صادق را در منابع متقدّم به صراحت تعيين نكردهاند، اما بهطور مسلّم در 460ق زنده بوده است و هشتاد و چند سال زندگى كرده است. منابع متأخر تاريخ فوت او را در حدود 470ق دانستهاند. ابن ابى صادق تحصيلات خود را در زادگاهش آغاز كرد و ادامه داد تا در فنون حكمت به خصوص در طب به مقامى عالى رسيد. او را مردى قناعت پيشه، خوش گفتار، هوشمند، خوشرو، شيفته يادگيرى علوم و فنون و ماهر در پزشکى كه آن را از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] آموخته بود، شمردهاند. شاگردى وى نزد [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] ظاهراً بايستى به حدود نخستين دهه سده 5ق مربوط باشد. ابن ابى اصيبعة و برخى ديگر نيز رابطه استادى و شاگردى ميان آن دو را تأييد كردهاند. | ||
ابن ابى صادق پس از فراگيرى حكمت و | ابن ابى صادق پس از فراگيرى حكمت و پزشکى، در نيشابور به طبابت مشغول شد و به علّت علاقه به همشهريان خود، دعوت سلطان ابراهيم غزنوى را براى رفتن به دربار وى رد كرد. در معالجه عارضه قولنج عَميدالملك كُنْدُرى به دست وى كه بيهقى و شهرزورى آن را گزارش كردهاند، ترديدى نيست، اما ارتباطى كه ميان درگذشت ابن ابى صادق و اين معالجه يادكردهاند، صحيح به نظر نمى رسد؛ زيرا در صورت صحّت اين ارتباط، بايد تاريخ فوت او را پيش از سال قتل عَميدالملك بدانيم كه با تصريح ابن ابى اصيبعة بر زنده بودن وى بعد از اين تاريخ، منافات دارد. [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|سيد اسماعيل جرجانى]] مؤلف ذخيره خوارزمشاهى از شاگردان برجسته ابن ابى صادق بوده است. | ||
در زمينه اخلاق | در زمينه اخلاق پزشکى: به عقيده ابن ابى صادق «پزشک حقيقى كسى است كه زيان خود را در رذيلتها بداند و نخست خود را به انواع فضيلتها درمان كند، سپس به معالجه بدنها رو آورد؛ زيرا كسى كه بدون درمان اخلاقى به معالجه بدنها مشغول گردد، در پستترين مرتبه است». وى در باب تشخيص ماهيت بيمارىها و استخراج قوانين طبّى از راه استقراى علمى و تجربه پزشکى و نيز درباره نقش پرهيز و گرسنگى در كاهش وزن بدن و درمان چاقى، سخن گفته است. شرحهاى او را بر آثار پيشينان درخور توجه دانستهاند. ابن ابى صادق سالهاى آخر عمر را در روستايى ييلاقى، واقع در 12 فرسنگى نيشابور به نام «اَنْبَروذِستانه» به سرآورد. | ||
== آثار == | == آثار == | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
#شرح فصول بقراط، بهترين شرح کتاب فصول و مهمترين اثر ابن ابى صادق است كه در 460ق تأليف آن پايان يافته است. | #شرح فصول بقراط، بهترين شرح کتاب فصول و مهمترين اثر ابن ابى صادق است كه در 460ق تأليف آن پايان يافته است. | ||
#شرح تَقْدِمَة المَعرفة بقراط، در مبادى | #شرح تَقْدِمَة المَعرفة بقراط، در مبادى پزشکى است. | ||
#شرح منافع الأعضاى [[جالینوس]]، در كالبدشناسى است و تأليف آن در 459ق به پايان رسيده است. | #شرح منافع الأعضاى [[جالینوس]]، در كالبدشناسى است و تأليف آن در 459ق به پايان رسيده است. | ||
#شرح مسائل حُنين، اصل مسائل از تأليفات | #شرح مسائل حُنين، اصل مسائل از تأليفات پزشکى حُنين بن اسحاق است كه ابن ابى صادق بر آن دو شرح نوشته است، يكى شرح كبير و ديگرى شرح صغير. | ||
#جواب ايرادهاى محمّد زكرياى رازى بر [[جالینوس]]. | #جواب ايرادهاى محمّد زكرياى رازى بر [[جالینوس]]. | ||
#کتاب تاريخ كبير. | #کتاب تاريخ كبير. |
ویرایش