پرش به محتوا

بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
جز (جایگزینی متن - 'عليه السّلام' به 'عليه‌السّلام')
(لینک درون متنی)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR00101.jpg|بندانگشتی|بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی]]
[[پرونده:NUR00101.jpg|بندانگشتی|بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی
! نام!! data-type="authorName" |بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی
|-
|-
|نام های دیگر  
|نام های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| ب‍ح‍ر ال‍ع‍ل‍وم‌ طب‍اطب‍ائ‍ی‌، م‍ح‍م‍د م‍ه‍دی‌ ب‍ن‌ م‍رت‍ض‍ی‌
| data-type="authorOtherNames" | ب‍ح‍ر ال‍ع‍ل‍وم‌ طب‍اطب‍ائ‍ی‌، م‍ح‍م‍د م‍ه‍دی‌ ب‍ن‌ م‍رت‍ض‍ی‌


س‍ی‍د ب‍ح‍ر ال‍ع‍ل‍وم‌، م‍ح‍م‍د م‍ه‍دی‌ ب‍ن‌ م‍رت‍ض‍ی‌
س‍ی‍د ب‍ح‍ر ال‍ع‍ل‍وم‌، م‍ح‍م‍د م‍ه‍دی‌ ب‍ن‌ م‍رت‍ض‍ی‌
خط ۱۷: خط ۱۷:
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|1121 هـ.ش یا 1742 م
| data-type="authorbirthDate" |1121 هـ.ش یا 1742 م
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|1177 هـ.ش یا 1212 هـ.ق یا 1797 م
| data-type="authorDeathDate" |1177 هـ.ش یا 1212 هـ.ق یا 1797 م
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|
| data-type="authorWritings" |
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE101AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE101AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>
خط ۵۲: خط ۵۲:




بحر العلوم تحصيلات خود را در زادگاهش نزد پدر و شيخ يوسف بحرانى (صاحب حدايق) آغاز كرد، و بعد به نجف رفت و نزد شيخ مهدى بن محمد فتونى عاملى و شيخ محمدتقى دورقى و شيخ محمدباقرهزار جريبى به كسب علم پرداخت. سپس به كربلا بازگشت و به حوزۀ درس [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] (بهبهانى، آقا محمدباقر) پيوست.<ref>بحر العلوم، 1363 ش، ج 1، مقدمه، ص 66، مدرس تبريزى، ج 1، ص 234، حبيب‌آبادى، ج 2، ص 416</ref>
بحر العلوم تحصيلات خود را در زادگاهش نزد پدر و شيخ يوسف بحرانى (صاحب حدايق) آغاز كرد، و بعد به نجف رفت و نزد شيخ مهدى بن محمد فتونى عاملى و شيخ محمدتقى دورقى و شيخ محمدباقرهزار جريبى به كسب علم پرداخت. سپس به كربلا بازگشت و به حوزۀ درس [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] ([[وحید بهبهانی، محمدباقر|بهبهانى، آقا محمدباقر]]) پيوست.<ref>بحر العلوم، 1363 ش، ج 1، مقدمه، ص 66، مدرس تبريزى، ج 1، ص 234، حبيب‌آبادى، ج 2، ص 416</ref>


==بازگشت به نجف==
==بازگشت به نجف==




پس از آن كه وحيد به علت كهولت درس خود را تعطيل كرد، به توصيۀ استاد به نجف بازگشت و در آنجا حوزۀ درسى تشكيل داد، شاگردان بسيارى تربيت كرد و به عده‌اى از علما اجازۀ روايت داد، كه از آن جمله‌اند: سيّد صدرالدين عاملى، شيخ جعفر نجفى صاحب كشف الغطاء،[[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد| سيد جواد عاملى]] صاحب [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]]، شيخ [[مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل|ابوعلى حائرى]] صاحب [[منتهی المقال في أحوال الرجال|منتهى المقال]]، [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|ملا احمد نراقى]]، [[طباطبایی، محمد بن علی|سيد محمد مجاهد]] .
پس از آن كه وحيد به علت كهولت درس خود را تعطيل كرد، به توصيۀ استاد به نجف بازگشت و در آنجا حوزۀ درسى تشكيل داد، شاگردان بسيارى تربيت كرد و به عده‌اى از علما اجازۀ روايت داد، كه از آن جمله‌اند: سيّد صدرالدين عاملى، [[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شيخ جعفر نجفى]] صاحب [[كشف الغطاء عن مبهمات شريعة الغراء (طبع قدیم)|كشف الغطاء]]،[[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد| سيد جواد عاملى]] صاحب [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]]، شيخ [[مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل|ابوعلى حائرى]] صاحب [[منتهی المقال في أحوال الرجال|منتهى المقال]]، [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|ملا احمد نراقى]]، [[طباطبایی، محمد بن علی|سيد محمد مجاهد]] .


سيد ابوالقاسم خوانسارى (كه بحر العلوم از او حكمت و كلام مى‌آموخت و او نزد بحر العلوم فقه و اصول مى‌خواند)، شيخ اسد اللّه شوشترى، ميرزا محمد نيشابورى معروف به اخبارى، حجت الاسلام شفتى، شيخ محمد على اعسم، سيد دلدار على هندى.<ref>خوانسارى، ج 7، ص 204، امين، ج 10، ص 159 - 160</ref>
سيد ابوالقاسم خوانسارى (كه بحر العلوم از او حكمت و كلام مى‌آموخت و او نزد بحر العلوم فقه و اصول مى‌خواند)، شيخ اسد اللّه شوشترى، ميرزا محمد نيشابورى معروف به اخبارى، حجت الاسلام شفتى، شيخ محمد على اعسم، سيد دلدار على هندى.<ref>خوانسارى، ج 7، ص 204، امين، ج 10، ص 159 - 160</ref>
خط ۸۰: خط ۸۰:
شهامت اخلاقى و روحيۀ اصلاح طلبى بحر العلوم سبب شد كه در دوران رياست عامّه، در اجراى تكاليف اجتماعى - دينى با بزرگان معاصر خود همكارى كند، از جمله در مسائل فتوايى مردم را به تقليد از شيخ جعفر نجفى رهنمون شد و براى قضا و رسيدگى به خصومات، شيخ محيى‌الدين و براى اقامۀ جماعت، شيخ حسين نجف عالم و زاهد و امام جماعت مسجد هندى را معرّفى كرد.
شهامت اخلاقى و روحيۀ اصلاح طلبى بحر العلوم سبب شد كه در دوران رياست عامّه، در اجراى تكاليف اجتماعى - دينى با بزرگان معاصر خود همكارى كند، از جمله در مسائل فتوايى مردم را به تقليد از شيخ جعفر نجفى رهنمون شد و براى قضا و رسيدگى به خصومات، شيخ محيى‌الدين و براى اقامۀ جماعت، شيخ حسين نجف عالم و زاهد و امام جماعت مسجد هندى را معرّفى كرد.


همچنين شاگرد برجستۀ خود[[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد| سيد جواد عاملى]] مؤلف [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]] را به تدوين كتب، از جمله تقريرات درس خود او، كه محور آن كتاب وافى [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فيض كاشانى]] بود تشويق كرد. خود او نيز علاوه بر تدريس فقه و حديث به امور مردم رسيدگى مى‌كرد.<ref>همان، ج 10، ص 159</ref>
همچنين شاگرد برجستۀ خود[[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد| سيد جواد عاملى]] مؤلف [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]] را به تدوين كتب، از جمله تقريرات درس خود او، كه محور آن كتاب [[الوافي|وافى]] [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فيض كاشانى]] بود تشويق كرد. خود او نيز علاوه بر تدريس فقه و حديث به امور مردم رسيدگى مى‌كرد.<ref>همان، ج 10، ص 159</ref>


در گشودن مشكلات دينى و اجتماعى و برآوردن حوايج نيازمندان كوشا بود و از جمله اقدامات مؤثر او، تعيين دقيق ميقات‌هاى احرام و مشخص كردن محدودۀ مواقف حج است كه در دوران توقف وى در مكه صورت گرفت.
در گشودن مشكلات دينى و اجتماعى و برآوردن حوايج نيازمندان كوشا بود و از جمله اقدامات مؤثر او، تعيين دقيق ميقات‌هاى احرام و مشخص كردن محدودۀ مواقف حج است كه در دوران توقف وى در مكه صورت گرفت.
خط ۸۸: خط ۸۸:
به هر حال تأثير اين گرايش را در دست پروردگان و برخى از علماى پس از او نمى‌توان انكار كرد. همۀ معاصران بحر العلوم به مقام علم و تقواى او اذعان كرده‌اند. حتى استاد او، [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]، در سال‌هاى پايانى عمر، چون زوال ملكۀ اجتهاد را در خود احتمال مى‌داد، در مسائل فقهى از او نظرخواهى مى‌كرد.<ref>حبيب‌آبادى، ج 2، ص 416</ref>
به هر حال تأثير اين گرايش را در دست پروردگان و برخى از علماى پس از او نمى‌توان انكار كرد. همۀ معاصران بحر العلوم به مقام علم و تقواى او اذعان كرده‌اند. حتى استاد او، [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]]، در سال‌هاى پايانى عمر، چون زوال ملكۀ اجتهاد را در خود احتمال مى‌داد، در مسائل فقهى از او نظرخواهى مى‌كرد.<ref>حبيب‌آبادى، ج 2، ص 416</ref>


خبر تشرف وى به حضور امام دوازدهم عجل‎اللّه‎تعالى فرجه به حد تواتر رسيده است و اصل اين تشرف را هيچ يك از دانشمندان معاصر يا متأخر از او، انكار نكرده‌اند.
خبر تشرف وى به حضور امام دوازدهم عجل اللّه تعالى فرجه به حد تواتر رسيده است و اصل اين تشرف را هيچ يك از دانشمندان معاصر يا متأخر از او، انكار نكرده‌اند.


[[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|ميرزاى قمى]]، مؤلف قوانين الأصول، كه خود در ايران مرجعيّت داشت و مانند بحر العلوم از شاگردان برجستۀ [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] بود، در سفرى به عراق به ديدار سيّد بحر العلوم رفت و پس از خلوت شدن مجلس، ضمن اشاره به مقام معنوى او و تشرّف به ديدار امام عصر عجل‎اللّه‎تعالى فرجه از وى خواست نكاتى را از آنچه ديده است باز گويد. بحر العلوم خواستۀ او را فقط به طور سر بسته اجابت كرد و رشتۀ سخن را تغيير داد.
[[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|ميرزاى قمى]]، مؤلف [[قوانين الأصول (طبع قديم)|قوانين الأصول]]، كه خود در ايران مرجعيّت داشت و مانند بحر العلوم از شاگردان برجستۀ [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحيد بهبهانى]] بود، در سفرى به عراق به ديدار سيّد بحر العلوم رفت و پس از خلوت شدن مجلس، ضمن اشاره به مقام معنوى او و تشرّف به ديدار امام عصر عجل اللّه تعالى فرجه از وى خواست نكاتى را از آنچه ديده است باز گويد. بحر العلوم خواستۀ او را فقط به طور سر بسته اجابت كرد و رشتۀ سخن را تغيير داد.


نورى <ref>1321، ج 3، ص 383</ref> بحر العلوم را از اين جهت فقط هم‌رديف سيّد بن طاوس دانسته است. با اين همه وقتى كه از وى دربارۀ امكان ملاقات با حضرت حجّت عجل‎اللّه‎تعالى فرجه در دوران غيبت سؤال شد، پاسخ داد كه در احاديث شيعه رواياتى مبنى بر تكذيب مدّعيان رؤيت وارد شده است .<ref>نورى، 1403، ص 236، نيز غيبت</ref>
نورى <ref>1321، ج 3، ص 383</ref> بحر العلوم را از اين جهت فقط هم‌رديف [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيّد بن طاوس]] دانسته است. با اين همه وقتى كه از وى دربارۀ امكان ملاقات با حضرت حجّت عجل اللّه تعالى فرجه در دوران غيبت سؤال شد، پاسخ داد كه در احاديث شيعه رواياتى مبنى بر تكذيب مدّعيان رؤيت وارد شده است .<ref>نورى، 1403، ص 236، نيز غيبت</ref>


مقام تقوا او را در موقعيتى قرار داده كه به گفته [[مامقانی، عبدالله|مامقانى]]<ref>ج 1، بخش 1، ص 156، ج 3، بخش 1، ص 261</ref>، شخصيّت حديثى وى برتر از وثاقت و فروتر از عصمت است.
مقام تقوا او را در موقعيتى قرار داده كه به گفته [[مامقانی، عبدالله|مامقانى]]<ref>ج 1، بخش 1، ص 156، ج 3، بخش 1، ص 261</ref>، شخصيّت حديثى وى برتر از وثاقت و فروتر از عصمت است.


بحر العلوم به عربى شعر مى‌سرود و از جملۀ آثار او منظومه‌اى است در رثاى امام حسين عليه‌السّلام، كه به اقتضاى دوازده بند محتشم سروده است.<ref>بحر العلوم، 1408، ص 207 - 216</ref> علاوه بر اين، عالمان دينى را نيز به آگاهى از فنون ادب تشويق مى‌كرد و شاعران مذهبى را محترم مى‌شمرد. تقدير و تكريم او از شيخ كاظم ازرى، مرثيه سراى برجستۀ عراقى، معروف است.<ref>امين، ج 9، ص 11</ref>
بحر العلوم به عربى شعر مى‌سرود و از جملۀ آثار او منظومه‌اى است در رثاى امام حسين عليه السّلام، كه به اقتضاى دوازده بند محتشم سروده است.<ref>بحر العلوم، 1408، ص 207 - 216</ref> علاوه بر اين، عالمان دينى را نيز به آگاهى از فنون ادب تشويق مى‌كرد و شاعران مذهبى را محترم مى‌شمرد. تقدير و تكريم او از شيخ كاظم ازرى، مرثيه سراى برجستۀ عراقى، معروف است.<ref>امين، ج 9، ص 11</ref>


==تأليفات ==
==تأليفات ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش