۶۱٬۱۸۹
ویرایش
نهاية الإحكام في معرفة الأحكام: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'محمد باقر' به 'محمدباقر') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
ابومنصور جمالالدين [[علامه حلی، حسن بن یوسف|حسن بن يوسف بن مطهر]] | ابومنصور جمالالدين [[علامه حلی، حسن بن یوسف|حسن بن يوسف بن مطهر]] حلّى اسدى، معروف به [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] (م 726 ق). | ||
كتاب نهاية الإحكام يا «نهاية الفقه» ([[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /1 365، [[بحار الأنوار]] ج /1 17) از آثار مهم فقهى قرن هشتم و از مختصرترين و معروفترين آثار فقهى بجاى مانده از [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] | كتاب نهاية الإحكام يا «نهاية الفقه» ([[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /1 365، [[بحار الأنوار]] ج /1 17) از آثار مهم فقهى قرن هشتم و از مختصرترين و معروفترين آثار فقهى بجاى مانده از [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] «قده» مىباشد. | ||
==شيوۀ نگارش== | ==شيوۀ نگارش== | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
در اين كتاب به صورت بسيار مختصر استدلال به فتاواى فقهاى عظام پرداخته شده است و در واقع كتاب آميختهاى از فقه فتوايى و فقه استدلالى مختصر و موجز است كه گاهى نيز به نظريات عامه متعرض شده است. | در اين كتاب به صورت بسيار مختصر استدلال به فتاواى فقهاى عظام پرداخته شده است و در واقع كتاب آميختهاى از فقه فتوايى و فقه استدلالى مختصر و موجز است كه گاهى نيز به نظريات عامه متعرض شده است. | ||
اگر چه اين كتاب به شهرت قواعد الأحكام نرسيده است اما از زمان تأليف، مورد توجه فقهاى عظام واقع شده و استفاده از آن متداول بوده است و فقهاى بعد از وى آن را از مصادر كتب خود قرار دادهاند و عبارتهاى آن را در كتب خود نقل كردهاند، تا جايى كه علامۀ [[مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی|مجلسى]] | اگر چه اين كتاب به شهرت قواعد الأحكام نرسيده است اما از زمان تأليف، مورد توجه فقهاى عظام واقع شده و استفاده از آن متداول بوده است و فقهاى بعد از وى آن را از مصادر كتب خود قرار دادهاند و عبارتهاى آن را در كتب خود نقل كردهاند، تا جايى كه علامۀ [[مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی|مجلسى]] در ابتداى كتاب با ارزش «[[بحار الأنوار]]»، اين كتاب را با نام «نهاية الفقه» از مصادر خود ذكر كرده است. (نهاية الإحكام، مقدمۀ ناشر، ص 14). | ||
اين كتاب مثل كتابهاى «قواعد الأحكام»، «الألفين»، «نهاية الوصول إلى علم الأصول»، «نهج المسترشدين» به درخواست محمد بن يوسف حلى، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] | اين كتاب مثل كتابهاى «قواعد الأحكام»، «الألفين»، «نهاية الوصول إلى علم الأصول»، «نهج المسترشدين» به درخواست محمد بن يوسف حلى، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] (م 767 ق) تأليف شده است. | ||
در خطبۀ كتاب در مورد اختصار آن اين گونه آمده است: | در خطبۀ كتاب در مورد اختصار آن اين گونه آمده است: | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
بنابراين اگر تأليف كتاب زكاة و قسمتى از بيع در حدود دو سال طول كشيده باشد سال اتمام كتاب در حدود 707ق بوده است. | بنابراين اگر تأليف كتاب زكاة و قسمتى از بيع در حدود دو سال طول كشيده باشد سال اتمام كتاب در حدود 707ق بوده است. | ||
قديمىترين نسخهاى كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به آن اشاره شده است، نسخهاى است به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] | قديمىترين نسخهاى كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به آن اشاره شده است، نسخهاى است به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] كه در سال 710ق از نسخهاى كه به خط [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] بوده است نسخه بردارى شده است اين نسخه متعلّق به كتابخانۀ فخرالدين نصيرى است كه در فهرست كتابخانه با شمارۀ 369 مشخص شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/24 394، إرشاد الأذهان، مقدمۀ ناشر ج /1 112 چاپ جامعۀ مدرسين). | ||
==تاريخ چاپ== | ==تاريخ چاپ== | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
- نسخههاى كتابخانههاى شيخ مشكور و سيد ابوالقاسم اصفهانى در نجف | - نسخههاى كتابخانههاى شيخ مشكور و سيد ابوالقاسم اصفهانى در نجف | ||
- نسخۀ فخرالدين نصيرى به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] | - نسخۀ فخرالدين نصيرى به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] در سال 710ق ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/24 394). | ||
نسخۀ اخير در فهرست كتابخانۀ نصيرى با شمارۀ 369 مشخص شده است. (إرشاد الأذهان، ج /1 112 چاپ جامعۀ مدرسين). | نسخۀ اخير در فهرست كتابخانۀ نصيرى با شمارۀ 369 مشخص شده است. (إرشاد الأذهان، ج /1 112 چاپ جامعۀ مدرسين). | ||
| خط ۲۴۴: | خط ۲۴۴: | ||
[[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]: و نهاية الفقه له... على ما رأيته عند الفاضل الهندي وصل إلى أواسط بحث زكاة الفطرة، ثم من كتاب التجارة أيضا إلى بحث الصرف من كتاب التجارة و النسخة المتداولة منه مقصورة على كتب الطهارة. ([[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] ج /1 365). | [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]: و نهاية الفقه له... على ما رأيته عند الفاضل الهندي وصل إلى أواسط بحث زكاة الفطرة، ثم من كتاب التجارة أيضا إلى بحث الصرف من كتاب التجارة و النسخة المتداولة منه مقصورة على كتب الطهارة. ([[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] ج /1 365). | ||
فوائد رضويه: صنف في كل علم كتبا أتاه الله من كل شيء سببا أما الفقه فهو أبو عذره و غواص بحره و له فيها اثنیعشر | فوائد رضويه: صنف في كل علم كتبا أتاه الله من كل شيء سببا أما الفقه فهو أبو عذره و غواص بحره و له فيها اثنیعشر كتابا هي ملجأ العلماء و مرجع الفقهاء و هي [[منتهی المطلب في تحقيق المذهب]] خرج منه تمام العبادات و قليل من المعاملات إلى عقد البيع و نهاية الإحكام في معرفة الأحكام. (فوائد رضويه، 126). | ||
[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: كنهايته الفقهيّة التي لم يبرز منها غير أبواب الطهارة و الصلاة. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج /2 275). | [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: كنهايته الفقهيّة التي لم يبرز منها غير أبواب الطهارة و الصلاة. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج /2 275). | ||