پرش به محتوا

مختلف الشيعة في أحكام الشريعة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' :' به ':')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۱: خط ۴۱:




'''مختلف الشيعة فی احکام الشریعة''' تألیف جمال‌الدين ابومنصور [[علامه حلی، حسن بن یوسف|حسن بن يوسف بن مطهر]] حلى اسدى، معروف به [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] (م 726 ق)، از معروفترين و معتبرترين آثار فقهى قدماء و از مشهورترين آثار فقهى علاّمۀ حلّى است.  
'''مختلف الشيعة فی احکام الشریعة''' تألیف جمال‌الدين ابومنصور [[علامه حلی، حسن بن یوسف|حسن بن يوسف بن مطهر]] حلى اسدى، معروف به [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] (م 726 ق)، از معروفترين و معتبرترين آثار فقهى قدماء و از مشهورترين آثار فقهى علاّمۀ حلّى است.  


==اهميت و اعتبار==  
==اهميت و اعتبار==  
خط ۵۲: خط ۵۲:
اين كتاب دائرة المعارف فتاواى مختلف در فقه شيعه مى‌باشد و علاوه بر مباحث رجالى و اصولى به اساسى‌ترين مبانى و نظريات فقهى مورد نياز يك فقيه اشاره شده است.
اين كتاب دائرة المعارف فتاواى مختلف در فقه شيعه مى‌باشد و علاوه بر مباحث رجالى و اصولى به اساسى‌ترين مبانى و نظريات فقهى مورد نياز يك فقيه اشاره شده است.


كثرت و تنوع آثار و تأليفات بجاى مانده از [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] خصيصه‌اى است كه وى را از ساير علماء و بزرگان متمايز نموده و وى را حلقۀ واسطه بين قدماء و متأخرين قرار داده است.
كثرت و تنوع آثار و تأليفات بجاى مانده از [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] خصيصه‌اى است كه وى را از ساير علماء و بزرگان متمايز نموده و وى را حلقۀ واسطه بين قدماء و متأخرين قرار داده است.


سه كتاب «[[منتهی المطلب في تحقيق المذهب]]»، «تذكرة الفقهاء» و «مختلف الشيعة في أحكام الشريعة» گنجينه‌هاى گران‌بهايى هستند كه نشان از گستردگى و عمق فقاهت وى دارند.
سه كتاب «[[منتهی المطلب في تحقيق المذهب]]»، «تذكرة الفقهاء» و «مختلف الشيعة في أحكام الشريعة» گنجينه‌هاى گران‌بهايى هستند كه نشان از گستردگى و عمق فقاهت وى دارند.
خط ۶۶: خط ۶۶:
اين كتاب فقهى مفصل، از كتب نادر فقهى مؤلف است كه نظريات فقهاى اماميّه را در تمام ابواب فقه در بر دارد.
اين كتاب فقهى مفصل، از كتب نادر فقهى مؤلف است كه نظريات فقهاى اماميّه را در تمام ابواب فقه در بر دارد.


[[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] در كتاب الخلاصة دربارۀ مختلف الشيعۀ مى‌نويسد:
[[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] در كتاب الخلاصة دربارۀ مختلف الشيعۀ مى‌نويسد:


ذكرنا فيه خلاف علمائنا خاصة و حجّة كل شخص و الترجيح لما يصير إليه.<ref>[[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]، ج 1، ص 372</ref>
ذكرنا فيه خلاف علمائنا خاصة و حجّة كل شخص و الترجيح لما يصير إليه.<ref>[[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]، ج 1، ص 372</ref>
خط ۱۰۹: خط ۱۰۹:
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به نسخه‌هاى متعددى اشاره شده كه عبارتند از:
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به نسخه‌هاى متعددى اشاره شده كه عبارتند از:


1 - چند نسخه به خط شيخ وشاح بن محمد بن عتيبه كه بعضى از نسخه‌ها در زمان زندگانى [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در بين سال‌هاى 717ق تا 726ق و بعضى نيز بعد از وفات وى در سال‌هاى 728ق نوشته شده است.
1 - چند نسخه به خط شيخ وشاح بن محمد بن عتيبه كه بعضى از نسخه‌ها در زمان زندگانى [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] در بين سال‌هاى 717ق تا 726ق و بعضى نيز بعد از وفات وى در سال‌هاى 728ق نوشته شده است.


اين نسخه‌ها متعلّق به كتابخانۀ شيخ محمد جواد جزائرى در نجف اشرف و كتابخانه علامه سيد مهدى آل حيدر كاظمى در كاظميه و كتابخانۀ آستان قدس رضوى در مشهد مقدس مى‌باشد.
اين نسخه‌ها متعلّق به كتابخانۀ شيخ محمد جواد جزائرى در نجف اشرف و كتابخانه علامه سيد مهدى آل حيدر كاظمى در كاظميه و كتابخانۀ آستان قدس رضوى در مشهد مقدس مى‌باشد.
خط ۱۲۳: خط ۱۲۳:
1 - نسخۀ دار الكتب الوطنيّة در تبريز با شمارۀ 1261 كه در سال 697ق نوشته شده و در فهرست آن با شمارۀ /3 1257 مشخص شده است.
1 - نسخۀ دار الكتب الوطنيّة در تبريز با شمارۀ 1261 كه در سال 697ق نوشته شده و در فهرست آن با شمارۀ /3 1257 مشخص شده است.


2 - نسخۀ كتابخانۀ فخرالدين نصيرى در تهران كه در سال 702ق به خط ابراهيم بن يوسف استرآبادى نوشته شده و از نسخۀ اصلى كه به خط مصنف بوده است نسخه بردارى شده و پس از خواندن در نزد مؤلف، [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] آن را اجازه داده است.
2 - نسخۀ كتابخانۀ فخرالدين نصيرى در تهران كه در سال 702ق به خط ابراهيم بن يوسف استرآبادى نوشته شده و از نسخۀ اصلى كه به خط مصنف بوده است نسخه بردارى شده و پس از خواندن در نزد مؤلف، [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] آن را اجازه داده است.


3 - نسخۀ كتابخانۀ دانشگاه تهران كه شامل كتاب‌هاى زكاة، خمس، صوم و قسمتى از حج است اين نسخه به خط مؤلف در سال 700 نوشته شده و شمارۀ آن 707 مى‌باشد.
3 - نسخۀ كتابخانۀ دانشگاه تهران كه شامل كتاب‌هاى زكاة، خمس، صوم و قسمتى از حج است اين نسخه به خط مؤلف در سال 700 نوشته شده و شمارۀ آن 707 مى‌باشد.
خط ۱۵۷: خط ۱۵۷:




[[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] مباحث كتاب را در 7 قسمت كلى و 18 كتاب تقسيم نموده كه عبارتند از:
[[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] مباحث كتاب را در 7 قسمت كلى و 18 كتاب تقسيم نموده كه عبارتند از:


قسمت اول، طهارة و صلاة
قسمت اول، طهارة و صلاة
خط ۲۴۰: خط ۲۴۰:
5 - مير صدرالدين بن محمدباقررضوى قمى.
5 - مير صدرالدين بن محمدباقررضوى قمى.


6 - [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|شيخ حسن بن شيخ زين‌الدين]] شهيد ثانى، [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]] (م 1011 ق).
6 - [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|شيخ حسن بن شيخ زين‌الدين]] شهيد ثانى، [[ابن شهید ثانی، حسن بن زین‌الدین|صاحب معالم]] (م 1011 ق).


7 - شيخ محمد على بن شيخ عباس بلاغى نجفى.
7 - شيخ محمد على بن شيخ عباس بلاغى نجفى.
خط ۲۴۶: خط ۲۴۶:
8 - شيخ محمد بن حسن، سبط [[شهيد ثانى]] (م 1030 ق).
8 - شيخ محمد بن حسن، سبط [[شهيد ثانى]] (م 1030 ق).


9 - شيخ [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|بهاءالدين محمد بن حسين حارثى عاملى]] (م 1031 ق).
9 - شيخ [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|بهاءالدين محمد بن حسين حارثى عاملى]] (م 1031 ق).


10 - سيد رفيع‌الدين محمد بن حيدر طباطبايى نائينى (م 1082 ق).
10 - سيد رفيع‌الدين محمد بن حيدر طباطبايى نائينى (م 1082 ق).
خط ۲۶۹: خط ۲۶۹:
ولى به دليل نقل قول از ابن جنيد صاحب [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] در مورد وى مى‌نويسد: لكنه لأجل قوله بالقياس ترك الأصحاب العمل بجميع تصانيفه الكثيرة و استنساخها حتى أن في عصر العلاّمة لم يوجد منها غير مختصرة.<ref>همان، ج4، ص 510، 511</ref>
ولى به دليل نقل قول از ابن جنيد صاحب [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] در مورد وى مى‌نويسد: لكنه لأجل قوله بالقياس ترك الأصحاب العمل بجميع تصانيفه الكثيرة و استنساخها حتى أن في عصر العلاّمة لم يوجد منها غير مختصرة.<ref>همان، ج4، ص 510، 511</ref>


[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] خود نيز به همين مسأله اذعان دارد و در كتاب طهارت مى‌نويسد: لنا إجماع من الإماميّة على طهارته و خلاف ابن الجنيد غير معتدّ به، فإن الشيخ رحمه الله لما ذكره في كتاب فهرست الرجال و أثنى عليه قال: إلاّ أن أصحابنا تركوا خلافه لأنّه كان يقول بالقياس.<ref>همان، ج 1، ص 463</ref>
[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] خود نيز به همين مسأله اذعان دارد و در كتاب طهارت مى‌نويسد: لنا إجماع من الإماميّة على طهارته و خلاف ابن الجنيد غير معتدّ به، فإن الشيخ رحمه الله لما ذكره في كتاب فهرست الرجال و أثنى عليه قال: إلاّ أن أصحابنا تركوا خلافه لأنّه كان يقول بالقياس.<ref>همان، ج 1، ص 463</ref>


فقه الرضا و فتاواى پدر [[شيخ صدوق]]
فقه الرضا و فتاواى پدر [[شيخ صدوق]]
خط ۳۴۹: خط ۳۴۹:
- [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /1 358، 390، 372
- [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /1 358، 390، 372


- [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] /5 396، 403، 404، /1 145
- [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] /5 396، 403، 404، /1 145


- [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]/2 271
- [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]/2 271
۶۱٬۱۸۹

ویرایش