پرش به محتوا

شرح العقائد النسفية: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عمر بن محمد نسفى' به 'عمر بن محمد نسفى ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۰: خط ۴۰:




==معرفى اجمالى==
'''شرح العقائد النسفية'''، اولين اثر كلامى [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] است، و شرحى بر كتاب موجز [[نسفی، عمر بن محمد|عمر بن محمد نسفى]] (متوفى 537ق) مى‌باشد.
 
 
شرح العقائد النسفية، اولين اثر كلامى [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] است، و شرحى بر كتاب موجز [[نسفی، عمر بن محمد|عمر بن محمد نسفى]] (متوفى 537ق) مى‌باشد.


اين اثر از بهترين كتب درسى كلام اهل سنت محسوب مى‌شود كه علما شروح و حواشى متعددى بر آن نوشته‌اند.
اين اثر از بهترين كتب درسى كلام اهل سنت محسوب مى‌شود كه علما شروح و حواشى متعددى بر آن نوشته‌اند.
خط ۵۴: خط ۵۱:
هر چند كتاب تدوين منظمى ندارد؛ اما مى‌توان مباحثش را با چشم‌پوشى از مقدمات كه به حقيقت اشياء و راه علم به آنها پرداخته است، به 6 بخش تقسيم كرد:
هر چند كتاب تدوين منظمى ندارد؛ اما مى‌توان مباحثش را با چشم‌پوشى از مقدمات كه به حقيقت اشياء و راه علم به آنها پرداخته است، به 6 بخش تقسيم كرد:


1- توحيد: الف) اثبات وجود خداوند از طريق برهان حدوث.
#توحيد: الف) اثبات وجود خداوند از طريق برهان حدوث.
 
#:ب) شرح اسماء الهى؛ نظير: واحد، قديم، حى، قادر، عليم، سميع، بصير و شافى و اثبات آنها براى خداوند.
ب) شرح اسماء الهى؛ نظير: واحد، قديم، حى، قادر، عليم، سميع، بصير و شافى و اثبات آنها براى خداوند.
#:ج) توضيح صفات الهى و اثبات قدماى ثمانيه (صفات علم، قدرت، حيات، قوت، سمع و بصر، فعل، تخليق و كلام).
 
#:د) اثبات اين كه قرآن كلام الهى و قديم است.
ج) توضيح صفات الهى و اثبات قدماى ثمانيه (صفات علم، قدرت، حيات، قوت، سمع و بصر، فعل، تخليق و كلام).
#:ه‍) اثبات امكان رؤيت خداوند با ادلۀ عقليه و سمعيه.
 
#عدالت: مانند ساير اشاعره، عدل خداوند لازم دانسته شده، قائل شده‌اند كه مراعات اصلح در حق بندگان واجب نيست و اگر چه انسان‌ها در بعضى افعال مختارند؛ اما همۀ افعال آنها مخلوق خداست.
د) اثبات اين كه قرآن كلام الهى و قديم است.
#معاد: طرح مباحثى؛ نظير: عذاب قبر، ثواب قبر، ميزان، كتاب، حساب، سؤال، صراط، حوض، بهشت و جهنم در اين بخش صورت يافته است.
 
#انبياء: الف) نبوت اولين و آخرين پيامبر و اثبات نبوت حضرت خاتم(ص).
ه‍) اثبات امكان رؤيت خداوند با ادلۀ عقليه و سمعيه.
#:ب) تعداد انبياء و توضيح بعضى از خصائص آنها.
 
#:ج) افضليت انبياء از ملائكه و افضليت ملائك از ساير انسان‌ها.
2- عدالت: مانند ساير اشاعره، عدل خداوند لازم دانسته شده، قائل شده‌اند كه مراعات اصلح در حق بندگان واجب نيست و اگر چه انسان‌ها در بعضى افعال مختارند؛ اما همۀ افعال آنها مخلوق خداست.
#:د) معراج حضرت رسول‌اللّه(ص).
 
#امامت: الف) تعيين افضل انسان‌ها بعد از رسول اكرم(ص).
3-معاد: طرح مباحثى؛ نظير: عذاب قبر، ثواب قبر، ميزان، كتاب، حساب، سؤال، صراط، حوض، بهشت و جهنم در اين بخش صورت يافته است.
#:ب) ترتيب خلفا به ترتيب افضليت و اختصاص خلافت به 30 سال.
 
#:ج) خليفه ندانستن حكام بعد از اميرالمؤمنين.
4-انبياء: الف) نبوت اولين و آخرين پيامبر و اثبات نبوت حضرت خاتم(ص).
#:د) وجوب نصب امام و شرايط امامت.
 
#:ه‍) لزوم به نيكى ياد كردن صحابه.
ب) تعداد انبياء و توضيح بعضى از خصائص آنها.
#مباحثى متفرقه در علوم فقه، اخلاق و فلسفه؛ نظير: وجوب مسح بر خفين در سفر و حضر، حرام نبودن نبيذ، تمر، كفر بودن يأس از خداوند، شيئيت نداشتن معدوم مطلق و....
 
ج) افضليت انبياء از ملائكه و افضليت ملائك از ساير انسان‌ها.
 
د) معراج حضرت رسول‌اللّه(ص).
 
5- امامت: الف) تعيين افضل انسان‌ها بعد از رسول اكرم(ص).
 
ب) ترتيب خلفا به ترتيب افضليت و اختصاص خلافت به 30 سال.
 
ج) خليفه ندانستن حكام بعد از اميرالمؤمنين.
 
د) وجوب نصب امام و شرايط امامت.
 
ه‍) لزوم به نيكى ياد كردن صحابه.
 
6- مباحثى متفرقه در علوم فقه، اخلاق و فلسفه؛ نظير: وجوب مسح بر خفين در سفر و حضر، حرام نبودن نبيذ، تمر، كفر بودن يأس از خداوند، شيئيت نداشتن معدوم مطلق و....
 
از ويژگى‌هاى كتاب مى‌توان به؛ 1-اختصار كتاب: با آن كه به اكثر مباحث كلامى پرداخته و نظر اشاعره بيان شده، ولى حجم آن خيلى كم است. همين موضوع سبب شده، اين كتاب سال‌هاى زيادى كتاب درسى مراكز دينى اهل سنت باشد.


2- شيوا بودن مباحث: هر چند نوشته‌هاى او بر عقايد نفسيه شرح مزجى است؛ اما مباحث به طور ساده و قابل فهم ارائه شده‌اند و به بحث‌هاى پيچيدۀ كلامى كمتر پرداخته شده است.
از ويژگى‌هاى كتاب مى‌توان به؛


3-اعتبار و قوت علمى: با وجود اين كه [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] اولين اثر كلامى خود را مى‌نويسد؛ اما از قوت و اتقان خاصى برخوردار است.
#اختصار كتاب: با آن كه به اكثر مباحث كلامى پرداخته و نظر اشاعره بيان شده، ولى حجم آن خيلى كم است. همين موضوع سبب شده، اين كتاب سال‌هاى زيادى كتاب درسى مراكز دينى اهل سنت باشد.
#شيوا بودن مباحث: هر چند نوشته‌هاى او بر عقايد نفسيه شرح مزجى است؛ اما مباحث به طور ساده و قابل فهم ارائه شده‌اند و به بحث‌هاى پيچيدۀ كلامى كمتر پرداخته شده است.
#اعتبار و قوت علمى: با وجود اين كه [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]] اولين اثر كلامى خود را مى‌نويسد؛ اما از قوت و اتقان خاصى برخوردار است.


==نسخه شناسى==
==نسخه شناسى==
خط ۱۲۶: خط ۱۰۷:
[[رده:کلام و عقاید]]
[[رده:کلام و عقاید]]
[[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]]
[[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]]
[[رده:25 بهمن الی 24 اسفند]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش