پرش به محتوا

مکاشفات رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۳۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۱۷
لینک درون متنی
بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی)
خط ۷۱: خط ۷۱:
#:{{ب|''روزها گر رفت گو روْ باک نیست ''|2=''تو بمان اى آنکه چون تو پاک نیست''}}
#:{{ب|''روزها گر رفت گو روْ باک نیست ''|2=''تو بمان اى آنکه چون تو پاک نیست''}}
#:{{ب|''هرکه جز ماهى ز آبش سیر شد ''|2=''وآنکه بى‌‏روزیست، روزش دیر شد''}}{{پایان شعر}}  
#:{{ب|''هرکه جز ماهى ز آبش سیر شد ''|2=''وآنکه بى‌‏روزیست، روزش دیر شد''}}{{پایان شعر}}  
#:به‌حسب ربط، با هم دست‌به‌گریبان آمده و صفت همان پاک، بیان کنند و اشاره مى‏فرمایند که عشق بحرى است بى‏پایان؛ هر عاشقى که ماهى این دریاست، لب‌تشنه زندگی کند و لب‌تشنه بمیرد و روزش دیر شد؛ یعنى به غم و اندوه گذشت. بنا بر قاعده مشهور که گویند: هنگام شادى زود بگذرد و ایام غم دیر به سر آید و معنى بیت، قسم دیگر هم بیان مى‏شود و ماهى پیوسته در آب است و از دریافت حقیقت آب در حجاب. چنان‌که حضرت مولوى در جاى دیگر مى‏فرماید:  
#:
#:
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt">''در غم ما روزها بی‌گاه شد ''</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">''روزها با سوزها همراه شد''</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">''روزها گر رفت گو روْ باک نیست ''</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">''تو بمان اى آنکه چون تو پاک نیست''</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">''هرکه جز ماهى ز آبش سیر شد ''</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">''وآنکه بى‌‏روزیست، روزش دیر شد''</span>
|}
#:به‌حسب ربط، با هم دست‌به‌گریبان آمده و صفت همان پاک، بیان کنند و اشاره مى‌‏فرمایند که عشق بحرى است بى‏‌پایان؛ هر عاشقى که ماهى این دریاست، لب‌تشنه زندگی کند و لب‌تشنه بمیرد و روزش دیر شد؛ یعنى به غم و اندوه گذشت. بنا بر قاعده مشهور که گویند: هنگام شادى زود بگذرد و ایام غم دیر به سر آید و معنى بیت، قسم دیگر هم بیان مى‏‌شود و ماهى پیوسته در آب است و از دریافت حقیقت آب در حجاب. چنان‌که حضرت مولوى در جاى دیگر مى‏‌فرماید:  
#:{{شعر}}
#:{{شعر}}
#:{{ب|''ماهى اندر آب جو و آب‌جو ''|2=''مى‏زند بر گوش چشمش آب جو''}}
#:{{ب|''ماهى اندر آب جو و آب‌جو ''|2=''مى‏زند بر گوش چشمش آب جو''}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
#:پس ماهى کنایت باشد از شخص غافل که از قرب حقّ بى‏‌خبر است و حاصل معنى آنکه، غیر غافل هرکه به‌قدر آگاهى داشت، به کام دل رسید و آنکه بى‏‌روزیست، بى‏‌رو بى‏‌مروّت را گویند؛ یعنى، هر کاملى که مروّت با نفس نگردد، محکوم او نگردید و به پیروى زندگانى کرد، روزش دیر پایید؛ یعنى عمر باقى و حیات جاوید یافت<ref>ر.ک: همان، صفحه دوازده</ref>.
#:پس ماهى کنایت باشد از شخص غافل که از قرب حقّ بى‏‌خبر است و حاصل معنى آنکه، غیر غافل هرکه به‌قدر آگاهى داشت، به کام دل رسید و آنکه بى‏‌روزیست، بى‏‌رو بى‏‌مروّت را گویند؛ یعنى، هر کاملى که مروّت با نفس نگردد، محکوم او نگردید و به پیروى زندگانى کرد، روزش دیر پایید؛ یعنى عمر باقى و حیات جاوید یافت<ref>ر.ک: همان، صفحه دوازده</ref>.
# ‌شارح براى جمع‌‏بندى سخن خود با کلماتى مانند: «یعنى»، «أي»، «حاصل کلام آنکه» و «مى‌گوید که»، شرح ابیات را آغاز کرده و به پایان رسانده است؛ البته این‌گونه سبک و روش از دیرباز، به‌ویژه در نزد شارحان، حواشى‏نویسان و مفسران شبه قاره هند، رسمى معهود بوده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
# ‌شارح براى جمع‌‏بندى سخن خود با کلماتى مانند: «یعنى»، «أي»، «حاصل کلام آنکه» و «مى‌گوید که»، شرح ابیات را آغاز کرده و به پایان رسانده است؛ البته این‌گونه سبک و روش از دیرباز، به‌ویژه در نزد شارحان، حواشى‏‌نویسان و مفسران شبه قاره هند، رسمى معهود بوده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
# ‌شایان توجه است که شارح به تمامى نکات و دقایق ابیات، نظرى صائب و موشکافانه داشته و به آنها پرداخته است؛ چه آنجا که بیتى به آیه‏اى شریف اشارت دارد (اقتباس، حل، درج) یا به حدیثى (قدسى، نبوى)، چه آنجا که اصطلاحى عرفانى مطرح شده و وى آن را به‌ظرافت شکافته و شناسانده است، همه و همه دست به دست هم داده تا شرحى جاندار و پرمایه بر صفحه تاریخ نقش شود<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده</ref>.
# ‌شایان توجه است که شارح به تمامى نکات و دقایق ابیات، نظرى صائب و موشکافانه داشته و به آنها پرداخته است؛ چه آنجا که بیتى به آیه‏اى شریف اشارت دارد (اقتباس، حل، درج) یا به حدیثى (قدسى، نبوى)، چه آنجا که اصطلاحى عرفانى مطرح شده و وى آن را به‌ظرافت شکافته و شناسانده است، همه و همه دست به دست هم داده تا شرحى جاندار و پرمایه بر صفحه تاریخ نقش شود<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده</ref>.
# ‌شارح در داستان برخاستن مخالفت و عداوت از میان نصارى...، از امام دوازدهم(‌ع)، ‌سخن ‏گفته و احتمال داده که مراد مولوی، ظهور حضرت صاحب‌الامر باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص452</ref>.
# ‌شارح در داستان برخاستن مخالفت و عداوت از میان نصارى...، از امام دوازدهم(‌ع)، ‌سخن ‏گفته و احتمال داده که مراد مولوی، ظهور حضرت صاحب‌الامر باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص452</ref>.
# ‌همو در شرح بیتى دیگر، از [[امام سجاد(ع)|حضرت زین‌العابدین(‌ع)]]، ‌به‌عنوان امام و سیدالمتقین یاد کرده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه پانزده</ref>.
# ‌همو در شرح بیتى دیگر، از [[امام سجاد(ع)|حضرت زین‌العابدین(‌ع)]]، ‌به‌عنوان امام و سیدالمتقین یاد کرده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه پانزده</ref>.
# ‌از آنجایى که متن از لحاظ قدمت زبانى، اهمیت چندانى نداشت و سبک کلامى مؤلف چون دیگر شارحان شبه قاره هند، قالبى و همانند بود، مصحح و محقق کتاب به مقابله کلمه‌به‌کلمه متن نپرداخته و تنها در جایى که نیاز بوده، به نسخه دوم (گنج‌بخش پاکستان) مراجعه کرده، مثل: افتادگی‌ها، افزونی‌ها، ناخوانی‌ها (جمله یا کلمه‏اى) و مانند آن. به‌هرروى، کارى که بر روى این متن شریف انجام گرفته، به قرار زیر است: مصحح، همه ابیاتى را که شارح برگزیده و آورده، با اصح و احسن نسخ [[مثنوی معنوی|مثنوى معنوى]]، یعنى نسخه قونیه مقابله کرده و در جایى که بیت، در نسخه قونیه نیامده و معمولا شارح آن را به‌صورت یک مصرع آورده، براى روانى و روشنى شرح، به کتاب «از دریا به دریا» - از آثار استاد محمدتقی جعفری - ‌مراجعه و آن بیت با مثنوى چاپ استاد جعفرى یا رمضانى کامل گردیده است<ref>ر.ک: همان، صفحه پانزده - شانزده</ref>.
# ‌از آنجایى که متن از لحاظ قدمت زبانى، اهمیت چندانى نداشت و سبک کلامى مؤلف چون دیگر شارحان شبه قاره هند، قالبى و همانند بود، مصحح و محقق کتاب به مقابله کلمه‌به‌کلمه متن نپرداخته و تنها در جایى که نیاز بوده، به نسخه دوم (گنج‌بخش پاکستان) مراجعه کرده، مثل: افتادگی‌ها، افزونی‌ها، ناخوانی‌ها (جمله یا کلمه‏‌اى) و مانند آن. به‌هرروى، کارى که بر روى این متن شریف انجام گرفته، به قرار زیر است: مصحح، همه ابیاتى را که شارح برگزیده و آورده، با اصح و احسن نسخ [[مثنوی معنوی|مثنوى معنوى]]، یعنى نسخه قونیه مقابله کرده و در جایى که بیت، در نسخه قونیه نیامده و معمولا شارح آن را به‌صورت یک مصرع آورده، براى روانى و روشنى شرح، به کتاب «از دریا به دریا» - از آثار [[جعفری تبریزی، محمدتقی|استاد محمدتقی جعفری]] - ‌مراجعه و آن بیت با مثنوى چاپ استاد جعفرى یا رمضانى کامل گردیده است<ref>ر.ک: همان، صفحه پانزده - شانزده</ref>.
# ‌مصحح در ترجمه آیات قرآن کریم، از ترجمه قرآن [[آیتی، عبدالمحمد|استاد عبدالمحمد آیتى]] بهره گرفته است<ref>ر.ک: همان، صفحه شانزده</ref>.
# ‌مصحح در ترجمه آیات قرآن کریم، از ترجمه قرآن [[آیتی، عبدالمحمد|استاد عبدالمحمد آیتى]] بهره گرفته است<ref>ر.ک: همان، صفحه شانزده</ref>.
# ‌شارح در داستان وصیت کردن رسول(‌ص) ‌به على(ع)، این بیت را آورده:
# ‌شارح در داستان وصیت کردن رسول(‌ص) ‌به على(ع)، این بیت را آورده:
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش