۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بعليهالسلا' به 'ب عليهالسلا') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
[[برذعی، حسین بن صفوان]] (راوی) | [[برذعی، حسین بن صفوان]] (راوی) | ||
[[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد]] | [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد]] (نويسنده) | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''مقتل أميرالمؤمنين علي بن أبيطالب عليهالسلام''' تألیف [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابىبكر عبدالله بن محمد بن عبيد بن سفيان]] | '''مقتل أميرالمؤمنين علي بن أبيطالب عليهالسلام''' تألیف [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابىبكر عبدالله بن محمد بن عبيد بن سفيان]] معروف به [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابیالدنیا]] (متوفى 182ق) به روايت حسين بن صفوان برذعىّ است. اين اثر به زبان عربى مشتمل بر رواياتى مربوط به فضائل و زندگانى [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] از ولادت تا شهادت و مباحث پيرامون آن است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب با يك مقدمه از محقق، ابراهيم صالح، در شرح حال و سخنان بزرگان درباره [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] | كتاب با يك مقدمه از محقق، ابراهيم صالح، در شرح حال و سخنان بزرگان درباره [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] آغاز شده است. | ||
متن كتاب نيز در ده باب ارائه شده كه هر باب مشتمل بر تعدادى روايت است. | متن كتاب نيز در ده باب ارائه شده كه هر باب مشتمل بر تعدادى روايت است. | ||
كتاب با يك مقدمه از محقق، ابراهيم صالح، در شرح حال و سخنان بزرگان درباره [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] | كتاب با يك مقدمه از محقق، ابراهيم صالح، در شرح حال و سخنان بزرگان درباره [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] آغاز شده است. متن كتاب نيز در ده باب ارائه شده كه هر باب مشتمل بر تعدادى روايت است. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
محقق كتاب در مقدمه به شرح زندگانى [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] | محقق كتاب در مقدمه به شرح زندگانى [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] و اقوال علما در مورد ايشان به همراه وصف نسخه خطى كتاب كه در دمشق و به خط كوفى موجود است، پرداخته و در آخر نيز راوى كتاب حسين بن صفوان برذعىّ را به صورت مختصر معرفى كرده است. | ||
مطالب ابواب كتاب به اختصار عبارت است از: | مطالب ابواب كتاب به اختصار عبارت است از: | ||
باب اول كتاب شامل سى و نه حديث درباره فضائل [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] | باب اول كتاب شامل سى و نه حديث درباره فضائل [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] و چگونگى شهادت ايشان است. | ||
باب دوم نيز شامل وصاياى [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] | باب دوم نيز شامل وصاياى [[علی بن ابیطالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] به امام حسن(ع) بعد از ضربت خوردن است كه طى ده حديث بيان شده است. | ||
باب سوم به زمان در رحلت ايشان كه در چه روز و چه لحظهاى از روز بوده در طى هفت حديث اختصاص دارد. | باب سوم به زمان در رحلت ايشان كه در چه روز و چه لحظهاى از روز بوده در طى هفت حديث اختصاص دارد. | ||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
از ميان آثار مربوط به تاريخ شهادت [[امام على(ع)]] كتاب [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]]، كهنترين كتابى است كه برجاى مانده است. | از ميان آثار مربوط به تاريخ شهادت [[امام على(ع)]] كتاب [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]]، كهنترين كتابى است كه برجاى مانده است. | ||
به گفته [[رسول جعفريان]]، «نويسنده كتاب ابوبكر عبدالله بن محمد بن عبيد معروف به [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] | به گفته [[رسول جعفريان]]، «نويسنده كتاب ابوبكر عبدالله بن محمد بن عبيد معروف به [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] قرشى (281 208ق) از علماى محدث - مورخ است كه آثار بيشمارى به صورت تكنگارى در حوزههاى مختلف حديثى و بعضاً تاريخى دارد. سبك و سياق او نگارش اخبار به صورت روايات مستقل است كه جمعاً تحت يك عنوان كلى فراهم مىآورد. وى شخصيتى كم مانند در تأليف و تنوع موضوعاتى است كه به آن پرداخته و آثار بيشمارى، هر چند برخى از آنها كوچك است، از خود برجاى گذاشته است. براى اهميت اثر او را بدانيم بايد توجه كنيم كه وى سى سال زودتر از طبرى مورخ درگذشته و بنابراين يك نسل از او جلوتر است.» | ||
كتاب در مجموع داراى 119 روايت است كه نويسنده آنها را با سند و از مآخذ مختلف تاريخى نقل كرده است. هر روايت تاريخى داستانى را درباره بخشى از ماجراى شهادت [[امام على(ع)]]، همينطور پيشزمينهها و نيز آثار و تبعات آن گزارش نموده است. تمامى اين روايات توسط شخصى به نام حافظ حسين بن صفوان برذعى متوفاى 340ق به نقل از [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] | كتاب در مجموع داراى 119 روايت است كه نويسنده آنها را با سند و از مآخذ مختلف تاريخى نقل كرده است. هر روايت تاريخى داستانى را درباره بخشى از ماجراى شهادت [[امام على(ع)]]، همينطور پيشزمينهها و نيز آثار و تبعات آن گزارش نموده است. تمامى اين روايات توسط شخصى به نام حافظ حسين بن صفوان برذعى متوفاى 340ق به نقل از [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] روايت شده و نام او در آغاز همه اسناد ديده مى شود در واقع وى راوى آثار [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] ست. | ||
راوى يا راويان هر خبرى بين [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] | راوى يا راويان هر خبرى بين [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] تا اصل خبر در آغاز بيشتر نقلها آمده است. برخى از آنها مورخان شيعى و برخى نيز به اصطلاح از عامه مىباشند. براى مثل اين سند: «... از جابر بن عبدالله جعفى، از محمد بن على [امام باقر]...» سپس متن وصيت امام على را به امام مجتبى(ع) نقل كرده است. | ||
نخستين روايت از وقت بيرون آمدن [[امام على(ع)]] پيش از اذان صبح به سوى مسجد است كه مرغان برابر وى درآمدند و آواز سردادند. همراهان آنان را دور كردند اما حضرت فرمودند: مرانيد كه نوحهگرند. | نخستين روايت از وقت بيرون آمدن [[امام على(ع)]] پيش از اذان صبح به سوى مسجد است كه مرغان برابر وى درآمدند و آواز سردادند. همراهان آنان را دور كردند اما حضرت فرمودند: مرانيد كه نوحهگرند. | ||
روايات مربوط به شهادت [[امام على(ع)]] در اين كتاب متفاوت نقل شده است در واقع، [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] | روايات مربوط به شهادت [[امام على(ع)]] در اين كتاب متفاوت نقل شده است در واقع، [[ابن ابیالدنیا، عبدالله بن محمد|ابن ابى الدنيا]] جامع اين نقلهاست و درست همانطور كه در كتابى مانند [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]] ملاحظه مىكنيم، روايات متفاوت و متعارضى درباره يك واقعه آورده مىشود. | ||
در روايت 12 به نقل از امام باقر(ع) آمده است: «آنگاه كه خداوند اراده كرد كه كرامت شهادت با ضربت ابن ملجم نصيب [[امام على(ع)]] شود، ابن ملجم شب را در مسجد بنى اسد بود. وقتى هوا تاريك شد به خانهاى از خانههاى كنديان رفت. يك جمعه پيش از آن امام روى منبر از زبان رسول خدا(ص)نقل كرد كه آن حضرت به من فرمود: لايبغضك مؤمن و لا يحبك كافر. و افزود:من در خواب ديدم كه شيطانى ضربتى بر من زده و ريش مرا به خون سرم تر كرده است، اما اين مرا ناراحت نكرد... اين بود تا شب معهود كه ابن ملجم در كنارى كمين كرد. وقتى امام براى نماز وارد مسجد شد، ابن ملجم ضربه خود را فرود آورد. محمد بن حنيفه نزديك آن حضرت ايستاده بود، او را گرفت. مردم نيز بر ابن ملجم يورش بردند تا او را بكشند. [[امام على(ع)]] فرمود: صبر كنيد. او را نكشيد. اگر ماندم او را قصاص خواهم كرد يا خواهم بخشيد. اگر نماندم، همان اصل نفس در برابر نفس.در روايت 97 آمده است: عبدالملك بن سليمان گويد: به عطاء گفتم: آيا احدى از اصحاب رسول الله فقيهتر از على بود؟ گفت: نه والله من كسى را نمىشناسم. | در روايت 12 به نقل از امام باقر(ع) آمده است: «آنگاه كه خداوند اراده كرد كه كرامت شهادت با ضربت ابن ملجم نصيب [[امام على(ع)]] شود، ابن ملجم شب را در مسجد بنى اسد بود. وقتى هوا تاريك شد به خانهاى از خانههاى كنديان رفت. يك جمعه پيش از آن امام روى منبر از زبان رسول خدا(ص)نقل كرد كه آن حضرت به من فرمود: لايبغضك مؤمن و لا يحبك كافر. و افزود:من در خواب ديدم كه شيطانى ضربتى بر من زده و ريش مرا به خون سرم تر كرده است، اما اين مرا ناراحت نكرد... اين بود تا شب معهود كه ابن ملجم در كنارى كمين كرد. وقتى امام براى نماز وارد مسجد شد، ابن ملجم ضربه خود را فرود آورد. محمد بن حنيفه نزديك آن حضرت ايستاده بود، او را گرفت. مردم نيز بر ابن ملجم يورش بردند تا او را بكشند. [[امام على(ع)]] فرمود: صبر كنيد. او را نكشيد. اگر ماندم او را قصاص خواهم كرد يا خواهم بخشيد. اگر نماندم، همان اصل نفس در برابر نفس.در روايت 97 آمده است: عبدالملك بن سليمان گويد: به عطاء گفتم: آيا احدى از اصحاب رسول الله فقيهتر از على بود؟ گفت: نه والله من كسى را نمىشناسم. |
ویرایش