ترجمه و شرح کشف المراد (شیروانی): تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">

[[پرونده:NUR15650J1.jpg|بندانگشتی|ترجمه و شرح کشف المراد]]

{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"

! نام کتاب!! data-type="bookName" |ترجمه و شرح کشف المراد

|-

|نام های دیگر کتاب

| data-type="otherBookNames" |کشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد. شرح  

|-

| data-type="authors" |[[شیروانی، علی]] (نويسنده)

|زبان  

| data-type="language" | فارسی عربي

|کد کنگره  

| data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |‏BP‎‏ ‎‏210‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏30‎‏4225  

|موضوع  

| data-type="subject" |علامه حلي، حسن بن يوسف، 648 - 726ق. کشف المراد في تجريد الاعتقاد - نقد و تفسير  

نصيرالدين طوسي، محمد بن محمد، 597 - 672ق. تجريد الکلام في تحرير العقايد الاسلام - نقد و تفسير  

|ناشر  

| data-type="publisher" |دار العلم  

|مکان نشر  

| data-type="publishPlace" | ايران - قم

||سال نشر  

| ata-type="publishYear" |مجلد1: 1388ش ,  

|- class="articleCode"

# شارح در مقدمه‌اش – که آن را در تاریخ آذر 1382ش، در حوزه علمیه قم‏ نوشته - ‌یادآور شده است: «... مکتوب حاضر، ترجمه و شرح مباحث کلامى کتاب شریف «[[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد]]»، مشتمل بر مقصد سوم تا ششم است... در معرّفى اهمیت [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]]، به آنچه استاد بزرگوارم [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‏‌زاده آملى]] بیان فرموده، بسنده مى‌کنم و تنها یادآور مى‏شوم که على‏‌رغم اهمیت این کتاب شریف، تاکنون ترجمه‌‏اى از آن به زبان فارسى عرضه نشده است و یا دست‌کم، بنده سراغ ندارم. روش نگارنده در این مکتوب به‌صورت شرح مزجى، شبیه همان شیوه‏‌اى است که در ترجمه و شرح [[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]] و [[اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية|لمعه دمشقیه]] به کار بسته‏‌ام؛ یعنى توضیحات مورد نظر و نکات افزودنى داخل علامت [] در میان ترجمه و یا به‌صورت پاورقى آمده است. امیدوارم این نوشته، علاقه‏‌مندان علم کلام را به کار آید»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص3</ref>.

#:گفتنی است که هرچند شارح محترم در اینجا تصریح کرده که روشش مزجی است، ولی با مراجعه به کتاب حاضر و دقت در چگونگی این شرح، آشکار می‌شود که چنین نیست و متن و شرح به‌خوبی از یکدیگر تفکیک شده و به‌صورت جداگانه قطعه‌ای از متن آمده، بعد همان متن، ترجمه و بعد شرح شده و حتی برای هرکدام عنوان جداگانه (متن و شرح) ذکر شده است و البته روشن است که این‌گونه شرح، مزجی نیست.

# همچنین شارح در مقدمه دیگرش – که آن را در حوزه علمیه قم نوشته، ولی تاریخش را معین نکرده - ‌یادآور شده است: «... در این شرح، از متنى که توسط [[سبحانی تبریزی، جعفر|حضرت آیت‌الله جعفر سبحانى]] تصحیح و ویرایش شده و نیز در پاره‏‌اى از پاورقى‏ها، از تعلیقات سودمند ایشان، بهره گرفته شد»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج2، ص6، پاورقی 1</ref>.

# شارح تحت عنوان سخنى از [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‏‌زاده آملى]]‏، بخشى از کلام ایشان در سرآغاز [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]] چاپ مؤسسه نشر اسلامى را ترجمه و ذکر کرده است. در این مطلب بعد از بیان منزلت بلند تجرید و كشف المراد از نظر علمی، از جمله چنین آمده است: «... استاد ما [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانى]] - ‌قدس‌سرّه الشريف - ‌به کتاب [[تجريد الاعتقاد|تجرید]] و [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]] توجهى تامّ داشت و سرانجام بر تجرید به زبان فارسى، شرحى سودمند و پرفایده نگاشت، که چاپ شده و علاقه‏‌مندان از آن بهره مى‏برند. سفارش‏هاى مکرّر ایشان در لابه‌لاى سخنان سترگش در حضور پرفیضش، به توجه و عنایت به این کتاب شریف، یعنى [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|کشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد]]، هرگز از یادم نمى‏رود»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص6</ref>.

# شارح، مخاطبش را عموم دانشجویان و طلاب علوم اسلامی قرار داده و به همین جهت کوشیده مطالب را به زبان ساده و به‌دور از اصطلاحات پیچیده شرح دهد. او تأکید کرده است که مقصد اول (در باب امور عامه) و مقصد دوم (در باب جواهر و اعراض) از کتاب [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]]، امروزه از مدار درس و بحث خارج و متون فلسفى‏‌اى مانند [[بداية الحكمة]]، [[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]] و [[شرح منظومة السبزواري (گرامی)|شرح منظومه]] جایگزین آن شده است و به همین دلیل نیز از ترجمه و شرح آن دو مقصد، در اثر حاضر صرف نظر کرده است<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج2، ص6، پاورقی 1</ref>.

# کتاب حاضر، مستند است و مترجم و شارح محترم ارجاعات و استنادات و توضیحاتش را به‌صورت پاورقی آورده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص11، پاورقی 1 و ص15، پاورقی 1 و...</ref>.

# البته مقابله تفصیلی ترجمه و شرح حاضر با متن اصلی ([[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]])، مسئله‌ای تخصصی است و فرصتی فراخ می‌طلبد، ولی برای مقایسه اجمالی شایسته است به این نمونه توجه شود: نویسنده چنین نوشته است: «في إثبات الصانع تعالى و صفاته و آثاره و فيه فصول: الأوّل في وجوده تعالى؛ الموجود إن كان واجبا و إلّا استلزمه؛ لاستحالة الدور و التسلسل. أقول: يريد إثبات واجب الوجود تعالى و بيان صفاته و ما يجوز عليه و ما لا يجوز و بيان أفعاله و آثاره و ابتدأ بإثبات وجوده؛ لأنّه الأصل في ذلک كلّه»<ref>ر.ک: الحلي حسن بن يوسف، ص280</ref>.

#:مترجم چنین برگردان کرده است: «اثبات صانع تعالى، صفات و آثار او. فصل اوّل: اثبات هستى صانع.‏ متن: موجود اگر واجب باشد [مطلوب ما ثابت است‏]، وگرنه [ممکن مى‌‏باشد و موجودى که ممکن است‏] مستلزم واجب خواهد بود [یعنى ممکن بدون واجب نخواهد بود]؛ به‌خاطر محال بودن دور و تسلسل.

#:شرح: مؤلف [در اینجا] می‌‏خواهد وجود واجب الوجود تعالى را اثبات کرده، صفات او را و این را که چه چیزهایى بر او جایز و چه چیزهایى غیر جایز است و نیز افعال و آثار او را بیان دارد. مؤلف سخن خود را با اثبات وجود واجب آغاز کرد؛ زیرا این بحث پایه مباحث بعدى بشمار مى‏‌رود»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص8</ref>. چنان‌که مشاهده می‌شود، ترجمه مذکور درست و مطابق با متن اصلی و از نظر زبانی شیوا است و اشکال خاصی در آن مشاهده نشد.  

# هرچند توفیق مقایسه تفصیلی ترجمه و شرح حاضر با متن اصلی حاصل نشد، ولی با نظر به اینکه شارح محترم از استادان باسابقه حوزه علمیه قم است و کتاب‌های کلامی و فلسفی را بارها تدریس کرده است و در توانایی علمی و ادبی او تردیدی نیست و کتاب‌های [[بداية الحكمة]] و [[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]] نوشته [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] را نیز به‌خوبی ترجمه و شرح کرده، می‌توان گفت که کتاب حاضر از نظر مطابقت ترجمه و دقت و صحت مطالب شرح، قابل توجه است و دانشجویان گرامی می‌توانند به آن اعتماد کنند و در پژوهش‌های خودشان از آن بهره گیرند.

==پانویس ==

<references />

== وابسته‌ها ==