۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
معجم العناوين الكلامية و الفلسفية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'لالدين' به 'لالدين'
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
جز (جایگزینی متن - 'لالدين' به 'لالدين') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR13920J1.jpg | |||
| عنوان =معجم العناوين الكلامية و الفلسفية | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[مجمع البحوث الاسلاميه، قسم الکلام و الفلسفه|بنياد پژوهش‌هاي اسلامي، گروه کلام]] (نويسنده) | |||
| | |||
|- | |- | ||
| data-type="language" |عربي | | data-type="language" |عربي | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
| | | کد کنگره =BP 200/2 /م6 | ||
| موضوع = | |||
|موضوع | فلسفه‌اسلامی - واژه نامهها - عربي | ||
کلام - واژه نامهها - عربي | کلام - واژه نامهها - عربي | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| | | ناشر = | ||
آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى | |||
|مکان نشر | | مکان نشر =ايران - مشهد مقدس | ||
| سال نشر = |مجلد1: 1373ش , 1415ق , | |||
|کد اتوماسیون | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13920AUTOMATIONCODE | ||
| | | چاپ =1 | ||
|} | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16522 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''معجم العناوين الكلامية و الفلسفية''' معجم الفبایی عناوین کلامی و فلسفی دانشمندان اسلامی ده قرن پیش است که توسط گروه کلام و حکمت اسلامی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، تهیه و تدوین شده است. | '''معجم العناوين الكلامية و الفلسفية''' معجم الفبایی عناوین کلامی و فلسفی دانشمندان اسلامی ده قرن پیش است که توسط گروه کلام و حکمت اسلامی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، تهیه و تدوین شده است. | ||
| خط ۶۵: | خط ۵۳: | ||
مدخلهای انتخاب شده برای هر قسمت نیز چندان مناسب نیست. برای نمونه در معجم فلسفی با عنوان «امامة» برمیخوریم که مباحث امامت خاصه را نیز در بر میگیرد؛ مثلاً در ذیل این مدخل، عناوین زیر به چشم میخورد: امامت ائمه اثناعشر بعد از [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]، امامت حضرت حجت(ع)، در وجود صاحب العصر(عج) و... یا در مدخل «نبی» به عناوین زیر بر میخوریم: اثبات نبوت محمد(ص)، اوصاف النبی و خصائصه، خاتمیت حضرت رسول(ص) و... بدیهی است که هیچیک از این عناوین جزء مسائل فلسفه نیست و اگر احیاناً در یک کتاب فلسفی آمده باشد، به دلیل گرایشان کلامی مصنف آن است. در مقابل در بخش کلام با عناوینی چون امکان، امتناع، واجبالوجود، افلاک و... مواجه میشویم. مدخل «سوفسطائیه» در معجم کلام آمده و در معجم فلسفه نیامده است، با آنکه میدانیم [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابنسینا]] در شفا، [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] در مطارحات و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] در اسفار این موضوع را مورد بحث قرار دادهاند. بهعلاوه، بسیاری از عناوین این دو بخش مشترک هستند و در هردو قسمت تکرار شده است که با ادغام دو معجم میتوان از آن پرهیز کرد<ref>همان</ref>. | مدخلهای انتخاب شده برای هر قسمت نیز چندان مناسب نیست. برای نمونه در معجم فلسفی با عنوان «امامة» برمیخوریم که مباحث امامت خاصه را نیز در بر میگیرد؛ مثلاً در ذیل این مدخل، عناوین زیر به چشم میخورد: امامت ائمه اثناعشر بعد از [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]، امامت حضرت حجت(ع)، در وجود صاحب العصر(عج) و... یا در مدخل «نبی» به عناوین زیر بر میخوریم: اثبات نبوت محمد(ص)، اوصاف النبی و خصائصه، خاتمیت حضرت رسول(ص) و... بدیهی است که هیچیک از این عناوین جزء مسائل فلسفه نیست و اگر احیاناً در یک کتاب فلسفی آمده باشد، به دلیل گرایشان کلامی مصنف آن است. در مقابل در بخش کلام با عناوینی چون امکان، امتناع، واجبالوجود، افلاک و... مواجه میشویم. مدخل «سوفسطائیه» در معجم کلام آمده و در معجم فلسفه نیامده است، با آنکه میدانیم [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابنسینا]] در شفا، [[سهروردی، یحیی بن حبش|شیخ اشراق]] در مطارحات و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] در اسفار این موضوع را مورد بحث قرار دادهاند. بهعلاوه، بسیاری از عناوین این دو بخش مشترک هستند و در هردو قسمت تکرار شده است که با ادغام دو معجم میتوان از آن پرهیز کرد<ref>همان</ref>. | ||
در گزینش منابع نیز ضابطه مشخصی وجود نداشته است؛ مثلاً کتاب «[[المطالب العالية من العلم الإلهي|المطالب العالية]]» [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] که از مهمترین آثار [[فخر رازی، محمد بن عمر|امام فخر]] است یا کتابهای دیگرش مثل «[[ | در گزینش منابع نیز ضابطه مشخصی وجود نداشته است؛ مثلاً کتاب «[[المطالب العالية من العلم الإلهي|المطالب العالية]]» [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] که از مهمترین آثار [[فخر رازی، محمد بن عمر|امام فخر]] است یا کتابهای دیگرش مثل «[[أصولالدين]]»، «[[عصمة الأنبياء]]»، «[[القضاء و القدر]]» و «[[شرح عيون الحكمة]]» و... فراموش شده، ولی کتاب «مناظرات» او که علاوه بر اندک بودن حجم آن، محتوای علمی چندانی نیز ندارد، در معجم مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین کتابهایی چون «الإنتصار» ابن خیاط، «[[شرح المقاصد|شرح مقاصد]]» [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانی]]، «[[المحصل]]» [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]]، «[[فصوص الحكم (فارابي)|فصوص الحكم]]» منسوب به [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]، «بیان الحق بضمان الصدق» لوکری و... در لیست منابع معجم نیست<ref>همان</ref>. | ||
در بین مآخذ فلسفی از «كشاف اصطلاحات الفنون» نام برده شده، ولی از «[[الفهرست (ابن نديم)|الفهرست]]» [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]] که یکی از منابع مهم در شناخت اصطلاحات رایج در قرون اولیه است، مورد استفاده قرار نگرفته است. همچنین از «محيط المحيط» بطرس بستانی نام برده شده که کتابی است در لغت و ربطی به معجم فلسفی ندارد و ظاهراً در هیچ جای معجم مذکور از آن استفاده نشده است. نمونه دیگر ازایندست را میتوان «[[المقابسات]]» [[ابوحیان توحیدی، علی بن محمد|ابوحیان توحیدی]] دانست که نظیر کلیات ابوالبقاء یک متن فلسفی بهحساب نمیآید و در واقع کشکولی از مطالب ادبی و عامیانه است<ref>همان</ref>. | در بین مآخذ فلسفی از «كشاف اصطلاحات الفنون» نام برده شده، ولی از «[[الفهرست (ابن نديم)|الفهرست]]» [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]] که یکی از منابع مهم در شناخت اصطلاحات رایج در قرون اولیه است، مورد استفاده قرار نگرفته است. همچنین از «محيط المحيط» بطرس بستانی نام برده شده که کتابی است در لغت و ربطی به معجم فلسفی ندارد و ظاهراً در هیچ جای معجم مذکور از آن استفاده نشده است. نمونه دیگر ازایندست را میتوان «[[المقابسات]]» [[ابوحیان توحیدی، علی بن محمد|ابوحیان توحیدی]] دانست که نظیر کلیات ابوالبقاء یک متن فلسفی بهحساب نمیآید و در واقع کشکولی از مطالب ادبی و عامیانه است<ref>همان</ref>. | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۹۰: | ||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||