پرش به محتوا

نبرد جمل (ترجمه وقعة الجمل): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'صلّى اللّه عليه و آله و سلم ' به 'صلّى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم '
جز (جایگزینی متن - 'صلّى اللّه عليه و آله و سلم ' به 'صلّى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم ')
خط ۴۸: خط ۴۸:
كتاب حاضر گر چه به لحاظ تاريخ نگارش چندان قديمى نمى‌نمايد، از آن دسته آثار تاريخى اسلامى به شمار مى‌رود كه بنا به دلايلى در موضوع خود حايز اهميّت است. نخست اين كه از معدود كتاب‌هايى است كه در اين زمينه- تاريخ جنگ جمل- نوشته شد و از خطر نابودى رسته است و ديگر اين كه عليرغم اختصار و حجم كم، در بردارنده نكاتى سودمند و حقايقى روشنگر است كه خواننده را در شناخت هر چه بهتر اين واقعه و دوره تاريخى كه در آن واقع شده، يارى مى‌دهد.
كتاب حاضر گر چه به لحاظ تاريخ نگارش چندان قديمى نمى‌نمايد، از آن دسته آثار تاريخى اسلامى به شمار مى‌رود كه بنا به دلايلى در موضوع خود حايز اهميّت است. نخست اين كه از معدود كتاب‌هايى است كه در اين زمينه- تاريخ جنگ جمل- نوشته شد و از خطر نابودى رسته است و ديگر اين كه عليرغم اختصار و حجم كم، در بردارنده نكاتى سودمند و حقايقى روشنگر است كه خواننده را در شناخت هر چه بهتر اين واقعه و دوره تاريخى كه در آن واقع شده، يارى مى‌دهد.


به نظر مى‌رسد كه مؤلف قصد نداشته تاريخ واقعه جمل را با همه جزئياتش بنگارد، بلكه مقصود او فقط اشاره به قضاياى مهم و حساسى بوده كه توجه به آن‌ها، علل و عوامل پديد آمدن اين واقعه اسفناك و انگيزه‌هاى بر پا دارندگان آن را آشكار مى‌سازد. واقعه‌اى كه پيامدهاى ناهنجار و دستاوردهاى شوم آن حكومت نو پاى خليفه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلم را به چنان تنشى دچار كرد كه به ناچار دوران كوتاه باز مانده را هم به ستيز با فرزندان نامشروع جمل سپرى ساخت. از اين رو مشاهده مى‌كنيم كه مؤلف اخبارى را به صورت گزينشى نقل كرده است كه گاه به جهت زمانى قرابتى با هم ندارند.
به نظر مى‌رسد كه مؤلف قصد نداشته تاريخ واقعه جمل را با همه جزئياتش بنگارد، بلكه مقصود او فقط اشاره به قضاياى مهم و حساسى بوده كه توجه به آن‌ها، علل و عوامل پديد آمدن اين واقعه اسفناك و انگيزه‌هاى بر پا دارندگان آن را آشكار مى‌سازد. واقعه‌اى كه پيامدهاى ناهنجار و دستاوردهاى شوم آن حكومت نو پاى خليفه رسول خدا صلّى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم را به چنان تنشى دچار كرد كه به ناچار دوران كوتاه باز مانده را هم به ستيز با فرزندان نامشروع جمل سپرى ساخت. از اين رو مشاهده مى‌كنيم كه مؤلف اخبارى را به صورت گزينشى نقل كرده است كه گاه به جهت زمانى قرابتى با هم ندارند.


اين كتاب در عين اختصار و كوچكى از كتاب‌هاى مفيدى- و معدود كتاب‌هاى باز مانده‌اى- است كه درباره جنگ جمل نوشته شده است. شكى نيست كه حادثه جمل از مهم‌ترين وقايع تاريخ صدر اسلام است و روشنگر بسيارى از مسائل و مشكلات پديد آمده در اين دوره كه زائيده تجمع سقيفه بنى ساعده بودند. واقعه جمل چهره حقيقى كسانى را كه تحت عنوان صحابى رسول خدا صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم وجاهت و قداستى كسب كرده بودند و بدين جهت مقام و منزلتى براى خود قايل بودند، نشان داد و ماهيت درونى ايشان را آشكار ساخت. و نيز از دسيسه‌هاى منافقان و حزب قريش كه هيچ‌گاه به دعوت رسول خدا صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم ايمان راستين نياوردند و همواره در صدد تهى ساختن كينه‌هاى خويش نسبت به پيامبر و خاندانش بودند- چنانكه رسول خدا صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم به آن هشدار داده بود- پرده برداشت و نيت‌هاى پليدشان را روشن نمود. و همين طور شخصيت واقعى صاحب جمل را كه تحت نام امّ المؤمنين و محبوبه رسول خدا قداست و حرمتى دروغين براى خود فراهم ساخته بود، و نيز پيامدهاى اسف بار عملكرد او در اين واقعه را كه بى‌شك سهم بسزايى در انحراف مسير تاريخ اسلام داشت، نمايان ساخت.
اين كتاب در عين اختصار و كوچكى از كتاب‌هاى مفيدى- و معدود كتاب‌هاى باز مانده‌اى- است كه درباره جنگ جمل نوشته شده است. شكى نيست كه حادثه جمل از مهم‌ترين وقايع تاريخ صدر اسلام است و روشنگر بسيارى از مسائل و مشكلات پديد آمده در اين دوره كه زائيده تجمع سقيفه بنى ساعده بودند. واقعه جمل چهره حقيقى كسانى را كه تحت عنوان صحابى رسول خدا صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم وجاهت و قداستى كسب كرده بودند و بدين جهت مقام و منزلتى براى خود قايل بودند، نشان داد و ماهيت درونى ايشان را آشكار ساخت. و نيز از دسيسه‌هاى منافقان و حزب قريش كه هيچ‌گاه به دعوت رسول خدا صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم ايمان راستين نياوردند و همواره در صدد تهى ساختن كينه‌هاى خويش نسبت به پيامبر و خاندانش بودند- چنانكه رسول خدا صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم به آن هشدار داده بود- پرده برداشت و نيت‌هاى پليدشان را روشن نمود. و همين طور شخصيت واقعى صاحب جمل را كه تحت نام امّ المؤمنين و محبوبه رسول خدا قداست و حرمتى دروغين براى خود فراهم ساخته بود، و نيز پيامدهاى اسف بار عملكرد او در اين واقعه را كه بى‌شك سهم بسزايى در انحراف مسير تاريخ اسلام داشت، نمايان ساخت.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش