پرش به محتوا

الشيعة العربية و الزيدية: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'بلاذری' به 'بلاذری ')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۵۱: خط ۵۱:


عصر خلفای راشدین یکی از حساس‌ترین ادوار تاریخ اسلام است، چرا که تحولات‌ سیاسی‌ ایـن‌ دوره، هـمچنین سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های خلفا در ایجاد بسیاری از جریانات فکری در جامعه اسلامی‌ نقشی بس مهم و تعیین کننده دارد. پس از سقیفه، دو حادثه مهم رخ داد. فتنه متنبیان و غوغای اهل رده. چهار مدعی، به نـام‌های، اسود عنسی، طلیحه بن خویلد، مسیلمه بن‌ حبیب و زنی به نام سجاح ادعای نبوت‌ کردند‌. هرچند این هر دو فتنه به‌زودی سرکوب‌ شد‌، نـهضت‌ متنبیان و جریان ارتداد، مقاومت نظام قبیله‌‌ای مبتنی بر شیخوخیت قبیله‌ای است در مقابل تحولاتی که به‌واسطه حاکمیت‌ دیـن‌بـاور به وجود آمده‌ بود‌. نویسنده این موضوع را در باب اول مورد بررسی قرار داده است<ref>ر.ک: ولوی، علی‌محمد، ص54-53؛ متن کتاب، ص35-34</ref>.
عصر خلفای راشدین یکی از حساس‌ترین ادوار تاریخ اسلام است، چرا که تحولات‌ سیاسی‌ ایـن‌ دوره، هـمچنین سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های خلفا در ایجاد بسیاری از جریانات فکری در جامعه اسلامی‌ نقشی بس مهم و تعیین کننده دارد. پس از سقیفه، دو حادثه مهم رخ داد. فتنه متنبیان و غوغای اهل رده. چهار مدعی، به نـام‌های، اسود عنسی، طلیحه بن خویلد، مسیلمه بن‌ حبیب و زنی به نام سجاح ادعای نبوت‌ کردند‌. هرچند این هر دو فتنه به‌زودی سرکوب‌ شد‌، نـهضت‌ متنبیان و جریان ارتداد، مقاومت نظام قبیله‌‌ای مبتنی بر شیخوخیت قبیله‌ای است در مقابل تحولاتی که به‌واسطه حاکمیت‌ دیـن‌بـاور به وجود آمده‌ بود‌. نویسنده این موضوع را در باب اول مورد بررسی قرار داده است<ref>ر.ک: ولوی، علی‌محمد، ص54-53؛ متن کتاب، ص35-34</ref>.
نویسنده در بخش دیگری از این باب به داستان جمل پرداخته و با تعصبی خاص هدف اصلی خروج عایشه و طلحه و زبیر را کیفر قاتلان عثمان و پیروزی اهل مدینه و تطبیق اصول اسلام و حدود آن دانسته است. وی اهداف دیگری که برای خروج آن‌ها ذکر شده را محض افتراء و برداشتی غیرقابل‌قبول دانسته است. [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذری]] و [[طبری، محمد بن جریر|طبری]] طمع مادی را از جمله اسبابی دانسته‌اند که طلحه و زبیر به خاطر آن بر علی(ع) خروج کردند؛ چراکه مردی در بصره از طلحه و زبیر از دلایل خروجشان پرسید؛ آن‌ها در پاسخ گفتند: «خبردار شدیم که نزد شما دراهمی است، آمدیم که با شما در آن‌ها شریک شویم». روایات ابومخنف و مدائنی هم بر این نکته تأکید می‌کند که مهم‌ترین هدف طلحه و زبیر به هنگام رسیدن به بصره دست‌یابی به اموال بیت‌المال به هر وسیله ممکن بوده است. نویسنده پس از نقل این واقعیات مجدداً دیدگاه خود را برخلاف آن دانسته و می‌نویسد: واضح است که هدف عمومی این سخنان محکومت خروج طلحه و زبیر بر علی و به شمار آوردن طمع به‌عنوان سبب اصلی خروج آن‌هاست<ref>ر.ک: متن کتاب، ص44</ref>.
نویسنده در بخش دیگری از این باب به داستان جمل پرداخته و با تعصبی خاص هدف اصلی خروج عایشه و طلحه و زبیر را کیفر قاتلان عثمان و پیروزی اهل مدینه و تطبیق اصول اسلام و حدود آن دانسته است. وی اهداف دیگری که برای خروج آن‌ها ذکر شده را محض افتراء و برداشتی غیرقابل‌قبول دانسته است. [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذری]] و [[طبری، محمد بن جریر|طبری]] طمع مادی را از جمله اسبابی دانسته‌اند که طلحه و زبیر به خاطر آن بر علی(ع) خروج کردند؛ چراکه مردی در بصره از طلحه و زبیر از دلایل خروجشان پرسید؛ آن‌ها در پاسخ گفتند: «خبردار شدیم که نزد شما دراهمی است، آمدیم که با شما در آن‌ها شریک شویم». روایات ابومخنف و مدائنی هم بر این نکته تأکید می‌کند که مهم‌ترین هدف طلحه و زبیر به هنگام رسیدن به بصره دست‌یابی به اموال بیت‌المال به هر وسیله ممکن بوده است. نویسنده پس از نقل این واقعیات مجدداً دیدگاه خود را برخلاف آن دانسته و می‌نویسد: واضح است که هدف عمومی این سخنان محکومت خروج طلحه و زبیر بر علی و به شمار آوردن طمع به‌عنوان سبب اصلی خروج آن‌هاست<ref>ر.ک: متن کتاب، ص44</ref>.


نکته دیگری که توجه خواننده را به خود جلب می‌کند موضوع عدم بیعت شامیان با علی(ع) تحت ولایت معاویه است. نویسنده سپس اوصافی را در منابع مختلف تاریخی بر فتنه معاویه و اصحابش اطلاق کرده‌اند گردآوری نموده است؛ بغات، قاسطین، محبین دنیا، مفسدین، سفیهان، ظالمین، اولیای شیطان و ملحدین از آن جمله است که نویسنده مجدداً مورخین را گرفتار افراط می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص54-53</ref>.
نکته دیگری که توجه خواننده را به خود جلب می‌کند موضوع عدم بیعت شامیان با علی(ع) تحت ولایت معاویه است. نویسنده سپس اوصافی را در منابع مختلف تاریخی بر فتنه معاویه و اصحابش اطلاق کرده‌اند گردآوری نموده است؛ بغات، قاسطین، محبین دنیا، مفسدین، سفیهان، ظالمین، اولیای شیطان و ملحدین از آن جمله است که نویسنده مجدداً مورخین را گرفتار افراط می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص54-53</ref>.
۶۱٬۱۸۹

ویرایش