پرش به محتوا

محاضرات في علوم القرآن (حسن عباس): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۳: خط ۴۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده در مقدمه متذکر می‌شود که بسیاری از صحابه مباحثی در قرآن را شروع کرده‌اند که ابتکاری بوده است. در ابتدا مباحث این علم ذیل تفسیر مطرح می‌شدند. در قرن دوم هجری موضوعات این علم تدوین شد و اولین کتاب مستقل در این علم «فنون الأفنان في علوم القرآن» ابن جوزی است. نویسنده سپس الإتقان [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] را به‌صورت مجمل با البرهان زرکشی مقایسه کرده و آن را دارای زیادتی بر این کتاب می‌داند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص7-10</ref>.
نویسنده در مقدمه متذکر می‌شود که بسیاری از صحابه مباحثی در قرآن را شروع کرده‌اند که ابتکاری بوده است. در ابتدا مباحث این علم ذیل تفسیر مطرح می‌شدند. در قرن دوم هجری موضوعات این علم تدوین شد و اولین کتاب مستقل در این علم «فنون الأفنان في علوم القرآن» ابن جوزی است. نویسنده سپس الإتقان [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] را به‌صورت مجمل با البرهان زرکشی مقایسه کرده و آن را دارای زیادتی بر این کتاب می‌داند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص7-10</ref>.


او سپس کتاب‌های دیگری را در این زمینه مطرح می‌کند و می‌نویسد: یکی از کسانی که من در این نوشتار از کتابش بسیار استفاده کرده‌ام، شیخ عبدالمجید غزلان صاحب «البيان في مباحث من علوم القرآن» است<ref>ر.ک: همان، ص10-11</ref>.
او سپس کتاب‌های دیگری را در این زمینه مطرح می‌کند و می‌نویسد: یکی از کسانی که من در این نوشتار از کتابش بسیار استفاده کرده‌ام، شیخ عبدالمجید غزلان صاحب «البيان في مباحث من علوم القرآن» است<ref>ر.ک: همان، ص10-11</ref>.
خط ۷۴: خط ۷۴:
فصل سیزدهم، در بیان نسخ و روش شناخت آن، فرق بین تخصیص و نسخ، آیات منسوخه، نسخ قرآن با سنت و اقسام نسخ است. علما، نسخ را سه قسمت کرده‌اند: نسخ حکم با بقای تلاوت، نسخ تلاوت و بقای حکم، نسخ تلاوت و حکم باهم<ref>ر.ک: همان، ص212</ref>؛ از میان این سه قسم، فقط قسم اول است که در کتاب خدا روی داده است<ref>ر.ک: همان، ص213</ref>.
فصل سیزدهم، در بیان نسخ و روش شناخت آن، فرق بین تخصیص و نسخ، آیات منسوخه، نسخ قرآن با سنت و اقسام نسخ است. علما، نسخ را سه قسمت کرده‌اند: نسخ حکم با بقای تلاوت، نسخ تلاوت و بقای حکم، نسخ تلاوت و حکم باهم<ref>ر.ک: همان، ص212</ref>؛ از میان این سه قسم، فقط قسم اول است که در کتاب خدا روی داده است<ref>ر.ک: همان، ص213</ref>.


فصل چهاردهم درباره احرف سبعه‌ای است که قرآن بر اساس آن نازل شده. نویسنده در این فصل، روایات و آرای علما درباره احرف سبعه را ذکر می‌کند و می‌پرسد آیا مقصود از سبعه همان عددی است که در روایت آمده یا چیز دیگری مثلا کثرت، مورد نظر است؟ نویسنده نظر ابن جریر و [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]] را درباره احرف سبعه می‌پذیرد؛ یعنی می‌گوید: احرف سبعه هفت لغت هستند که از لحاظ معنی متفق و از لحاظ لفظ مختلف می‌باشند<ref>ر.ک: همان، ص235</ref>.
فصل چهاردهم درباره احرف سبعه‌ای است که قرآن بر اساس آن نازل شده. نویسنده در این فصل، روایات و آرای علما درباره احرف سبعه را ذکر می‌کند و می‌پرسد آیا مقصود از سبعه همان عددی است که در روایت آمده یا چیز دیگری مثلا کثرت، مورد نظر است؟ نویسنده نظر ابن جریر و [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]] را درباره احرف سبعه می‌پذیرد؛ یعنی می‌گوید: احرف سبعه هفت لغت هستند که از لحاظ معنی متفق و از لحاظ لفظ مختلف می‌باشند<ref>ر.ک: همان، ص235</ref>.


فصل پانزدهم درباره قرائات عشر است و در آن علت تعدد قرائات و اقسام آن و راویان از هریک از قرّاء و ارکان قرائت مقبول بیان می‌شود. نویسنده در بیان اقسام قرائات، آنها را به شش قسم قرائات متواتر، مشهور مستفیض، مروی به خبر واحد، قرائاتی که سندشان صحیح نیست، قرائات جعلی و آنچه که به‌صورت تفسیر بر قرائات افزوده شده، تقسیم می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص254-256</ref>.
فصل پانزدهم درباره قرائات عشر است و در آن علت تعدد قرائات و اقسام آن و راویان از هریک از قرّاء و ارکان قرائت مقبول بیان می‌شود. نویسنده در بیان اقسام قرائات، آنها را به شش قسم قرائات متواتر، مشهور مستفیض، مروی به خبر واحد، قرائاتی که سندشان صحیح نیست، قرائات جعلی و آنچه که به‌صورت تفسیر بر قرائات افزوده شده، تقسیم می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص254-256</ref>.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش