۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مقامات الحریری: تفاوت میان نسخه‌ها
لینک درون متنی، غنی سازی متن، وابسته ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(لینک درون متنی، غنی سازی متن، وابسته ها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR10808J1.jpg|بندانگشتی|مقامات الحریری]] | [[پرونده:NUR10808J1.jpg|بندانگشتی|مقامات الحریری]] | ||
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | ||
|+ | |+ | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! data-type= | ! نام کتاب!! data-type="bookName" |مقامات الحریری | ||
|- | |- | ||
|نام های دیگر کتاب | |نام های دیگر کتاب | ||
|data-type= | | data-type="otherBookNames" |الـمسمی بالمقامات العربیه | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
|data-type= | | data-type="authors" |[[حریری، قاسم بن علی]] (نويسنده) | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
|data-type= | | data-type="language" |عربی | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
|data-type= | | data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |PJ 4047 /م7 | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
|data-type= | | data-type="subject" |نثر عربی - قرن 5ق. | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
|data-type= | | data-type="publisher" |دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون | ||
|- | |- | ||
|مکان نشر | |مکان نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishPlace" |بیروت - لبنان | ||
|- | |- | ||
|سال نشر | |سال نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishYear" | 1425 هـ.ق یا 2005 م | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
|data-type= | | data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE10808AUTOMATIONCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''مقامات الحريرى''' يا '''المقامات الأدبيه''' كتابى است به زبان عربى، تألیف [[حریری، قاسم بن علی|ابومحمد، قاسم بن على بن محمد بن عثمان حريرى]] (446ق-516ق)، نويسنده آن را به تقليد از شيوه [[بدیع‌الزمان همدانی، احمد بن حسین|بديع‌الزمان همدانى]] در 50 مقامه نگاشته و در تصنع و تكلف از او نيز در گذشته است. | |||
مقامات، جمع «مَقامه»، قسمى از اقسام قصص است كه با صرف نظر از تكلفات لفظى و معنوى كه در آن هدف اصلى است، از جنبه داستانى هيچ‌گونه ارزش و تنوعى ندارد و مقصود نويسنده از ابداع و انشاء آن، اين است كه بتواند با فراغ بال و وسعت مجال، هر چه بيشتر صنايع لفظى و بديعى به خصوص سجع را در آن به‌كار برده و در لغت‌پردازى و تركيب‌سازى، نهايت هنر خود را در فن نثرنويسى به شيوه معمول در اين دوره ارائه دهد. | مقامات، جمع «مَقامه»، قسمى از اقسام قصص است كه با صرف نظر از تكلفات لفظى و معنوى كه در آن هدف اصلى است، از جنبه داستانى هيچ‌گونه ارزش و تنوعى ندارد و مقصود نويسنده از ابداع و انشاء آن، اين است كه بتواند با فراغ بال و وسعت مجال، هر چه بيشتر صنايع لفظى و بديعى به خصوص سجع را در آن به‌كار برده و در لغت‌پردازى و تركيب‌سازى، نهايت هنر خود را در فن نثرنويسى به شيوه معمول در اين دوره ارائه دهد. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۱: | ||
حريرى(446-516ق) بزرگ‌ترين مقامه‌نويس بعد از بديع الزمان همدانى است. وى ضمن آنكه توانسته است فوت‌وفن كار بديع الزمان را به دقّت دريابد و اقتباس كند، از جهاتى نيز مقامه را تكامل بخشيده، به حدّى كه ديگر كسى نتوانسته است فن مقامه را در اين چارچوب معين از حريرى درگذراند يا حتى به سطح او برساند. از همين لحاظ مقامات حريرى در زمان خود او بيش از هفتصد بار نسخه‌بردارى شده، و طى قرنها اديبان شروح متعدد بر آن نگاشته‌اند كه جنبه تدريس و تعليم ادب در سطوح عالى ادبى داشته است. معروف‌ترين اين شرحها، شرح احمد بن عبدالمؤمن الشريشى(متوفى 620ق) است. | '''حريرى'''(446-516ق) بزرگ‌ترين مقامه‌نويس بعد از بديع الزمان همدانى است. وى ضمن آنكه توانسته است فوت‌وفن كار بديع الزمان را به دقّت دريابد و اقتباس كند، از جهاتى نيز مقامه را تكامل بخشيده، به حدّى كه ديگر كسى نتوانسته است فن مقامه را در اين چارچوب معين از حريرى درگذراند يا حتى به سطح او برساند. از همين لحاظ مقامات حريرى در زمان خود او بيش از هفتصد بار نسخه‌بردارى شده، و طى قرنها اديبان شروح متعدد بر آن نگاشته‌اند كه جنبه تدريس و تعليم ادب در سطوح عالى ادبى داشته است. معروف‌ترين اين شرحها، شرح احمد بن عبدالمؤمن الشريشى(متوفى 620ق) است. | ||
مقامه‌نويسان بعد از حريرى غالباً از او تقليد كردند و اين در ركود فن مقامه از جهت معنوى اثر داشت، چرا كه انحراف حريرى را از جوهر اصلى مقامه | مقامه‌نويسان بعد از حريرى غالباً از او تقليد كردند و اين در ركود فن مقامه از جهت معنوى اثر داشت، چرا كه انحراف حريرى را از جوهر اصلى مقامه [[بدیع‌الزمان همدانی، احمد بن حسین|بديع‌الزمان]] (يعنى انتقاد و پرخاش اجتماعى) و گرايش هرچه بيشتر به لفاظى بى‌محتوى ادامه دادند و تحكيم بخشيدند، بى‌آنكه استعداد بى‌نظير حريرى در ساختن كاخهاى شكوهمند از واژگان درخشان را داشته باشند. | ||
مقامات رازگشاى درون پوشيده نويسنده است. درونى كه گشايش آن تنها با شناخت زبان و سبك مقامات و رمزهاى آن ممكن خواهد بود؛ زيرا نويسنده «در باب هر چيز و هركس كه بنويسد، سرّ خود را بازگفته است». خواننده مقامات با خواندن نثر داستانى آن عمق وجود نويسنده‌اش را مى‌يابد و در دنياى او، رازهايى را كشف مى‌كند كه اگر آنها را به خود نويسنده بازگويد، شايد با حيرت و اعتراض او روبرو شود. | مقامات رازگشاى درون پوشيده نويسنده است. درونى كه گشايش آن تنها با شناخت زبان و سبك مقامات و رمزهاى آن ممكن خواهد بود؛ زيرا نويسنده «در باب هر چيز و هركس كه بنويسد، سرّ خود را بازگفته است». خواننده مقامات با خواندن نثر داستانى آن عمق وجود نويسنده‌اش را مى‌يابد و در دنياى او، رازهايى را كشف مى‌كند كه اگر آنها را به خود نويسنده بازگويد، شايد با حيرت و اعتراض او روبرو شود. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۳: | ||
الف: شيوه تصنع و تكلف در نثرنويسى: عصر حريرى عصرى است كه اديبان و خوانندگان آثار ادبى، تنها به آثار مصنوع و متكلف ارزش مى‌دهند و توانايى اديب را در نگارش چنين نثرى مى‌سنجند. | الف: شيوه تصنع و تكلف در نثرنويسى: عصر حريرى عصرى است كه اديبان و خوانندگان آثار ادبى، تنها به آثار مصنوع و متكلف ارزش مى‌دهند و توانايى اديب را در نگارش چنين نثرى مى‌سنجند. | ||
از مهمترين ويژگيهاى نثر حريرى، استفاده وى از كنايات | از مهمترين ويژگيهاى نثر حريرى، استفاده وى از كنايات ميباشد. شايد بتوان اين ويژگى را از مهمترين و شايع ترين خصوصيت بلاغى مقامات او دانست. وى علاوه بر استفاده از كنايات، جاى جاى مقامات خود را با مثلها و حكمت‌ها نيز آراسته است. از سوى ديگر براى نشان دادن توانايى خود در عرصه‌هاى علمى، از معماهاى نحوى و فقهى نيز بهره برده است. | ||
استفاده حريرى از آيات قرآنى، احاديث، كنايات، مثلهاى، معماهاى نحوى و فقهى وى را از پرداختن به بزرگ‌ترين گنجينه واژگان عربى، در مقامات خويش بازنداشته است و همين امر باعث شده مقامات وى بسيارى از واژگان عربى را دربر بگيرد. | استفاده حريرى از آيات قرآنى، احاديث، كنايات، مثلهاى، معماهاى نحوى و فقهى وى را از پرداختن به بزرگ‌ترين گنجينه واژگان عربى، در مقامات خويش بازنداشته است و همين امر باعث شده مقامات وى بسيارى از واژگان عربى را دربر بگيرد. | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۱: | ||
== منابع مقاله== | == منابع مقاله== | ||
# ذكاوتى قراگزلو، على رضا، مقامه نويسى بعد از بديع الزمان، مجله معارف، مرداد- آبان 1363، ش2، ص 59-86. | |||
# دانشنامه جهان اسلام، ج13، ص 94-95. | |||
# دادخواه، حسن و جمشيدى، ليلا، بررسى تطبيقى سبك ادبى در مقامات حريرى و حميدى، پژوهشنامه علوم انسانى، شماره 54، تابستان 1386، ص 237-254. | |||
== وابسته‌ها == | |||
[[مقامات بديع الزمان الهمذاني]] | |||
== پیوندها == | == پیوندها == | ||
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6869 مطالعه کتاب مقامات الحریری در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6869 مطالعه کتاب مقامات الحریری در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||