۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اعجاز القرآن الفواصل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - 'محمد اسماعيل' به 'محمداسماعيل') |
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، دارای مقدمه، محتوای مطالب در چهار فصل و ملحقات است. برخی منابعی که نویسنده در نگارش این اثر از آن‌ها استفاده کرده عبارت‌اند از: [[روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني|روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني آلوسی]]، [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)]]، المثل السائر في أدب الكاتب و الشاعر [[ابن اثیر، نصرالله بن محمد|ابن اثیر]]، [[المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز|المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز ابن‌عطیه اندلسی]]، المدخل لدراسة القرآن و السنة و العلوم الاجتماعية شعبان محمداسماعيل، اعجاز القرآن ابوبکر باقلانی، [[مفتاح العلوم|مفتاح العلوم سکاکی]]، [[الإتقان في علوم القرآن]] سیوطی، نفائس البيان شرح الفرائد الحسان في عدّ آی القرآن قاضی عبدالفتاح عبدالغنی و... .<ref>ر.ک: فهرست منابع، ص240-248</ref> | کتاب، دارای مقدمه، محتوای مطالب در چهار فصل و ملحقات است. برخی منابعی که نویسنده در نگارش این اثر از آن‌ها استفاده کرده عبارت‌اند از: [[روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني|روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني آلوسی]]، [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)]]، المثل السائر في أدب الكاتب و الشاعر [[ابن اثیر، نصرالله بن محمد|ابن اثیر]]، [[المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز|المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز ابن‌عطیه اندلسی]]، المدخل لدراسة القرآن و السنة و العلوم الاجتماعية شعبان محمداسماعيل، اعجاز القرآن ابوبکر باقلانی، [[مفتاح العلوم|مفتاح العلوم سکاکی]]، [[الإتقان في علوم القرآن]] سیوطی، نفائس البيان شرح الفرائد الحسان في عدّ آی القرآن قاضی عبدالفتاح عبدالغنی و....<ref>ر.ک: فهرست منابع، ص240-248</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
فصل سوم درباره تقسیم‌بندی فواصل ذکر شده و نویسنده، در آن فواصل قرآنی را بر اساس بُن، طول فاصله و ارتباط برخی فواصل به هم بیان کرده. عبدالکریم خطیب معتقد است، برخی از فواصل هستند که به‌صورت بعض آیه می‌آیند و آیات فقط با آن قوام می‌یابند و این فواصل در غیر آیات، مفهومی نمی‌یابند مانند آیات 1 تا 3 سوره طارق که طارق و طارق و ثاقب در آن فواصل آیات و به‌منزله جزء از کل هستند که فصل آن‌ها از هم ممکن نیست. فواصل اکثر قصار السور (سوره‌های کوچک) قرآن، این‌گونه است. برخی از فواصل هم جملات مستقل هستند که معنای تام مستقلی را با دلالتش می‌رسانند مانند «وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِيم» در آیه 218 سوره بقره.<ref>ر.ک: همان، ص128-129</ref> | فصل سوم درباره تقسیم‌بندی فواصل ذکر شده و نویسنده، در آن فواصل قرآنی را بر اساس بُن، طول فاصله و ارتباط برخی فواصل به هم بیان کرده. عبدالکریم خطیب معتقد است، برخی از فواصل هستند که به‌صورت بعض آیه می‌آیند و آیات فقط با آن قوام می‌یابند و این فواصل در غیر آیات، مفهومی نمی‌یابند مانند آیات 1 تا 3 سوره طارق که طارق و طارق و ثاقب در آن فواصل آیات و به‌منزله جزء از کل هستند که فصل آن‌ها از هم ممکن نیست. فواصل اکثر قصار السور (سوره‌های کوچک) قرآن، این‌گونه است. برخی از فواصل هم جملات مستقل هستند که معنای تام مستقلی را با دلالتش می‌رسانند مانند «وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِيم» در آیه 218 سوره بقره.<ref>ر.ک: همان، ص128-129</ref> | ||
نویسنده در فصل چهارم به بیان وظایف فواصل و استانداردهای کیفیت آن می‌پردازد. او فرق بین فواصل و قوافی را بیان می‌کند و وظایف و فواید فواصل و استانداردهای کیفی آن را نشان می‌دهد و... . علی بن عبیسی رمانی در «النکت فی اعجاز القرآن» بابی را به بیان فواصل اختصاص داده و فاصله را به «حروف متشاکل در مقاطعی که موجب حسن رساندن معنی می‌شوند» تعریف کرده است. [[دانی، عثمان بن سعید| عثمان بن سعید دانی]] هم فاصله را به «کلمه آخر جمله» تعریف کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص191</ref> باقلانی، نخستین کسی است که متعرض مسئله ارتباط بین فواصل و اعجاز در قرآن شده است. او معتقد است ما در سجع به دنبال اعجاز نمی‌گردیم زیرا آن امری محدود و طریقی وارد شده است و هرگاه انسان درباره آن تمرین کند به آن عادت می‌کند و در نتیجه برایش مشکل نخواهد بود که تمام کلامش را مسجع بیان کند ولی درباره فواصل این‌گونه نیست و صحیح است که متعلق اعجاز باشد. همان‌گونه که در بخش‌ها و مطلع‌ها و سازش‌پذیری (انطباق) و استعاره و ایجاز و بسط و حقایق کلام این امر را مشاهده می‌کنیم.<ref>ر.ک: همان، ص218</ref> | نویسنده در فصل چهارم به بیان وظایف فواصل و استانداردهای کیفیت آن می‌پردازد. او فرق بین فواصل و قوافی را بیان می‌کند و وظایف و فواید فواصل و استانداردهای کیفی آن را نشان می‌دهد و.... علی بن عبیسی رمانی در «النکت فی اعجاز القرآن» بابی را به بیان فواصل اختصاص داده و فاصله را به «حروف متشاکل در مقاطعی که موجب حسن رساندن معنی می‌شوند» تعریف کرده است. [[دانی، عثمان بن سعید| عثمان بن سعید دانی]] هم فاصله را به «کلمه آخر جمله» تعریف کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص191</ref> باقلانی، نخستین کسی است که متعرض مسئله ارتباط بین فواصل و اعجاز در قرآن شده است. او معتقد است ما در سجع به دنبال اعجاز نمی‌گردیم زیرا آن امری محدود و طریقی وارد شده است و هرگاه انسان درباره آن تمرین کند به آن عادت می‌کند و در نتیجه برایش مشکل نخواهد بود که تمام کلامش را مسجع بیان کند ولی درباره فواصل این‌گونه نیست و صحیح است که متعلق اعجاز باشد. همان‌گونه که در بخش‌ها و مطلع‌ها و سازش‌پذیری (انطباق) و استعاره و ایجاز و بسط و حقایق کلام این امر را مشاهده می‌کنیم.<ref>ر.ک: همان، ص218</ref> | ||
در پایان کتاب جدولی به ترتیب سور قرآن آمده که در آن تعداد آیات به همراه تعداد فواصل هر سوره نوشته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص237-239</ref> | در پایان کتاب جدولی به ترتیب سور قرآن آمده که در آن تعداد آیات به همراه تعداد فواصل هر سوره نوشته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص237-239</ref> | ||