۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
رسائل إخوان الصفاء و خلان الوفاء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'طبيعي' به 'طبیعی'
جز (جایگزینی متن - 'شناسي' به 'شناسی') |
جز (جایگزینی متن - 'طبيعي' به 'طبیعی') |
||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
بخش اول، شامل چهارده رساله در شعب مختلف رياضيات (رسائل رياضيه تعليميه)؛ يعنى حساب و هندسه و فلك، هنرها و صنايع عملى و منطقى است. ابتداى اين بخش، متأثر از مكاتب فكرى فيثاغورثى و افلاطونى و در انتها متأثر از [[ارسطو]] است، زيرا در اينجا منطق [[ارسطو]]يى با همان عناوين و به همان ترتيب بيان شده است. | بخش اول، شامل چهارده رساله در شعب مختلف رياضيات (رسائل رياضيه تعليميه)؛ يعنى حساب و هندسه و فلك، هنرها و صنايع عملى و منطقى است. ابتداى اين بخش، متأثر از مكاتب فكرى فيثاغورثى و افلاطونى و در انتها متأثر از [[ارسطو]] است، زيرا در اينجا منطق [[ارسطو]]يى با همان عناوين و به همان ترتيب بيان شده است. | ||
بخش دوم كه رنگ [[ارسطو]]يى دارد، شامل تمام علوم طبيعى (رسائل جسمانيه | بخش دوم كه رنگ [[ارسطو]]يى دارد، شامل تمام علوم طبيعى (رسائل جسمانيه طبیعیه) به همان صورتى است كه [[ارسطو]] بيان داشته است؛ از هيولى و صورت و زمان و مكان و حركت آغاز مى‌شود و به آثار «علويه» مى‌رسد، سپس از آن نيز گذشته به معادن و آن‌گاه نبات و پس از آن به حيوان و انسان مى‌رسد و با علم النفس خاتمه مى‌يابد. | ||
بخش سوم، شامل ده رساله در «مابعدالطبيعه» (رسائل نفسانيه عقليه) است. تأثير فلسفه يونانى براين سه بخش كاملاً هويدا است، زيرا آرا و اقوال گوناگون فيثاغورثيان و افلاطونيان و نوافلاطونيان و [[ارسطو]] در آن ديده مى‌شود. بدين ترتيب بخش چهارم (رسائل ناموسيه الهيه و شرعيه دينيه: يازده رساله) كه در «الهيات» و امور مربوط به اديان و مذاهب و تصوف است، مخلوطى است از تمام عوامل و عناصرى كه در فلسفه اسلامى تأثير گذارده‌اند. | بخش سوم، شامل ده رساله در «مابعدالطبيعه» (رسائل نفسانيه عقليه) است. تأثير فلسفه يونانى براين سه بخش كاملاً هويدا است، زيرا آرا و اقوال گوناگون فيثاغورثيان و افلاطونيان و نوافلاطونيان و [[ارسطو]] در آن ديده مى‌شود. بدين ترتيب بخش چهارم (رسائل ناموسيه الهيه و شرعيه دينيه: يازده رساله) كه در «الهيات» و امور مربوط به اديان و مذاهب و تصوف است، مخلوطى است از تمام عوامل و عناصرى كه در فلسفه اسلامى تأثير گذارده‌اند. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
رساله نهم، از جهت اشتمال بر رئوس عناوينى كه به‌طور معمول در كتاب‌هاى اخلاقى مطرح مى‌شود، بيشتر به عناوين كلى پرداخته و در آن عنايت ويژه‌اى به شريعت به چشم مى‌خورد. در رساله، موضوعات متداول در كتب اخلاقى (توضيح و تفصيل فضائل و رذائل و راه‌هاى اكتساب فضائل و درمان رذائل) كمتر به چشم مى‌خورد. | رساله نهم، از جهت اشتمال بر رئوس عناوينى كه به‌طور معمول در كتاب‌هاى اخلاقى مطرح مى‌شود، بيشتر به عناوين كلى پرداخته و در آن عنايت ويژه‌اى به شريعت به چشم مى‌خورد. در رساله، موضوعات متداول در كتب اخلاقى (توضيح و تفصيل فضائل و رذائل و راه‌هاى اكتساب فضائل و درمان رذائل) كمتر به چشم مى‌خورد. | ||
مباحث گوناگون رساله نهم بر اساس اهميتى كه نزد مصنفان آن داشته، حجم‌هاى گوناگونى دارد. عناوين حجيم‌تر رساله به مبادى انسان‌شناختى اخلاق (بر اساس | مباحث گوناگون رساله نهم بر اساس اهميتى كه نزد مصنفان آن داشته، حجم‌هاى گوناگونى دارد. عناوين حجيم‌تر رساله به مبادى انسان‌شناختى اخلاق (بر اساس طبیعیات قديم) مى‌پردازد. | ||
در آغاز رساله، بحث از چرايى تنوع اخلاقى موجود در بين انسان‌ها به ميان مى‌آيد. مصنفان رساله، توضيح مى‌دهند كه هدف متوسط، كسب آمادگى آدمى براى ابراز همه قابليت‌ها و كمالات حيوانى و انسانى است و هدف اعلى، تمكّن وى از تشبّه به خداى سبحان است؛ همو كه انسان به مقام خلافت از او منصوب شده است. | در آغاز رساله، بحث از چرايى تنوع اخلاقى موجود در بين انسان‌ها به ميان مى‌آيد. مصنفان رساله، توضيح مى‌دهند كه هدف متوسط، كسب آمادگى آدمى براى ابراز همه قابليت‌ها و كمالات حيوانى و انسانى است و هدف اعلى، تمكّن وى از تشبّه به خداى سبحان است؛ همو كه انسان به مقام خلافت از او منصوب شده است. | ||