محاضرات في الاعتقادات: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class='wikiInfo'>

|+ |

! نام کتاب!! data-type='bookName'|محاضرات في الاعتقادات

|data-type='otherBookNames'|

|data-type='authors'|[[حسینی میلانی، علی]] (نويسنده)

|data-type='language'|عربي

|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏211‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏5‎‏م‎‏3  

|data-type='subject'|شيعه - عقايد  

|data-type='publisher'|الحقائق

|data-type='publishPlace'| ايران - قم

|ata-type='publishYear'|مجلد1: 1430ق ,   

|-class='articleCode'

|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE12351AUTOMATIONCODE

'''‏محاضرات في الاعتقادات'''، تالیف سید علی حسینی میلانی، کتابی است با موضوع کلام که در دو جلد به نگارش درآمده است. موضوع خاص کلامی پرداخته‎شده در این کتاب بحث امامت است که به‎تفصیل به عناوینی چون ادله عقلی و نقلی اثبات امامت و سپس رد ادله اثبات خلافت ابوبکر و سایر مطالب مرتبط با موضوع امامت و باور‎های شیعی پرداخته شده است.

جلد اول کتاب در نگاه کلی ابتدا به طرح ادله نقلی از قرآن و سنت، برای اثبات امامت و ولایت امیرالمؤمنین علی(ع) پرداخته و سپس ادله عقلی بر این مدعا را مطرح می‎سازد و سپس به طرح و رد ادله مثبت خلافت ابوبکر می‎پردازد و در نهایت به طرح ادله اثبات امامت سایر ائمه اطهار(ع) و مباحثی پیرامون امام مهدی(عج) می‎پردازد.

اولین دلیل طرح‎شده در بحث اثبات امامت و ولایت امیرالمؤمنین علی(ع)، آیه شریفه مباهله است. سؤال اول این است که در این آیه نام هیچ‎یک از اهل‎بیت(ع) ذکر نشده است؛ لذا ناچاریم برای ادامه استدلال، از روایات سنت استفاده کنیم؛ سنتی که مورد تأیید اهل سنت باشد. از حسن اتفاق، قضیه مباهله در صحاح و مسانید و تفاسیر معتبر اهل سنت ذکر شده است؛ فلذا هیچ شخصی، توانایی انکار آن را ندارد. حال برای استدلال دقیق به این اسانید روایی، دو جهت باید در نظر گرفته شود: یکی جهت سندی است که لازم است روایت متفق بین طرفین باشد و دوم جهت دلالی است و آن اینکه باید روایت واضح‎الدلاله باشد. وجه دلالت آیه شریفه بر امامت امیرالمؤمنین علی(ع)، کلمه «أنفسنا» در آیه شریفه مباهله است که گویای بالاترین فضیلت ممکن برای ایشان و نهایت قرابت آن حضرت به جایگاه رفیع پیامبر اکرم(ص) است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص‎17-40</ref>.

آیه بعد، آیه شریفه تطهیر است: '''إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ‎ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً''' ﴿الأحزاب: 33﴾. در این آیه برای استدلال، بیان دو نکته دقیق لازم است: یکی اینکه «اهل ‎بیت»، چه کسانی هستند و دوم اینکه مراد از ذهاب رجس چه چیزی می‎باشد؟ برای تعیین معنای «اهل بیت»، ناچاریم به کتب حدیث و کلمات علما - از محدثین و مفسرین – مراجعه کنیم. هنگامی که به معتبرترین کتب و اسانید روایی اهل سنت رجوع می‎شود، مشاهده می‎گردد که هنگام نزول این آیه شریفه، پیامبر اکرم(ص)، اهل بیت خویش را، یعنی علی و فاطمه و حسن و حسین(ع) را در زیر کسای خویش جمع می‎کند و به درگاه خدا عرض می‎کند: «اللهم هولاء أهل بيتي». در ادامه مصنف با بیان تحلیلی از آیه شریفه، معنای ذهاب رجس از اهل‎بیت(ع) را که همان عصمت و طهارت ذاتی است، ثابت می‎کند<ref>ر.ک: همان، ص‎41-66</ref>.

دلیل بعد برای اثبات ولایت امیرالمؤمنین(ع)، آیه شریفه ولایت است: '''إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ'''‎ ﴿المائدة: 55﴾. برای استدلال به این آیه لازم است به سنت مراجعه شود تا وجه و شأن نزول آیه مشخص گردد و پس از آن لازم است که وجه استدلال به آیه شریفه بر امامت امیرالمؤمنین علی(ع) مشخص گردد<ref>ر.ک: همان، ص‎67-94</ref>.

حدیث دار، چهارمین دلیل برای اثبات بحث امامت است که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «إن هذا أخي و وصيي و خليفتي فيكم، فاسمعو له و أطيعوا». اولین مطلب مورد بحث در این روایت بحث سندی آن است که مؤلف با بیان اسناد و طرق گوناگون این روایت، توثیق و قطعیت صدور آن را اثبات می‎کند. سپس وارد بحث دلالی این آیه می‎شود و با بیان ویژگی‎های خاص این روایت نسبت به روایات دیگر، به سه مورد از ویژگی‎های ممتاز این روایت نسبت به سایر ادله می‎پردازد و در ادامه به ذکر نظرات بزرگان از علمای اهل سنت درباره این روایت می‎پردازد که مؤید مدعای امامیه در اثبات ولایت امیرالمؤمنین(ع) با روایت مزبور است<ref>ر.ک: همان، ص‎95-126</ref>.

پنجمین دلیل مطرح‎شده در این بحث، حدیث شریف غدیر است، که به مقتضای نزول آیه شریف تبلیغ: '''يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ'''‎ ﴿المائدة: 67﴾. پیامبر اکرم در روز غدیر مأمور شد که بزرگ‎ترین پیام رسالت خویش را به امت برساند و آن معرفی حضرت علی(ع) به‎عنوان جانشین و ولی امر امت بود که در این راستا حضرت بر بالای منبری از جهاز شتران رفت و دست علی(ع) را در مقابل امت بالا برد و فرمود: «من كنت مولاه فإن عليا مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه» (هرکس من مولای او هستم، از این پس علی مولای اوست؛ خدایا دوست دوستدار او باش و دشمن دشمن او).

سپس مؤلف، وجوه گوناگون استدلال به این روایت بر ولایت حضرت امیر(ع) را تشریح می‎کند<ref>ر.ک: همان، ص‎127-156</ref>.

از جمله ویژگی‎های بی‎شمار امیرالمؤمنین(ع) علم ایشان است که پس از پیامبر اکرم، هیچ‎کس از صحابه در حد ایشان نبود. دومین ویژگی آن حضرت عدالت وی بود که در تمام طول زندگی حتی به موری ظلم نکرد و بسیار حکیمانه به قضاوت و داوری می‎پرداخت و سومین ویژگی بی‎بدیل ایشان شجاعتش بود که در جنگ‎ها و وقایع گوناگون آن را بروز داد و همگان را متحیر نمود و دوست و دشمن را به اعتراف و تحسین واداشت. اساسا اشجع الناس بودن آن حضرت و خدمات ارزنده وی در پرتو شجاعت به اسلام و مسلمین، از حد روایت گذشته و به مرز درایت رسیده است<ref>ر.ک: همان، ص‎317-354</ref>.