۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'متون قديمي' به 'متون قديمی'
جز (جایگزینی متن - 'يكي' به 'یکی') |
جز (جایگزینی متن - 'متون قديمي' به 'متون قديمی') |
||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
سفرنامه شاردن از همان ابتدا شهرت و محبوبيّت زيادي در ميان اروپاييان پيدا كرد، چه در ميان عامّه كتابخوان كه اينك مايل به خواندن عجايب سرزمينهاي دور دست و افسانهاي مشرق زمين بودند و چه آنها كه نسبت به ويژگىهاي اقليمي و اوضاع اقتصادي و روابط اجتماعي ممالك ديگر كنجكاوي و دقت نظر بيشتري داشتند. مشاهدات شاردن از بدو انتشار مورد نظر نويسندگاني؛ چون منتسكيو، گيبون، ولتر و رسو گرديد. مثلاً نظريه مشهور منتسكيو درمورد تأثير شرايط اقليمي بر طرز فكر و روابط اجتماعي جوامع، مطروح در آثاري؛ مانند نامههاي ايراني و روح القوانين، به گزارشات شاردن از ايران و هندوستان ارجاع دارد. گيبون نيز او را كنجكاوترين سيّاح دنياي جديد مىدانست. | سفرنامه شاردن از همان ابتدا شهرت و محبوبيّت زيادي در ميان اروپاييان پيدا كرد، چه در ميان عامّه كتابخوان كه اينك مايل به خواندن عجايب سرزمينهاي دور دست و افسانهاي مشرق زمين بودند و چه آنها كه نسبت به ويژگىهاي اقليمي و اوضاع اقتصادي و روابط اجتماعي ممالك ديگر كنجكاوي و دقت نظر بيشتري داشتند. مشاهدات شاردن از بدو انتشار مورد نظر نويسندگاني؛ چون منتسكيو، گيبون، ولتر و رسو گرديد. مثلاً نظريه مشهور منتسكيو درمورد تأثير شرايط اقليمي بر طرز فكر و روابط اجتماعي جوامع، مطروح در آثاري؛ مانند نامههاي ايراني و روح القوانين، به گزارشات شاردن از ايران و هندوستان ارجاع دارد. گيبون نيز او را كنجكاوترين سيّاح دنياي جديد مىدانست. | ||
شاردن خود برخي متون | شاردن خود برخي متون قديمی يوناني و رومي درباره ايران؛ از جمله آثار هرودوت و استرابورا را خوانده بود و نيز با آثار سياحان اروپايي پيش از خود هم آشنا بود و با ديدي انتقادي به نوشتههاي آنان درباره ايران مينگريست. | ||
گزارشات شاردن درباره راه و رسم زندگي مردم، آئين دربار، وضعيت اصناف، معماري و فضاي دروني منازل، محوطهسازي باغها، درختكاري و گياهشناسي (حتّي ثبت شيوههاي پيوند زدن درختان ميوه در ايران) و غيره، سواي اينكه از دقّت حرفهاي او در جواهرسازي كه پرداختن و توجّه به جزئيات را ايجاب مىكرد، سرچشمه مىگرفت، بيانگر جهان بيني عصر او نيز بود. شاردن به تبع روحيه جستجوگر زمانه در پي كشف روابط مكنون در واقعيت پيرامون بود و هم از همين ديدگاه راه و روش ايرانيان را مىسنجيد و نقد مىكرد. مثلاً هر چند از طرفي ستايشگر ارجگزاري ايرانيان به علوم و دانشها و به فضلا و دانشمندان بود؛ ولي از سوي ديگر از گرايش آنها به كليّات و عدم پيروي از ضابطه مشخّص علمي خرده مىگرفت. به زعم شاردن ايرانيان به جاي آنكه شاخهاي از علمي را گرفته و آن را گسترش بخشند، به دور باطل كلّىنگري و كلّىگويي در باب دانشها افتاده بودند، و يا اينكه آنها به خلق و خوي شخص دانشمند اهميت بيشتري مىدادند تا به ثمره واقعي دانش او. | گزارشات شاردن درباره راه و رسم زندگي مردم، آئين دربار، وضعيت اصناف، معماري و فضاي دروني منازل، محوطهسازي باغها، درختكاري و گياهشناسي (حتّي ثبت شيوههاي پيوند زدن درختان ميوه در ايران) و غيره، سواي اينكه از دقّت حرفهاي او در جواهرسازي كه پرداختن و توجّه به جزئيات را ايجاب مىكرد، سرچشمه مىگرفت، بيانگر جهان بيني عصر او نيز بود. شاردن به تبع روحيه جستجوگر زمانه در پي كشف روابط مكنون در واقعيت پيرامون بود و هم از همين ديدگاه راه و روش ايرانيان را مىسنجيد و نقد مىكرد. مثلاً هر چند از طرفي ستايشگر ارجگزاري ايرانيان به علوم و دانشها و به فضلا و دانشمندان بود؛ ولي از سوي ديگر از گرايش آنها به كليّات و عدم پيروي از ضابطه مشخّص علمي خرده مىگرفت. به زعم شاردن ايرانيان به جاي آنكه شاخهاي از علمي را گرفته و آن را گسترش بخشند، به دور باطل كلّىنگري و كلّىگويي در باب دانشها افتاده بودند، و يا اينكه آنها به خلق و خوي شخص دانشمند اهميت بيشتري مىدادند تا به ثمره واقعي دانش او. | ||