پرش به محتوا

التعليقات لصدر المتالهين علی الشفاء: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'واجب الوجود' به 'واجب‌الوجود'
جز (جایگزینی متن - 'نام ها' به 'نام‌ها')
جز (جایگزینی متن - 'واجب الوجود' به 'واجب‌الوجود')
خط ۵۱: خط ۵۱:




مقاله اول، در هشت فصل است كه فصل‌هاى اول تا چهارم درباره موضوع و منفعت و مسائل علم الهى است و فصول پنجم تا هشتم درباره موجود و شىء و اقسام آنها، واجب الوجود، ممكن الوجود و اصطلاحات حق و صدق و امّ القضايا است. مقاله دوم در باب جوهر و مباحث مربوط به صورت و ماده است.
مقاله اول، در هشت فصل است كه فصل‌هاى اول تا چهارم درباره موضوع و منفعت و مسائل علم الهى است و فصول پنجم تا هشتم درباره موجود و شىء و اقسام آنها، واجب‌الوجود، ممكن الوجود و اصطلاحات حق و صدق و امّ القضايا است. مقاله دوم در باب جوهر و مباحث مربوط به صورت و ماده است.


مقاله اول: در فصل اول آن، از تقسيم حكمت به نظرى و عملى و تقسيم هر يك به سه قسم و توضيح اقسام اصلى و فرعى آنها و طرح و نقد مبناى تقسيم و تمايز علوم سخن به ميان آمده و موضوع فلسفه، ابتدا از جنبه سلبى بررسى شده و اثبات گرديده است كه واجب الوجود و صفات او و نيز اسباب قصوى يا علل نخستين؛ يعنى فاعلى و غايى و مادى و صورى، هر چند كه در اين علم از آنها بحث مى‌شود، اما نمى‌توان آنها را موضوع فلسفه اولى دانست.
مقاله اول: در فصل اول آن، از تقسيم حكمت به نظرى و عملى و تقسيم هر يك به سه قسم و توضيح اقسام اصلى و فرعى آنها و طرح و نقد مبناى تقسيم و تمايز علوم سخن به ميان آمده و موضوع فلسفه، ابتدا از جنبه سلبى بررسى شده و اثبات گرديده است كه واجب‌الوجود و صفات او و نيز اسباب قصوى يا علل نخستين؛ يعنى فاعلى و غايى و مادى و صورى، هر چند كه در اين علم از آنها بحث مى‌شود، اما نمى‌توان آنها را موضوع فلسفه اولى دانست.


از جمله مطالب مهم اين فصل، بحث تمايز علوم و مبناى تقسيم علوم است كه مبناى تقسيم حكمت، به نظرى و عملى، از نظر [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، غايت است نه موضوع، اما [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] معتقد است كه اگر تمايز علوم را به تمايز موضوعات بدانيم، بهتر از غايت است، زيرا موضوع، جزء علم است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] در آغاز جلد اول اسفار، بسيار مختصر به اين موضوع پرداخته است.
از جمله مطالب مهم اين فصل، بحث تمايز علوم و مبناى تقسيم علوم است كه مبناى تقسيم حكمت، به نظرى و عملى، از نظر [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، غايت است نه موضوع، اما [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] معتقد است كه اگر تمايز علوم را به تمايز موضوعات بدانيم، بهتر از غايت است، زيرا موضوع، جزء علم است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] در آغاز جلد اول اسفار، بسيار مختصر به اين موضوع پرداخته است.
خط ۷۹: خط ۷۹:
فصل پنجم، درباره موجود و شيئيت و اقسام آنهاست. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]، در اين فصل نيز به توضيح سخنان [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] پرداخته و در مواردى به ساير آثار خود ارجاع داده است.
فصل پنجم، درباره موجود و شيئيت و اقسام آنهاست. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]، در اين فصل نيز به توضيح سخنان [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] پرداخته و در مواردى به ساير آثار خود ارجاع داده است.


فصل ششم، آغاز بحث درباره واجب الوجود است. از نظر [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]، اين فصل، دنباله مطالب فصل پنجم است كه درباره وجوب و امكان و امتناع و به عبارتى، ضرورى و بلا ضرورى، بحث شد و در اين فصل به بحث راجع به خواص آنها مى‌پردازد كه آغاز بحث از واجب الوجود خواهد بود.
فصل ششم، آغاز بحث درباره واجب‌الوجود است. از نظر [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]، اين فصل، دنباله مطالب فصل پنجم است كه درباره وجوب و امكان و امتناع و به عبارتى، ضرورى و بلا ضرورى، بحث شد و در اين فصل به بحث راجع به خواص آنها مى‌پردازد كه آغاز بحث از واجب‌الوجود خواهد بود.


فصل هفتم، به اثبات وحدت واجب الوجود، اختصاص دارد و بيشتر به توضيح متن پرداخته است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]، در توضيح اين فصل، موضوع شبهه ابن كمونه را بدون ذكر نام او، مطرح مى‌كند و ضمن عباراتى از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، بر اين نظر است كه اگر سخنان شيخ به خوبى درك و فهم مى‌شد، اصلاً شبهه مطرح نمى‌شد و سپس براى فهم نظر و استدلال خود در ردّ اين شبهه، به اسفار اربعه، مبدأ و معاد، شواهد الربوبية و حكمت عرشية خود ارجاع مى‌دهد.
فصل هفتم، به اثبات وحدت واجب‌الوجود، اختصاص دارد و بيشتر به توضيح متن پرداخته است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]]، در توضيح اين فصل، موضوع شبهه ابن كمونه را بدون ذكر نام او، مطرح مى‌كند و ضمن عباراتى از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، بر اين نظر است كه اگر سخنان شيخ به خوبى درك و فهم مى‌شد، اصلاً شبهه مطرح نمى‌شد و سپس براى فهم نظر و استدلال خود در ردّ اين شبهه، به اسفار اربعه، مبدأ و معاد، شواهد الربوبية و حكمت عرشية خود ارجاع مى‌دهد.


در فصل هشتم كه به توضيح حق و صدق اختصاص دارد، نظريات سوفسطائيان و استدلال‌ها و شبهات آنها و پاسخ به آن شبهات، به تفصيل بيان شده است. در اين فصل نيز شرح عبارات متن مورد توجه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] است.
در فصل هشتم كه به توضيح حق و صدق اختصاص دارد، نظريات سوفسطائيان و استدلال‌ها و شبهات آنها و پاسخ به آن شبهات، به تفصيل بيان شده است. در اين فصل نيز شرح عبارات متن مورد توجه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]] است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش